بیماری لایم چیست؟

بیماری لایم یا بورلیوز یک بیماری جدی است که با انتقال باکتری از کنه های پا سیاه به انسان ایجاد می شود. بیماری لایم شایع ترین بیماری عفونی قابل انتقال از کنه است.

کنه ها باکتری های بورلیا بورگدورفری (Borrelia burgdorferi) را از موش ها و گوزن ها گرفته و آنها را از طریق نیش خود به انسان منتقل می کنند.

مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، 23558 مورد تایید شده بیماری لایم را در سال 2018 ثبت کردند.

این بیماری بالاترین میزان شیوع را در پنسیلوانیا داشت.

ممکن است در ابتدا راش های پوستی ظاهر شوند که بدون درمان از بین می روند. با گذشت زمان، عوارض بیماری لایم می تواند مفاصل، قلب و سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار دهد، بنابرین در صورت مشاهده علائم این بیماری سریعاََ به پزشک مراجعه کنید.

بیماری لایم از طریق کنه‌های آلوده به باکتری B. burgdorferi به انسان منتقل می‌شود. علائم بیماری لایم شامل موارد زیر است:

• سردرد
• درد مفاصل
• تب
• خستگی
•  بثورات پوستی به شکل چشم گاو

در صورت عدم درمان بیماری لایم ممکن است قلب و سیستم عصبی را تحت تأثیر قرار دهد. علائم بیماری لایم پیشرفته شامل موارد زیر است:

•  از دست دادن تونوس عضلانی در صورت
•  از دست دادن حافظه
•  احساس سوزن سوزن شدن در دست‌ها و پاها

بیماری لایم زودرس

اریتم مهاجر، بثوراتی است که اغلب در مراحل اولیه بیماری یعنی 3 تا 30 روز پس از ایجاد عفونت ظاهر می شود. بثورات در 70 تا 80 درصد افراد مبتلا به بیماری لایم ایجاد می شود و به صورت زیر هستند:

• معمولاً با یک ناحیه قرمز رنگ کوچک شروع شده و طی چند روز گسترش می یابد.
• در نهایت به قطر 12 اینچ یا حدود 30 سانتی متر می رسد.
• ممکن است مرکز آن بی رنگ شده و ظاهری مانند چشم گاو نر پیدا کند.
• معمولاً از محل گزش کنه شروع می شود، اگرچه می تواند با گسترش باکتری در جای دیگری ظاهر شود.
• دردناک نیست یا خارش ندارد، اما ممکن است هنگام لمس حس گرما داشته باشید.
• بسته به رنگ پوست، بثورات ممکن است خیلی محسوس یا نمایان نباشند.

علائم بعدی

گاهی ماه ها طول می کشد تا علائم بعدی ظاهر شوند. این علائم عبارتند از:

• سردرد
• سفتی گردن
• بثورات اضافی
• فلج صورت (از بین رفتن تون عضلانی در یک یا هر دو طرف صورت)
• آرتریت و تورم در مفاصل
• درد عضلانی، تاندون و استخوان
• درد عصب
• تیر کشیدن، گزگز و بی حسی در دست ها یا پاها
• تپش قلب

این علائم ممکن است بدون درمان در عرض چند هفته یا چند ماه از بین بروند. با این حال، علائم در برخی از افراد مبتلا به لایم مزمن، دائمی می شود.

حدود 60 درصد از افرادی که به دنبال درمان بیماری نمی روند، دوره های مکرر آرتریت همراه با تورم شدید، به ویژه در مفاصل بزرگ را تجربه می کنند.

تشخیص بیماری لایم

تشخیص بیماری لایم دشوار است. کنه‌ها بسیار کوچک هستند و گزش‌ها همیشه به چشم نمی‌آیند.

پزشک معمولا پس از معاینه علائم اولیه، مخصوصا بثورات پوستی و بررسی دمای بدن و درد عضلات، وجود این باکتری در بدن را تشخیص می‌دهد.

علائم این بیماری ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. همه افراد الگوی کلاسیک بثورات پوستی به شکل «چشم گاو» را در اطراف گزش کنه تجربه نمی‌کنند.

پزشک برای تأیید تشخیص، از نتایج آزمایش آنتی بادی بیماری لایم همراه با علائم بدنی شما استفاده خواهد کرد.

آزمایش آنتی بادی بیماری لایم در آزمایشگاه

مجموعه‌ای از تست‌های آزمایشگاهی قابلیت تشخیص آنتی بادی بیماری لایم را دارند. این آزمایش‌ها شامل موارد زیر است:

• تست آنتی بادی IgM: برای سنجش مقادیر آنتی بادی IgM موجود در خون هنگام عفونت
• تست آنتی بادی IgG: سنجش آنتی بادی IgG که با عفونت‌های باکتریایی مبارزه می‌کند
• ELISA: مخفف «سنجش ​​ایمنی مرتبط با آنزیم» است که آنتی بادی‌ها را در جریان خون تشخیص می‌دهد
• وسترن بلات: یک آزمایش پیگیری کننده (فالوآپ) که پروتئین‌ها و آنتی بادی‌ها را در خون تشخیص می‌دهد

ابتدا آزمایش‌های IgM و IgG انجام می‌شود. اگر نتیجه این تست‌ها مثبت باشد، احتمالاً مبتلا به بیماری لایم هستید یا قبلا به آن مبتلا شده‌اید. نتیجه مثبت آزمایش ELISA به معنای احتمال بیماری لایم است، اما این نتایج باید با وسترن بلات تأیید شود. تست وسترن بلات به عنوان تشخیص قطعی بیماری لایم به شمار می‌رود.

آیا انتقال فرد به فرد امکان پذیر است؟

خیر. بیماری لایم به صورت زیر سرایت نمی کند:

• بین انسان ها
• از حیوانات خانگی به انسان
• از طریق هوا، غذا یا آب
• شپش، پشه، کک و مگس نیز آن را منتقل نمی کنند.

بارداری و شیردهی

در برخی از مطالعات غیر گسترده محققان ارتباطی بین بیماری لایم در دوران بارداری و تفاوت های رشدی یا مرگ جنین یافته اند. تایید این امر مستلزم تحقیقات بیشتر است.

هیچ گزارشی مبنی بر انتقال از طریق شیردهی گزارش نشده است. با این حال، پزشک ممکن است توقف شیردهی را در حین درمان توصیه کند.

افراد برای درمان بیماری لایم در دوران بارداری به نوع دیگری از آنتی بیوتیک نیاز دارند.

درمان بیماری لایم

اگر فردی در ناحیه ای که بیماری لایم شایع است در معرض کنه قرار گرفته باشد، حتی بدون تایید بیماری لایم نیز می توان درمان را شروع کرد.

این درمان پیشگیرانه نامیده می شود و در صورت وجود باکتری در بدن بیمار از بروز بیماری لایم جلوگیری می کند.

درمان باید در اسرع وقت آغاز شود و درمان معمولاً شامل مصرف آنتی بیوتیک ها است.

لایم یک عفونت باکتریایی است و استفاده از آنتی بیوتیک، به عنوان متداول‌ترین روش درمان آن شناخته می‌شود. هر چه درمان زودتر آغاز شود، شانس بهبودی کامل و سریع‌تر بیماری بیشتر خواهد بود. درمان بیماری در مراحل اولیه به شکل مصرف یک دوره ۱۰ تا ۱۴ روزه آنتی بیوتیک برای رفع کامل عفونت است. رایج‌ترین داروهایی که در این مرحله برای درمان بیماری لایم مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:

• داکسی سایکلین
• قرص آموکسی سیلین
• سفوروکسیم

از آنتی بیوتیک‌های داخل وریدی هم به ویژه در افرادی که دچار عفونت سیستم عصبی مرکزی یا قلبی شده‌اند، استفاده می‌شود. دوره دو هفته‌ای دارو درمانی، در صورت باقی ماندن علائم می‌تواند دو هفته دیگر هم تمدید شود. پزشکان تاکنون راهکار موثری برای کنترل سندرم بیماری لایم پس از درمان پیدا نکرده‌اند.

بهبودی در اکثر افرادی که درمان زودهنگام دریافت می کنند، کامل تر و سریع تر خواهد بود.

جلوگیری

بهترین راه برای پیشگیری از بیماری لایم، جلوگیری از نیش کنه است. در اینجا به چند راه برای این کار اشاره می کنیم:

• محل احتمالی کنه ها را شناسایی کنید.
• از مواد دافع روی پوست، لباس و وسایل پیاده روی یا کمپینگ استفاده کنید.
• به حیوانات خانگی داروهای ضد کنه بدهید.
• تمام وسایل، لباس ها و حیوانات خانگی را بعد از حضور در فضای باز بررسی کنید تا کنه ای به آنها نچسبیده باشد.
• پس از وارد شدن به خانه دوش بگیرید و وجود کنه ها را بررسی کنید.
• لباس ها را در دمای بالا خشک کنید.
• برای دور نگه داشتن کنه ها از حیاط خانه، از خدمات دفع آفات کمک بگیرید.
• کنه ها را به سرعت و به درستی از پوست خود جدا کنید.
• نسبت به علائم بیماری لایم هوشیار باشید.

هنگام جستجوی بدن برای کنه، حتما نواحی زیر را بررسی کنید:

• زیر بازو و پشت زانو
• داخل و اطراف گوش
• در ناف
• در تمام نواحی دارای مو
• بین پاها
• دور کمر

اگر کنه به مدت کمتر از 24 ساعت به پوست چسبیده باشد، بعید است که باکتری های عامل بیماری لایم را منتقل کند.