Human Leukocyte Antigen
HLA يا آنتي ژن هاي لكوسيت انساني (Human Leukocyte Antigen) و يا آنتي ژن هاي مجموعه سازگاري بافتي اصلي ( نشانگرهائي هستند كه بر روي اكثر سلول هاي بدن فرد وجود دارند. سيستم ايمني بدن با استفاده از اين نشانگر مي تواند تشخيص دهند كدام سلول به بدن فرد تعلق دارد و كدام ندارد. مطابقت نزديك بين نشانگرهای HLA در فرد دهنده و گيرنده موجب كاهش خطر حمله سلول هاي ايمني فرد دهنده به شخص گيرنده می شود یعنی در پيوند اعضا و پيوند سلول هاي بنيادي خون ساز نقش دارند. از این قبیل بیماری ها می توان به اسکلروز مولتیپل ، بیماری بهجت، نارکولپسی یا حمله خواب، آرتریت روماتوئید و… اشاره نمود.
در انسان سه کلاس HLA وجود دارد:
نوع یک یا HLA کلاس I شامل لوكوسها C,B,A بوده و آنتيژنهاي مربوط به آنها بر روي سطح اكثر سلولهاي هستهدار عرضه ميشوند.
نوع دو یا HLA کلاس IIباسه حرف نشانداده میشود، حرف اول D که نشاندهنده کلاس است. حرف دوم M، O، P، Q، R که نشان دهنده خانواده است و حرف سوم A یا B که نشان دهنده زنجیره آلفا یا بتا است.
نوع سه یا HLA كلاس III پروتئينهاي سيستم كمپلمان و مسير آلترناتيو را كد ميكنند. كلاسهاي I و II در كنترل و تعديل پاسخهاي ايمني دخالت دارند.
این آزمایش به چه کسانی توصیه می شود؟
هر فرد نيمي از نشانگرهاي HLA را از پدر و نيمي را از مادر به ارث مي برد بنابراين شانس تطابق HLA با خواهر و برادر خود حدود 25 درصد است . با اين حال حدود 70% بيماراني كه نياز به پيوند دارند دهنده مناسب را در خانواده شان ندارند . بنابراين اگر فردي دهنده نداشته باشد بايد به دنبال استفاده از نمونه فرد غير خويشاوند و يا واحدهاي خون بندناف سايرين باشد . بنابراین افرادی که می خواهند پیوند عضو و پیوند سلول های بنیادی خون ساز دریافت نمایند به خصوص افراد با سنین بالا توصیه می شود که این آزمایش را انجام دهند.
این آزمایش چه اطلاعاتی به ما می دهد؟
شناسایی ژن ها و آنتی ژن های HLA به منظور تعیین سازگاری بافت ها برای پیوند، بیماری های خود ایمنی به خصوص در سنین بالا می باشد .ژن های HLA مسئول ساختار پروتئین های آنتی ژن لکوسیت های انسانی هستند که اختلال در این ژن ها موجب عدم توانایی و اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن به خصوص در شناسایی پروتئین های خودی از پروتئین های بیگانه مانند ویروس ها ، باکتری ها …می شود .