بسیاری از افراد با وجود هرگونه اختلال در سیستم جسمانی خود تمایل دارند تا سریعا به پزشک مراجعه کرده تا علت عارضه پیش آمده را جویا شوند و بهترین روش های درمانی را در پیش بگیرند.
اما امروزه بسیاری متخصصان و پزشکان سعی دارند تا تشخیص خود را بر پایه جواب آزمایشات گوناگون به شخص ارائه دهند تا هیچ گونه اختلال و خطایی در روند درمان ایجاد نشود.
یکی از آزمایش های بسیار کاربردی که همه روزه در سراسر دنیا انجام میشود آزمایش ادرار و مدفوع است، باید بدانید که آزمایش ادرار نتیجه ای کاملاً دقیق داشته و پزشک می تواند از سیستم داخلی بدن و هرگونه اختلال و بیماری ها سریعا مطلع شود.
شاید این سوال برای شما به وجود بیاید که کاربرد اصلی آزمایش ادرار چیست و آیا می تواند بسیاری از بیماری ها را به طور واضح مشخص مشخص کند یا خیر.
جواب این سوال مثبت است، آزمایش ادرار اگر به درستی و در شرایط مناسب انجام شود می تواند پزشکان را به راحتی از کوچکترین عوارض آگاه کرده و روند درمان ساده تر و آسان تر در پیش گرفته میشود و با این روش سلامت افراد حفظ خواهد شد.
تمامی خوراکی هایی که در طول روز مصرف می کنید، داروها، آب بدن و حتی خون با ادرار ارتباط مستقیم داشته و بر اساس آزمایشی که بر روی ادرار انجام میشود بسیاری از آسیب ها و مشکلات داخلی سریع مشخص خواهد شد.
با ما همراه باشید تا در ادامه این مقاله کاربردی اطلاعات کاملاً دقیق را در مورد آزمایش ادرار و چگونگی انجام آن و حتی فاکتورهایی که در این آزمایش حساس بررسی میشوند را برای شما شرح دهیم.
آزمایش ادرار یکی از جامع ترین و کامل ترین تست هایی است که شما می توانید برای بررسی بخش های داخلی انجام دهید.
به همین دلیل است که متخصصان در کنار انجام روش های درمانی و حتی در هنگام انجام آزمایش خون تست ادرار را گزینه ای مناسب و ضروری دانسته و معتقدند که به واسطه نتیجه این آزمایش دقیق می توانند بسیاری از آسیب های پنهان را شناسایی کنند.
در هر صورت بهتر است که اگر پزشک شما آزمایش ادرار را برایتان تجویز می کند بدون چون و چرا این فرآیند را انجام داده تا بتوانید از سلامت خود اطمینان حاصل نمایید.
نکته بسیار مهم این است که آزمایش ادرار باید به درستی و تحت نظر متخصص انجام شود و از طرفی دیگر نمونه ادرار باید در مراکز معتبر و با دستگاه های پیشرفته مورد ارزیابی قرار بگیرد تا پزشک بتواند به نتیجه آن اعتماد کرده و بر این پایه روش درمان را آغاز می کند.
روند انجام آزمایش ادرار بسیار آسان است و هیچگونه مشکلی برای فرد به وجود نمی آورد و متخصصان با این آزمایش به ظاهر ساده می توانند سلامت شما را حفظ کرده و از هرگونه آسیب های جدی و انواع بیماری های خاموش محفوظ بدارند.
چگونه آزمایش ادرار گرفته میشود؟
همه افراد برای یکبار هم که شده آزمایش ادرار را انجام داده و با چگونگی انجام آن آشنایی کامل دارند.
اما این مطلب برای تمامی کسانی که تا به حال آزمایش ادرار را انجام نداده اند بسیار کاربردی است و می تواند سطح آگاهی آنها را افزایش دهد.
زمانی که به آزمایشگاه مراجعه می کنید پزشکان و تمامی کسانی که در این مراکز فعالیت دارند به شما آموزش خواهند داد که چگونه آزمایش ادرار را به درستی انجام دهید تا نمونه ای که به آنها تحویل می دهید کاربرد مورد نظر را داشته باشد.
قبل از هر چیز باید بدانید که آزمایش ادرار معمولا به صورت ناشناس انجام میشود تا پزشک بتواند تمامی فاکتورهای موجود در ادرار را بررسی کرده و قطعا نتیجه آزمایش با این روش با خطا مواجه نمیشود.
در مرحله اول جهت نمونه گیری ظرفی کاملا پاکیزه به مراجعین داده خواهد شد که اسم و مشخصات آنها به طور دقیق بر روی ظرف درجه شده و این امر سبب میشود تا با نمونه افراد دیگر اشتباه نشود.
سپس شما می توانید در محیط سرویس بهداشتی نمونه ای از اداره خارج شده از مثانه را در آن قرار داده و انجام مراحل بعد را به آزمایشگاه بسپارید.
توجه داشته باشید که متخصصان توصیه می کنند بخش اولیه ادرار به دلیل غلظت زیاد باید خارج شود و پس از آن نمونه در حد بسیار محدود هم می تواند مورد آزمایش قرار بگیرد.
پس توجه داشته باشید که حتما باید روند خروج ادرار به درستی انجام شود و هیچ ماده دیگری نباید با آن ترکیب شود زیرا سبب ایجاد اختلال و خطا در نتیجه آزمایش خواهد شد.
پس از آنکه نمونه گیری انجام شد ادرار به آزمایشگاه سپرده میشود و پس از آن کاری در آزمایشگاه نخواهد داشت.
شما به منزل برگشته آزمایشگاه پس از حاضر شده جواب به شما اطلاع خواهد داد که می توانید بلافاصله جواب را به پزشک ارائه داده و متخصصان می توانند با بررسی فاکتورهای مختلف تشخیص دهند که آیا عارضه ای متوجه سلامت شخصی می باشد یا خیر، روند انجام آزمایش بسیار آسان است اما کافی است که اطلاعات محدودی در این باره داشته باشید تا هنگام انجام آزمایش با مشکل مواجه نشوید.
تفسیر کامل آزمایش ادرار
زمانی که نتیجه آزمایش ادرار افراد آماده میشود می توانید به مراکز آزمایشگاهی مراجعه کرده و نتیجه آن را دریافت کنید.
اما توجه داشته باشه که این نتیجه باید حتماً به دست پزشکان و متخصصان برسد و تنها این افراد می توانند تشخیص درست را به شما ارائه دهند.
برخی از افراد از روی کنجکاوی ممکن است تمایل داشته باشند که جواب آزمایش ادرار را مطالعه نمایند.
در این مقاله چند نکته کلیدی را به شما آموزش خواهیم داد تا بتوانید به راحتی تفسیر آزمایش ادرار خود را در منزل انجام دهید، اما به شما توصیه می‌کنیم که برای دریافت تشخیص درست حتماً به پزشک مراجعه نمایید.
آنالیز نتیجه آزمایش ادرار قطعا در تخصص عموم افراد نبود و این پزشکان هستند که با بررسی دقیق فاکتورها متوجه خواهند شد که اندام های حیاتی به درستی کار خود را انجام می دهند یا خیر.
نکته قابل توجه این است که در آزمایش ادرار و نتیجه ای که به افراد ارائه میشود عملکرد سایر ارگان ها مورد بررسی قرار می گیرد اما در این شرایط تمامی موادی که در ادرار وجود دارد به طور دقیق بررسی میشود.
ممکن است در ادرار مقداری پروتئین، خون گلبول قرمز و سفید نیز وجود داشته باشد که با جزئیات کامل مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
اما باید بدانید که آزمایش ادرار می تواند بسیاری از آسیب های داخلی و حتی وجود بیماری ها و باکتری ها را مشخص کند.
در مرحله اول باید بدانید که در برگه آزمایش در مورد رنگ ادرار اطلاعاتی نوشته میشود و اگر رنگ آن کاملاً طبیعی باشد در برگه آزمایش درج خواهد شد.
در غیر این صورت باعث میشود تا پزشک به عفونت ادراری مشکوک شده و آزمایش کشت ادرار و یا تست انواع عفونت را برای شخص مجدداً تجویز خواهند کرد.
نکته دیگر این است که در برگه آزمایش در مورد شفافیت و یا کدر بودن ادرار نیز نکاتی درج خواهد شد.
اگر ادرار کدر باشد نشان دهنده وجود باکتری و عوامل بیماری زا خواهد بود.
نا گفته نماند که در این آزمایشات آنالیز شیمیایی و فیزیکی ادرار انجام میشود تا پزشک تشخیص دهد که ادراری که نمونه برداری شده است اسیدی بوده یا بازی، در هر صورت اگر ادرار اسیدی باشد سبب ایجاد سنگ کلیه شده و مشکلات جانبی را برای افراد به وجود آورد.
با این حال در برگه آزمایش میزان خروجی های نرمال درج میشود و نتیجه ای که برای فرد مشخص شده باشد هم در قالب ستونی دیگر اعلام خواهد شد که پزشک با مقایسه آنها تشخیص خواهد داد که فرد در چه وضعیتی قرار دارد.
اگر دفع پروتئین از طریق ادرار انجام شود به واسطه این آزمایش مشخص خواهد شد.
همچنین میزان گلوکز و قند خون نیز بررسی شده و اگر در حد بسیار زیادی باشد پزشک تشخیص می دهد که فرد در معرض آسیب های مربوط به بخش فوق کلیوی و کبدی خواهد بود و باید پس از آن آزمایشات تکمیلی تر را انجام دهند.
اگر خون در ادرار باشد و یا بیلی روبین مشاهده شود پزشک باید اقدامات لازم را برای بررسی اندام های حیاتی مانند کلیه و کبد انجام دهد.
توجه داشته باشید که این آزمایش بسیار دقیق و کاربردی می باشد و اگر مورد مشکوکی در آن مشاهده شود پزشکان و متخصصان حتماً به طور دقیق به آنها رسیدگی خواهند کرد.
با این حال بهتر است که برای تفسیر و جواب آزمایش خود به پزشکان حاذق و مربوطه مراجعه نمایید.
بررسی خصوصیات فیزیکی ادرار
پس از آن که متخصصان و پزشکان آزمایش ادرار را برای شخصی تجویز می کنند فرد باید در موقعیت مناسب به آزمایشگاه مراجعه کرده و انجام آزمایش ادرار را به انجام برساند.
اما نمونه ادراری که در اختیار آزمایشگاه قرار می دهید در مرحله اول از نظر شکل ظاهری و فیزیکی بررسی میشود و پس از آن به مراحل آزمایش شیمیایی و میکروسکوپی خواهد رسید.
پزشکانی که در آزمایشگاه فعالیت دارد ابتدا وضعیت ظاهری ادرار را بررسی خواهند کرد که باید به شفافیت و یا کدر بودن آن توجه ویژه شود.
اگر ادرار شفاف باشد هیچ مشکلی وجود نداشته و اما کدر بودن آن می تواند نشانه ای از آسیب های مختلف باشد.
به عنوان مثال اگر ادرار اسیدی باشد یا مواد دیگر را به همراه داشته باشد کمی کدر به نظر می رسد و می تواند نشانه ای از عملکرد نادرسته کلیه ها باشد.
البته بوی تند و زننده ادرار نیز یکی از مشکلات شایع در بین عموم بیماران خواهد بود.
توجه داشته باشید که در مراکز آزمایشگاهی حتی رنگ، ظاهر و ویژگی های فیزیکی ادرار بررسی خواهد شد زیرا می تواند نشانه ای ساده و قابل دسترس از مشکلات شدید در سیستم لنفاوی افراد باشد.
در مرحله دوم وزن ادرار بررسی خواهد شد، توجه داشته باشید که ادرار باید کاملاً رقیق باشد و غلیظ بودن و سنگین بودن آن نشانه ای از اختلالات داخلی خواهد بود.
نا گفته نماند که رنگ ادرار از نکات مهم است و معمولا رنگ طبیعی ادرار زرد کمرنگ می باشد.
اما عللی مانند تغییر غلظت ادرار، مصرف برخی خوراکی ها، داروها و عفونت ادراری می تواند سبب تغییرات محسوس در رنگ ادرار شود.
پزشکان آزمایشگاه تمامی این نکات را با جزئیات کامل بررسی کرده تا هرگونه اختلال و عارضه جزیی را نیز به راحتی تشخیص دهند.
با توجه به همه موارد قابل بررسی، نتیجه ای دقیق در اختیار پزشک قرار خواهد گرفت تا سلامت افراد پیش از شدت گرفتن عوارض ساده حفظ شود و فرد بیمار و حتی پزشکان می توانند به نتیجه این آزمایش اعتماد کنند.
بررسی ویژگی شیمیایی ادرار
پس از انجام آزمایش ادرار متخصصان نمونه ادرار را با روش های مختلف مورد بررسی قرار می دهند تا بتوانند عوارض هر چند کوچک و پنهان را به طور دقیق مشخص کنند.
پس از بررسی ظاهر و شرایط فیزیکی ادرار متخصصان سعی دارند تا ویژگی شیمیایی آن را نیز مورد بررسی قرار دهند تا متوجه شوند که آیا کلیه به درستی عملکرد خود را انجام داده و آیا مورد مشکوکی در ادرار وجود دارد یا خیر.
پس از بررسی شکل ظاهری ادرار آزمایش وارد بخش تخصصی تر میشوید که به آن بررسی شیمیایی گفته میشود.
در این شرایط میزان ph ادرار بررسی شده تا پزشک تشخیص دهد که در حالت غیر طبیعی آیا مورد مشکوکی در ادرار وجود دارد یا خیر.
پروتئین و درصد خروج آن به واسطه ادرار بررسی میشود زیرا دفع پروتئین یکی از آسیب های بسیار خطرناک است که می تواند سلامت شخص را به طور جدی با مشکل مواجه کند و سبب بیماری های کلیوی خواهد شد.
برخی از مشکلاتی که در خون وجود دارد به واسطه آزمایش ادرار ارزیابی میشود و معمولاً در حالت طبیعی شخص وضعیت مناسبی داشته و اما اگر میزان قند خون بسیار زیاد باشد پزشک اعلام خواهد کرد که این فرد با دیابت کنترل نشده مواجه است و ممکن است اسیب های فوق کلیوی، کبدی، مغزی و غیره را نیز تجربه کند.
نوعی چربی در بدن وجود دارد که به آن کتون گفته میشود که باید مقدار آن از طریق ادرار بررسی و ارزیابی شود.
در حالت غیر طبیعی اگر کتون در بدن زیاد باشد و به واسطه ادرار خارج شود نشان دهنده سایر آسیب های داخلی بوده که باید هرچه سریع تر روند درمان آغاز شود.
همچنین بررسی گلبول های سفید و قرمز انجام شده و نوعی کریستال در ادرار مورد ارزیابی قرار می گیرد که می تواند مقدمه ای برای به وجود آمدن سنگ کلیه باشد و به دنبال آن عفونت های ادراری نیز اتفاق خواهد افتاد.
توجه داشته باشید که در آزمایش ادرار نمونه ای که ارائه می دهید تا مراحل بسیار دقیق و جزئی مورد ارزیابی قرار گرفته میشود و تمامی فاکتورهایی که در ادرار وجود دارد تک به تک بررسی شده تا پزشک از میزان و درصد آنها به طور کامل اطمینان حاصل نماید.
با این شرایط پزشک می تواند شخص را از سلامتی کاملش مطمئن کرده و در صورت بروز هرگونه آسیب روند درمان را آغاز می کنند.
در هر صورت باید بدانید که بررسی ویژگی های شیمیایی ادرار از نکات بسیار مهمی است که متخصصان باید به واسطه دستگاه های پیشرفته این روند را به انجام برسانند تا میزان خطا تا حد زیادی کاهش پیدا کرده و نتیجه دقیق و بدون مورد مشکوک به پزشک ارائه شود.
بررسی آزمایش میکروسکوپی ادرار
یکی از مراحل حساس و کاملاً دقیقی که در آزمایش ادرار انجام میشود طی کردن فرآیندهای میکروسکوپی می باشد.
زمانی که ادرار را به صورت میکروسکوپی بررسی می کنند تعداد سلول ها بررسی شده و هر کدام از آنها که عملکرد متفاوتی دارند باید به طور دقیق وضعیتشان در ادرار مشخص شود.
کلیه سلول های موجود در سیستم ادراری را اریتروسیت می نامند، بخشی از آن ها مربوط به گلبول های قرمز هستند که از راه های مختلف و غیر طبیعی به درون ادرار انتقال پیدا می کنند.
اگر تعداد این سلول ها در نمونه ادرار بسیار زیاد باشد می تواند نشان دهنده خونریزی از ناحیه کلیه باشد که قطعاً علت بروز آنها عفونت های شدید، سنگ های ادراری، سرطان ها و یا ناشی از مسمومیت های دارویی خواهد بود.
دسته دیگری از انواع سلول ها در آزمایش میکروسکوپی ادرار مورد بررسی قرار می گیرند که به آنها لکوسیت می گویند.
این سلول ها معمولاً در حرارت محیط سریعتر از بین می روند به همین دلیل است که پس از نمونه گیری باید هر چه سریعتر این نوع آزمایش بر روی ادرار نمونه انجام پذیرد.
اگر تعداد لکوسیت ها در ادرار زیاد باشد قطعاً نشان دهنده بیماری های کلیوی مربوط به دستگاه های اداری می باشد که نشان دهنده نوعی رسوب و یا بروز عفونت در ادرار خواهد بود.
بسیاری از سلول ها فقط با میکروسکوپ قابل مشاهده هستند، موکوس که نوعی پروتئین فیبری می باشد به این واسطه در ادرار مشخص خواهد شد.
وجود این پروتئین فیبری در مقادیر بسیار جزئی در ادرار کاملاً طبیعی است اما اگر مقدار آن زیاد باشد نشان دهنده التهابات مجاری ادراری بوده و نشات گرفته از بسیاری از بیماری های مقاربتی، سنگ کلیه و عفونت خواهد بود.
ناگفته نماند که در بررسی آزمایش میکروسکوپی ادرار سلول های سرطانی به راحتی قابل مشاهده هستند و در این شرایط پزشک می تواند آزمایش فرد را با جزئیات بررسی کرده و هر گونه آسیب و خطر احتمالی را تشخیص دهد.
باید توجه داشته باشید که در روند بررسی آزمایش میکروسکوپی ادرار کاست ها که نوعی ژل بی رنگ هستند و جنس پروتئینی دارند نیز مشخص میشود.
وجود کاست در ادرار تا حد بسیار زیادی طبیعی است اما اگر مقدار آن زیاد باشد نشان دهنده مشکلات جدی بود که باید هرچه سریع تر به آنها رسیدگی شود.
از طرف دیگر تمامی باکتری ها در فرایند میکروسکوپی قابل مشاهده هستند و نوع آنها و حتی قارچ هایی که در ادرار وجود دارد بررسی شده و پزشک می تواند با توجه به شدت و نوع آنها دارو درمانی را آغاز کند، هرچند که انواع انگل ها و کریستال هایی که مربوط به سنگ کلیه می باشند در ادرار قابل مشاهده خواهد بود.
توجه داشته باشید که بررسی آزمایش میکروسکوپی ادرار روشی کاملاً دقیق است که می تواند در نتیجه آزمایش تاثیر زیادی داشته باشد و بسیاری از بیماری های پنهان و کوچک را حتی در مراحل ابتدایی و خفیف نمایان می کند.