یکی از آزمایشات تخصصی برای ارزیابی سطح اسید لاکتاک در خون آزمایش لاکتات است.
لاکتات یکی از محصولات متابولیسم گلوکز است که در شرایط مختلف نشان می دهد وضعیت متابولیک بدن چگونه است.
هدف اصلی از انجام این آزمایش خون، ارزیابی عملکرد متابولیک بدن می باشد.
به عنوان مثال زمانی که بدن بر اثر نارسایی تنفسی یا شوک دچار کمبود اکسیژن میشود، سطح لاکتاک در بدن افزایش پیدا می کند.
این آزمایش تخصصی همچنین برای تشخیص بیماری های خاصی مثل نارسایی کلیه، عفونت ها و اختلالات متابولیک مفید است، در موارد زیادی آزمایش لاکتات با هدف پایش درمان انجام میشود.
در صورتی که بیماران به اختلالات متابولیک مبتلا باشند یا درگیر عوارض ناشی از جراحی باشند برای بررسی و ارزیابی وضعیت بدن و پاسخ به درمان، این آزمایش تخصصی انجام می پذیرد.
شاید برایتان جالب باشد بدانید که آزمایش لاکتات در اواخر قرن ۲۰ توسط دانشمندان مربوطه کشف شد.
محققان به این نتیجه دست یافتند که ارتباط مستقیمی بین سطح لاکتات و بیماری های متابولیک و تنفسی وجود دارد.
بعد از این کشف مهم آزمایش لاکتاک به سرعت به عنوان یک ابزار تشخیصی مهم شناخته شد که برای ارزیابی وضعیت بدن و سلامت بیماران این آزمایش در موارد مختلف انجام می پذیرد.
علاوه بر موارد درمانی و تشخیص بیماری های تخصصی آزمایش لاکتات برای ارزیابی ورزشی هم انجام میشود.
در برخی از ورزشکاران آزمایش لاکتات می تواند به تخمین سطح تلاش و عملکرد بدنی در فعالیت های شدید کمک کند.
به همین دلیل می توان گفت که این آزمایش در حوزه های مختلف کاربرد دارد و برای ارزیابی وضعیت بدن یک اقدام موثر و ایمن محسوب میشود.
فهرست مطالب
Toggleمزایای آزمایش لاکتات
به طور کلی این آزمایش یکی از مهم ترین راه های تشخیص بیماری و ارزیابی سلامت بدن است.
در بین انواع آزمایشات تست لاکتات یکی از مهمترین روش هایی است که برای تشخیص دقیق مشکلات متابولیک کاربرد دارد.
مهمترین مزیت آزمایش لاکتات دقت در تشخیص این فرایند است، متخصصان با این آزمایش می توانند هر نوع مشکلات متابولیکی را ارزیابی کرده و تعیین و طراحی روند درمان موفقیت آمیز خواهد بود.
مزیت دیگر این آزمایش این است که بیماران برای انجام این تست نیاز به آمادگی خاصی نخواهند داشت.
به طور معمول این آزمایش در هر زمانی که اراده کنید انجام میشود بدون اینکه فعالیت خاصی یا اقدامات طبیعی زندگی در نتیجه آن اختلال ایجاد کند.
این آزمایش باعث میشود تا متخصصان ضمن جمع آوری اطلاعات بسیار مهم از وضعیت بدن تصمیم گیری سریع تری برای درمان بیماران داشته باشند.
این آزمایش دارای مزیتی می باشد که احتمالاً سایر تست های مشابه ندارند، آزمایش لاکتات را می توانید در شرایط اورژانسی برای تشخیص سکته های قلبی و مغزی انجام دهید.
به همین دلیل است که این تست یک اقدام ارزشمند و مهم در تشخیص خطرناک ترین آسیب های جسمانی محسوب میشود.
نحوه انجام آزمایش لاکتات
همانطور که گفته شد برای انجام آزمایش لاکتات نیاز به آمادگی خاصی نخواهید داشت.
توصیه میشود که برای افزایش دقت این روش تشخیصی چند ساعت قبل از آزمایش از خوردن و آشامیدن خودداری کنید.
نیازی نیست که ۸ تا ۱۲ ساعت قبل از این آزمایش ناشتا باشید، همین که نهایتاً ۳ الی ۵ ساعت از خوراکی های چرب و سنگین و نوشیدنی های کافئین دار و گازدار استفاده نکنید کفایت می کند.
بعد از مراجعه به آزمایشگاه متخصصان ضمن ارزیابی سلامت بیماران نمونه گیری خون را انجام می دهند.
یک سوزن مخصوص برای برداشت نمونه خون وارد ورید بازو میشود.
معمولاً این شرایط به آرامی انجام شده و تمامی لوازمی که مورد استفاده قرار می گیرد بهداشتی و استریل است و متخصصان با حداکثر دقت نمونه گیری را انجام می دهند.
بلافاصله بعد از اتمام آزمایش نمونه دریافت شده سریعاً به آزمایشگاه انتقال داده میشود.
با توجه به اینکه سطح لاکتات در مدت زمان کوتاهی تغییر می کند این آزمایش در یک پروسه زمانی بسیار کوتاه انجام میشود و نتیجه آزمایش خیلی زود در اختیار مراجعین قرار خواهد گرفت.
در آزمایشگاه بعد از ارسال نمونه لاکتات با استفاده از روش های بیوشیمیایی اندازهگیری های لازمه انجام میشود.
تفسیر نتایج آزمایش لاکتات
معمولاً در این مرحله از تکنیک های نظیر الکتروفورز یا اسپکتروسکوپی استفاده خواهند کرد.
در نهایت نتیجه آزمایش در اختیار بیماران قرار می گیرد تا با نشان دادن آن به پزشک متخصص از وضعیت سلامت خود مطلع شوند.
در نتایج آزمایش لاکتات اگر مقدار نرمال دیده شود به این معناست که سطح لاکتات خون در محدوده 0/5 تا 2/2 میلی مول در لیتر است.
اگر سطوح بالاتر از حد نرمال از اسید لاکتیک دیده شود و این اعداد از 2/2 بیشتر باشد نشان دهنده وجود عفونت های شدید، سکته مغزی یا نارسایی تنفسی است.
اسید لاکتیک بالاتر از 4 نشان می دهد که مشکلات بسیار جدی و حاد در متابولیسم بدن اتفاق افتاده است و نیاز است که بیمار بررسی های بیشتر را انجام دهد.
زمانی که در نتیجه آزمایش مقدار لاکتیک از سطح طبیعی پایین تر ثبت میشود معمولاً نگران کننده نیست.
نشان دهنده این است که متابولیسم سالم بوده و برای بررسی های جزئی تر احتمالاً آزمایش مجدد تکرار خواهد شد.
مهمترین کاربردهای آزمایش لاکتات
یکی از مهمترین سوالاتی که برای بیماران مطرح میشود این است که آزمایش لاکتات به چه علت انجام میشود و کاربرد آن در روند پزشکی به چه شکل است.
یکی از مهمترین آزمایشاتی که بعد از شیوع عفونت انجام میشود آزمایش لاکتات است.
این آزمایش به منظور تشخیص دقیق عفونت های شدید پزشکی مانند سپسیس انجام می پذیرد.
همچنین اگر افراد مبتلا به نارسایی های قلبی و کلیوی باشند با احتمال افزایش سطح لاکتات این آزمایش انجام میشود تا پزشک بتواند اختلالات متابولیکی مرتبط با این عوارض را دقیق تر بررسی کند.
همچنین این آزمایش برای ورزشکارانی کاربرد دارد که نیاز است در مورد استقامت و عملکرد بدنی خود اطلاعات بیشتری دریافت کنند.
با انجام این آزمایش مشخص میشود که آیا فرد از نظر جسمانی پتانسیل انجام فعالیت های ورزشی شدید را دارد یا خیر.
عوارض آزمایش لاکتات
یکی از مهمترین مسائلی که پیش از آزمایش لاکتات عنوان میشود این است که آیا این آزمایش عوارض خاصی ایجاد می کند یا خیر.
با توجه به مطالعاتی که در این زمینه انجام شد می توان گفت که این آزمایش به طور مستقیم سبب ایجاد عوارض و مشکلات جسمانی نمیشود اما ممکن است آسیب های جزئی مانند هر آزمایش دیگری برای بیماران اتفاق بیفتد.
در موارد زیادی دیده میشود که بعد از نمونه گیری خون مقدار خونریزی بسیار جزئی از محل برداشت نمونه اتفاق بیفتد و یا اینکه به مرور زمان در محل نمونه گیری شاهد کبودی یا درد بسیار خفیف باشید.
همچنین احتمال ایجاد عفونت بعد از انجام آزمایش لاکتات بسیار ضعیف است، مگر اینکه برای انجام این آزمایش از لوازم و تجهیزات استریل استفاده نکنند.
اگر بعد از انجام آزمایش لاکتات شاهد علائم عفونت مثل قرمزی، تورم یا گرما و چرک در محل نمونه گیری هستید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
برخی از افراد در انجام انواع آزمایشات و حتی نمونه گیری دچار افت فشار خون و یا ضربان قلب میشوند.
این افراد حالتی مثل غش کردن یا بیهوشی را تجربه می کنند.
بهتر است که پیش از انجام آزمایش اگر در گذشته سابقه این حالت را داشته اید حتما با متخصصانی که نمونه گیری را در آزمایشگاه خسروشاهی انجام می دهند صحبت کرده و آزمایش را در حالت نشسته و یا درازکش انجام دهید تا از عوارض جدیتر حین آزمایش و بعد از آن جلوگیری نمایید.
با تمام این تفاسیر باید بدانید که آزمایش لاکتات به هیچ عنوان فرایند تشخیصی خطرناکی نیست.
اگر بیماران با شرایط جسمی کاملا متعادل برای آزمایش اقدام کنند نه تنها درگیر عوارض احتمالی و جزئی نمیشوند بلکه در سلامت کامل می توانند این آزمایش را با دقت و حساسیت بالا انجام دهند.
9 پاسخ
توضیحاتتون درباره آزمایش لاکتات واقعا کامل و واضح بود. همیشه برام سوال بود این آزمایش دقیقا چه اطلاعاتی میده و الان خیلی بهتر فهمیدم. ممنون بابت محتوای خوبتون.
آیا بالا بودن لاکتات همیشه نشونه مشکل جدیه یا ممکنه موقت باشه؟
بالا بودن لاکتات همیشه نشانه مشکل جدی نیست؛ گاهی موقتی و ناشی از فعالیت بدنی شدید است، اما میتواند نشاندهنده «اسیدوز لاکتیک» باشد که وضعیتی جدی و نیازمند درمان فوری پزشکی است و با علائم شدیدتری مانند تنفس سریع، گیجی و حتی کما همراه است
. تفسیر دقیق نتیجه آزمایش لاکتات تنها توسط پزشک متخصص و با در نظر گرفتن علائم بالینی، سابقه پزشکی و سایر آزمایشها امکانپذیر است
برای این آزمایش باید ناشتا بود یا تاثیری نداره؟
برای انجام آزمایش لاکتات، معمولاً نیازی به ناشتا بودن نیست، زیرا خوردن غذا تاثیر مستقیمی بر میزان لاکتات خون ندارد
. با این حال، برای اطمینان بیشتر و دریافت دقیقترین نتایج، بهتر است همیشه دستورالعملهای پزشک یا آزمایشگاهی که آزمایش را انجام میدهید، دنبال کنید.
لاکتات بالا ممکنه به خاطر مشکلات کبد باشه؟
بله، سطوح بالای لاکتات میتواند نشاندهنده اختلال در عملکرد کبد باشد، زیرا کبد نقش مهمی در دفع لاکتات از بدن دارد
. دلایل دیگری نیز برای بالا رفتن لاکتات وجود دارد، مانند اکسیژنرسانی ضعیف، شوک، سپسیس، بیماریهای کلیوی و مصرف برخی داروها یا سموم.
اگه فقط کمی بالاتر از حد نرمال باشه، باید نگران بود؟
اگر لاکتات خون شما فقط کمی بالاتر از حد نرمال باشد، ممکن است دلیلی برای نگرانی نباشد، اما حتماً باید با پزشک مشورت کنید، زیرا این وضعیت میتواند نشاندهنده یک بیماری زمینهای یا کمبود اکسیژن در اندامها باشد که به ارزیابی و بررسی بیشتری نیاز دارد