مشکل ناباروری از جمله مشکلاتی است که یکسری از زوجین با آن دست و پنجه نرم می کنند و امکان دارد علت ناباروری مردانه باشد.

با مراجعه کردن به پزشک اورولوژیست، معاینه شدن و انجام یکسری آزمایشات این علت مشخص می گردد و پزشک متخصص می تواند درمان را برای فرد شروع کند.

پزشک اندازه و شکلی که بیضه ها دارند را بررسی کرده و از طریق آزمایش اسپرم و ارزیابی کردن میزان هورمون های بدن مشکل مشخص می گردد.

در این مقاله سعی کرده ایم شما را با آزمایشات ناباروری مردان آشنا کنیم، پس ما را همراهی کنید.

معاینات اولیه ناباروری در مردان

ناباروری در مردان عوامل مختلفی می تواند ایجاد شود و تشخیص صحیح آن نیاز به معاینات و آزمایشات اولیه دارد.

اولین قدم در این راستا، شرح حال جامع پزشکی و معاینه فیزیکی است.

پزشک با پرسیدن سوالاتی در مورد سابقه پزشکی، بیماری های قبلی، داروها و عفونت های احتمالی به شناسایی مشکلات احتمالی کمک می کند.

همچنین معاینه فیزیکی ناحیه تناسلی برای بررسی ناهنجاری هایی مانند واریکوسل یا مشکلات ساختاری ضروری است.

یکی از مهمترین مراحل در ارزیابی ناباروری، آزمایش مایع منی است.

این آزمایش شامل بررسی تعداد، تحرک و شکل اسپرم است و معمولاً چندین نمونه برای اطمینان از صحت نتایج جمع آوری می شود.

همچنین آزمایش های هورمونی مانند اندازه گیری سطح تستوسترون و سایر هورمون های مرتبط نیز مهم است، زیرا ناهنجاری های هورمونی می تواند تأثیر مستقیمی بر تولید اسپرم داشته باشد.

در صورت لزوم، آزمایشات ژنتیکی و سونوگرافی بیضه ها نیز برای تشخیص ناهنجاری های ژنتیکی یا ساختاری انجام می شود.

این مراحل می تواند به تشخیص صحیح و برنامه ریزی درمان مناسب برای مردان نابارور کمک کند.

با توجه به نتایج این معاینات، پزشک می تواند راه حل های درمانی متفاوتی ارائه دهد و در صورت نیاز به سایر تخصص ها مراجعه کند.

برای تشخیص ناباروری مردان باید چکار کرد؟

برای تشخیص دادن ناباروری در مردان، باید فرد به پزشک اورولوژیست و یا فرد متخصص در غدد تولید مثل مراجعه کند.

پزشک مورد نظر معاینات را جهت ارزیابی کردن سلامت عمومی و فیزیکی فرد که روی باروری تاثیر می گذارد انجام داده و سوالاتی را از فرد و همسر وی در زمینه عادات جنسی، مدت زمانی که جهت بارداری اقدام کرده اند، میزان سابقه بارداری، وجود بیماری مقاربتی، راه های پیشگیری از بارداری و سوابق خانوادگی سوالاتی پرسیده می‌شود.

چنان چه با انجام این کارها دلیل ناباروری مشخص نشود پزشک انجام آزمایش را برای فرد تجویز می‌ کند‌.

در معاینات اولیه ناباروری پزشک سوالاتی را در زمینه سوابق پزشکی فرد می پرسد، سوالاتی در زمینه سابقه های جراحی، بیماری های مزمنی که فرد دارد، داروهایی که فرد مصرف می کند.

وجود سابقه در زمینه بیماری های آمیزشی، مشکلات جنسی موجود، مصرف سیگار و سبک زندگی وی می پرسد.

پزشک با پرسیدن این سوالات باعث تشخیص دادن علت ناباروری می‌شود.

گاهی مواقع با معاینه کردن بیضه ها ممکن است پی به وجود واریکوسل برده و با بررسی اندازه بیضه ها وجود مشکلات هورمونی مشخص شود.

برای اینکه وضعیت اسپرم فرد ارزیابی شود انجام آزمایش اسپرم از وی خواسته می‌شود.

تشخیص ناباروری در آقایان

تشخیص ناباروری در مردان فرآیندی چند مرحله ای است که شامل جمع آوری اطلاعات دقیق پزشکی و انجام آزمایشات مختلف می شود.

ابتدا، پزشک سابقه پزشکی بیمار را بررسی می کند و در مورد عادات سبک زندگی، مشکلات پزشکی گذشته و جراحی ها سؤالاتی می پرسد.

این مرحله به درک بهتر وضعیت کلی سلامت بیمار کمک می کند و می تواند علل بالقوه ناباروری را شناسایی کند.

پس از مرحله مشاوره، آزمایشات فیزیکی و آزمایشات آزمایشگاهی انجام می شود.

آنالیز مایع منی یکی از مهم ترین آزمایشاتی است که تعداد، حرکت و شکل اسپرم ها را ارزیابی می کند.

علاوه بر این، آزمایشات هورمونی نیز برای بررسی سطح هورمون هایی مانند تستوسترون، LH و FSH انجام می شود که نقش اساسی در تولید و کیفیت اسپرم دارند.

این آزمایشات به پزشک کمک می کند تا اطلاعات دقیقی در مورد عملکرد بیضه ها و هورمون ها به دست آورد.

در نهایت، در صورت لزوم، تصویربرداری و آزمایش های ژنتیکی نیز می تواند به تشخیص دقیق تر کمک کند.

از سونوگرافی می توان برای بررسی ساختارهای داخلی و مشکلات احتمالی استفاده کرد، در حالی که آزمایشات ژنتیکی برای شناسایی اختلالات ارثی توصیه می شود.

پس از تجزیه و تحلیل نتایج این آزمایشات، پزشک می تواند علت ناباروری را شناسایی کرده و درمان مناسب را پیشنهاد کند.

علائم ناباروری در مردان

ناباروری در مردان می تواند با علائم مختلفی همراه باشد که در صورت مشاهده این علائم، مشاوره با پزشک الزامی است.

یکی از شایع ترین علائم، مشکلات نعوظ یا انزال است.

مردان مبتلا به اختلال نعوظ ممکن است نتوانند به راحتی نعوظ داشته باشند، یا نعوظ آنها ممکن است به اندازه کافی برای رابطه جنسی دوام نداشته باشد.

همچنین، برخی ممکن است دچار انزال رتروگراد یا عدم انزال شوند که می تواند بر باروری تأثیر زیادی بگذارد.

علاوه بر مشکلات جنسی، تغییر در الگوی مو و ویژگی های جنسی نیز می تواند نشانه ناباروری باشد.

کاهش سطح تستوسترون می تواند باعث ریزش مو، ریزش عضلات و اندازه بیضه شود.

این تغییرات می تواند به طور غیر مستقیم بر باروری تأثیر بگذارد. همچنین درد یا تورم در بیضه ها، مشکلات ادراری و عفونت های مکرر می تواند نشان دهنده مشکلاتی در دستگاه تناسلی باشد که می تواند از تولید یا عملکرد صحیح اسپرم جلوگیری کند.

آزمایش خون نیز یکی از مراحل مهم در ارزیابی ناباروری در مردان است.

این آزمایش معمولاً شامل اندازه گیری سطوح هورمون های مختلف مانند تستوسترون، LH و FSH است.

ناهنجاری های هورمونی می تواند نقش مهمی در تولید و کیفیت اسپرم داشته باشد.

به عنوان مثال، سطوح پایین تستوسترون ممکن است نشان دهنده مشکلات غدد درون ریز باشد که می تواند بر باروری تأثیر منفی بگذارد.

همچنین در صورت لزوم ممکن است آزمایشات ژنتیکی برای شناسایی اختلالات ژنتیکی انجام شود.

علت ناباروری در مردان

علت های مختلفی برای ناباروری مردان وجود دارد که به طور طبیعی و یا با قرارگیری در شرایط زندگی و وجود یکسری بیماری ها ایجاد می‌شوند.

علت های ناباروری مردان موجب کم شدن، ضعیف شدن و کوچک شدن اسپرم شده و قدرت حرکت آنها را کم می کند.

از جمله علت های ناباروری مردان می توان به موارد زیر اشاره نمود:

وجود اختلالاتی در اسپرم

از شایع ترین علت های ناباروری است که در آن داشتن تعداد اسپرم ناکافی موجب می‌شود که فرد نتواند تخمک را در لقاح بارور نماید.

گاهی اوقات نیز اسپرم تولیدی ضعیف بوده و توانایی حرکت کردن و نفوذ کردن به تخمک را جهت باروری ندارد.

در صورت مواجه شدن فرد با اشعه های مضر و فلزات سمی چون سرب این اختلال ایجاد می گردد.

ایجاد اختلال در نعوظ

در این علت فرد توانایی حفظ نعوظ برای انجام رابطه جنسی را ندارد.

ایجاد اختلال در انزال

در این علت مرد توانایی رساندن اسپرم به بدن زن را ندارد و چون لقاحی صورت نمی گیرد بارداری هم رخ نمی دهد.

آزمایشات تشخیصی‌ در مردان نابارور

برای تشخیص دادن مشکل ناباروری در مردان علاوه بر انجام دادن معاینه های فیزیکی و بررسی کردن سوابق پزشکی آزمایشات زیر تجویز می‌ گردد:

آزمایش آنالیز مایع منی

آزمایش مایع منی و اسپرم از مهمترین آزمایشات ناباروری مردان است.

برای انجام آن نمونه مایع منی مورد بررسی قرار می گیرد که به دو صورت می توان آن را تهیه نمود:

• جمع آوری مایع منی با انجام خودارضایی در داخل ظرفی مخصوص
• جمع آوری مایع منی با استفاده از کاندوم در حین رابطه جنسی

مایع منی جمع آوری شده به آزمایشگاه ارسال می‌شود تا تکنسین آزمایشگاه آن را از لحاظ تعداد اسپرم و وجود ناهنجاری در ظاهر اسپرم ها مورد بررسی قرار دهد. این مایع از لحاظ وجود عفونت نیز مورد ارزیابی قرار می گیرد.

در این آزمایشگاه تعداد اسپرم ها در هر بار نمونه گیری ممکن است تفاوت زیادی داشته باشد و به همین خاطر از چند آنالیز برای مایع منی در زمانی مشخص استفاده می کنند تا نتیجه ای دقیق از تست حاصل گردد

آزمایش ادرار بعد از انزال

از طریق آزمایش ادرار وجود اسپرم در ادرار مورد ارزیابی قرار می گیرد.

این امکان وجود دارد که در زمان انزال، اسپرم به جای اینکه از محل آلت تناسلی مرد خارج گردد به عقب برگشته و وارد مثانه شود که با نام انزال رتروگراد معروف است.

در حالت طبیعی در زمانی که فرد انزال دارد مایع منی از آلت تناسلی وی خارج می گردد ولی در انزال رتروگراد مایع منی در زمان انزال وارد مثانه میشود و به عقب بر می گردد.

این مورد باعث کم شدن قدرت باروری افراد شده ولی مشکل شایعی در میان مردان نابارور نیست.

آزمایشات هورمونی

برای اینکه عملکرد درست سیستم هورمونی بدن را مورد بررسی قرار داد و اختلالات هورمونی را مشخص کرد از آزمایشات هورمونی استفاده میشود‌.

هورمون های تولید شده به وسیله غدد بدن از جمله غده هیپوفیز و بیضه ها باعث رشد جنسی و همچنین تولید اسپرم می‌شود.

از این رو باید سطح این هورمون ها چون هورمون تستوسترون به خوبی اندازه گیری شده و تا علت وجود مشکل ناباروری مشخص گردد.

آزمایش ژنتیکی

از طریق آزمایش ژنتیک می توان موجب تشخیص دادن ناهنجاری های ژنتیکی شد.

این ناهنجاری ها با غلظت کم اسپرم و مشخص شدن ناباروری در مردان ارتباط دارند.

از طریق این آزمایشات می توان تغییر در کروموزوم Y را مشخص کرد که باعث ناهنجاری هایی چون سندروم مادرزادی می گردد که روی توانایی در تولید شدن اسپرم اثر می گذارد.

تست تخصصی درباره عملکرد اسپرم

از طریق این تست ها اندازه زنده ماندن اسپرم ها بعد از انجام انزال، مقدار نفوذپذیری اسپرم به تخمک ها و وجود مشکل در چسبیدن به تخمک مورد ارزیابی قرار می گیرد.

با استفاده از این تست ها علت ناباروری مشخص می گردد و می توان روش درمان مناسب را برای آن به کار گرفت.

سونوگرافی از کیسه بیضه

در این روش با به کارگیری از امواج صوتی و فرکانس بالا تصاویری از بیضه ها حاصل می‌شود و می توان از این طریق وجود واریکوسل و دیگر مشکلات موجود در بیضه ها و ساختاری که دارند، را بررسی کرد.

سونوگرافی ترانس رکتال

نوعی روش تصویربرداری است که کاملا‌ ایمن بوده و با انجام آن بیماری ها و هرگونه ناهنجاری که در قسمت روده بزرگ فرد و مقعد وی وجود دارد مشخص می‌شود.

برای انجام این روش از لوله ای انعطاف پذیر استفاده می‌شود و از راه مقعد وارد روده بزرگ می گردد، بعد از طریق امواج صوتی که فرکانس بالای دارند باعث ایجاد تصاویری از اندام ها می‌شوند.

پزشک با انجام این آزمایش پروستات را بررسی کرده و چنان چه در لوله ای که دارای مایع منی است انسداد وجود داشته باشد مشخص می گردد.

بیوپسی بیضه

در این روش از بافت بیضه با استفاده از نوعی سوزن نمونه ای را خارج می کنند تا با استفاده از آن وضعیتی که بیضه دارد و شرایط تولید شدن اسپرم را بررسی نمایند.

با وجود نتیجه ای طبیعی از طریق بیوپسی می توان علت ناباروری را، در قسمت انتقال اسپرم و انسداد در آن مسیر دانست.

از طریق بیوپسی بیضه تولید شدن اسپرم، ارزیابی سلامت بیضه ها که در صورت آسیب موجب کم شدن باروری می‌شود و همچنین وجود انسداد در مسیر حمل و نقل اسپرم، مشخص می گردد.

درمان ناباروری در مردان چگونه است؟

ناباروری در مردان می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که شامل بیماری های هورمونی، تشریحی یا مزمن می شود.

برای تشخیص دقیق، آزمایشاتی مانند آنالیز مایع منی، سطح هورمون و آزمایشات ژنتیکی انجام می شود.

این تشخیص ها به پزشک کمک می کند تا علت اصلی ناباروری را شناسایی کرده و برنامه درمانی مناسب را طراحی کند.

درمان ناباروری مردان معمولاً به نوع مشکل بستگی دارد.

در مواردی که مشکل هورمونی وجود دارد، هورمون درمانی می تواند موثر باشد.

همچنین در صورت وجود عفونت یا التهاب، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک یا داروهای ضد التهابی تجویز کند.

در موارد تشریحی مانند واریکوسل، ممکن است نیاز به جراحی باشد.

علاوه بر این، تغییرات سبک زندگی مانند تغذیه مناسب، ورزش منظم و کاهش استرس نیز می تواند به بهبود باروری کمک کند.

در نهایت، اگر درمان های اولیه موثر نبود، روش های پیشرفته تری مانند لقاح مصنوعی (IVF) یا تزریق داخل رحمی اسپرم (ICSI) پیشنهاد می شود.

این روش ها به خصوص در مواردی که تعداد اسپرم ها کم و یا کیفیت آنها پایین است می تواند راه حل های موثری باشد.

همچنین، مشاوره روانشناختی و حمایت عاطفی برای کمک به مردان برای مدیریت استرس و اضطراب ناشی از ناباروری بسیار مهم است.