سرطان پانکراس چیست؟

پانکراس در پشت معده واقع شده و جزو اندام های غدد درون ریز حیاتی محسوب میشود و نقش آن تولید کردن آنزیم های گوارشی و همچنین هورمون هایی است که میزان قند خون را تنظیم می کنند.

زمانی که سلول های موجود در بافت های این اندام شروع به رشد و تکثیر به صورت غیر طبیعی کنند، سرطان پانکراس یا لوزالمعده رخ می دهد.

این بیماری زمانی تشخیص داده میشود که بیماری پیشرفت زیادی کرده و به دیگر اندام ها نیز سرایت کرده است.

از نشانه های هشداردهنده این بیماری می توان به زرد شدن پوست بدن و سفیدی چشم‌ ها، داشتن درد در قسمت شکم و کمر، کم شدن اشتها، کم شدن وزن به صورت ناگهانی، داشتن خارش در ناحیه پوست، خستگی زیاد از حد، ابتلا به دیابت ناگهانی و وجود تغییر در رنگ مدفوع اشاره نمود.

از آنجا که علائم اولیه این بیماری غیر اختصاصی هستند و تومور ایجاد شده در عمق شکم واقع شده است، به خوبی قابلیت تشخیص ندارد و بیشتر در مراحل پیشرفته خود را نشان می دهد که در این مواقع شانس درمان برای شخص بیمار کمتر است.

برای تشخیص دادن سرطان پانکراس پزشکان از آزمایشات و تصویربرداری ها به صورت ترکیبی کمک می گیرد تا تومور و گسترش آن در بدن را شناسایی نماید.

تشخیص سرطان پانکراس از طریق آزمایش

تشخیص دادن سرطان با استفاده از آزمایشات ترکیبی انجام می گیرد و از طریق آنها تومور مشخص شده و میزان پیشرفت و گسترش آن نیز بررسی میشود.

اولین تست تشخیصی استفاده از آزمایش خون است. با استفاده از آزمایش خون پزشک اطلاعات زیادی از وضعیت بدن به دست می آورد.

از طریق آزمایش خون میزان سطح غیر طبیعی بیلی روبین و دیگر فاکتور ها بررسی میشود.

زمانی که شخصی به سرطان پانکراس مبتلا است مجرای صفراوی وی توسط تومور مسدود میشود و این موضوع باعث افزایش بیلی روبین که نوعی ماده شیمیایی است دربدن میشود.

از دیگر فاکتور های مورد بررسی در آزمایش خون می توان به آنتی ژن کربوهیدرات اشاره کرد که نوعی نشانگر تومور است.

تومور این ماده را تولید می کند و چنان چه شخصی سرطان داشته باشد میزان آن در بدنش بالا است‌.

آنتی ژن کربوهیدرات در داخل خون و ادرار و دیگر مایعات بافت ها یافت میشود و در صورت وجود سرطان سطح آن بالا می رود.

البته این امکان وجود دارد که شخصی به سرطان پانکراس مبتلا باشد ولی سطح این آنتی ژن در بدن وی نرمال باشد.

آزمایش ۲۴۲CA سرطان پانکراس

تست ۲۴۲CA سرطان پانکراس نوعی آزمایش برای تشخیص سرطان پانکراس و همچنین کولورکتال به همراه تومور مارکر ۱۹-۹ CA است.

این تست را با در نظر گرفتن موقعیت بالینی شخص بیمار درخواست می کنند.

یکی از گلیکوپروتئین های موجود در بدن ۲۴۲CA است که بالا بودن سطح آن در خون نشانه ای از نوعی بدخیمی خاص در شخص است.

پزشکان متخصص در آزمایشگاه خسروشاهی، آزمایش ۲۴۲CA را  برای تشخیص دادن و نظارت کردن بر سرطان های موجود در دستگاه گوارش به کار می گیرند.

به طور کلی این آزمایش به دلایل زیر تجویز می گردد:

• برای تشخیص دادن سرطان پانکراس از آزمایش آنتی ژن ۲۴۲ تست کربوهیدرات استفاده می کنند. برای تشخیص این سرطان در این آزمایش دیگر مارکر ها و تست های تشخیصی به کار گرفته می‌شوند.
• برای تشخیص دادن سرطان کولورکتال از این تست استفاده می شود و چنان چه سطح آن بالا بود ریسک ابتلا به سرطان کولورکتال بالا است.
• ب رای ارزیابی کردن تومور های گوارشی از آزمایش آنتی ژن ۲۴۲ تست کربوهیدرات استفاده می کنند اما گاهی اوقات حساسیت آن برای این بیماری متفاوت است‌.
• برای اینکه بر میزان پیشرفت بیماری سرطان پانکراس نظارت شود از این آزمایش استفاده می کنند‌‌.
  هرچه سطح ۲۴۲CA بالا باشد میزان پیشرفت بیماری نیز افزایش یافته است و هر چه میزان آن کاهش یافته باشد نشانه ای از روند مثبت درمان است.
• با تشخیص دادن سرطان گوارش از طریق دیگر تست های تشخیصی این آزمایش را برای ارزیابی مرحله و شدت بیماری به کار می گیرند که دارای اهمیت زیادی است.
• برای اینکه پزشک اثربخشی درمان هنگام انجام جراحی و شیمی درمانی را بررسی کند آزمایش ۲۴۲CA را تجویز می کند تا در این خصوص اطلاعات مهمی را دریافت کند.

انجام آزمایش ۲۴۲CA را باید پزشک تجویز کند و زمانی تجویز می گردد که بیمار دارای علائم سرطان پانکراس است.

پزشک با مراجعه بیمار ابتدا وی را معاینه کرده و علائم را بررسی می کند و سپس برای تشخیص دقیق تر این تست را تجویز می کند‌.

البته این تست برای بیمارانی که از قبل سرطان پانکراس در آنها تشخیص داده شده است نیز به کار گرفته میشود تا وضعیت بیمار و شدت بیماری در آنها مشخص شود.

آیا برای انجام دادن آزمایش ۲۴۲CA نیاز به آمادگی خاصی است؟

انجام دادن آزمایش ۲۴۲CA به آمادگی خاصی احتیاج ندارد و نیاز نیست که بیمار برای انجام این آزمایش ناشتا باشد.

پیش از آزمایش پزشک خود و تکنسین های آزمایشگاه را در جریان دارو های مصرفی، گیاهان دارویی و مکمل هایی که استفاده می‌شود قرار دهید زیرا ممکن است در نتیجه آزمایش تداخل ایجاد کنند.

پزشکان توصیه می کنند که مدت زمان ۱۲ ساعت قبل از انجام این تست مصرف مولتی ویتامین و مکمل هایی که دارای ویتامین B7 هستند را قطع شود.

آزمایش ۹-۱۹CA

آزمایش تومور مارکر ۹-۱۹CA یکی دیگر از تست هایی است که برای تشخیص سرطان پانکراس به کار گرفته میشود.

از طریق این آزمایش میزان پروتئین  ۹-۱۹CA (سیالیل لوئیس-آ) از طریق نمونه خون اندازه گیری میشود.

بالا بودن سطح این آزمایش نشانه ای از ابتلا به سرطان پانکراس است. البته بالا بودن سطح این آنتی ژن ممکن است به دلیل ابتلا به دیگر سرطان ها یا وجود یکسری شرایط غیرسرطانی نیز باشد.

به همین دلیل از این تست به تنهایی برای تشخیص سرطان پانکراس استفاده نمی کنند و از آن در کنار دیگر آزمایشات تشخیصی برای پیشرفت و پیگیری بیماری استفاده می کنند.

آزمایش  ۹-۱۹CA  برای افراد زیر به تنهایی کاربرد ندارد:

• بیمارانی که به سرطان پانکراس و مجرای صفراوی مبتلا هستند اما میزان ۹-۱۹CA در آنها بالا نیست، که حدود ۵ الی ۲۲ درصد بیماران را شامل می‌شود.
• بیماران مبتلا به التهاب پانکراس، انسداد در مجرای صفراوی و سیروز کبدی که نوعی بیماری غیرسرطانی هستند و میزان ۹-۱۹CA در آنها بالا است‌.
• بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ و سرطان معده که میزان ۹-۱۹CA در آنها بالا است‌.

این آزمایش با هدف اندازه گیری میزان تومور مارکر CA در داخل خون برای تشخیص سرطان در مراحل اولیه به کار گرفته میشود.

این نشانگر تومور به وسیله سلول های سرطانی و دیگر سلول های موجود در بدن تولید می‌شود و می توان از طریق آن مقدار پیشرفت بیماری را مشخص کرد و پزشک از طریق تغییرات آن متوجه می‌شود که آیا تومور در حال پیشرفت و رشد است یا خیر.

به طور کلی از دلایل و هدف های تجویز تست  ۹-۱۹CA  می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• برای تشخیص دادن سرطان پانکراس و دیگر سرطان های دستگاه گوارش یا ابتلا به برخی بیماری های غیر سرطانی چون وجود زخم کبد
• برای ارزیابی کردن روند درمان سرطان که آیا روند درمان دارای نتیجه مثبت و موثری است یا خیر و اینکه سرطان به درمان انجام شده پاسخ داده است یا نتایج نسبت به نتایج پایه تغییری نداشته اند.
• برای برآورد کردن پیش آگهی سرطان که از طریق آن پزشکان پیش از ابتلا به سرطان از آن مطلع می‌شوند و احتمال ابتلای شخص به آن وجود داشته باشد.
• نظارت کردن بر عود سرطان بعد از انجام جراحی و شیمی درمانی که بعد از یک دوره درمان و تمام شدن علائم بیماری انجام میشود.