عفونت خون چیست؟

عفونت خون که با آن سپسیس نیز می گویند وضعیتی اورژانسی است که زندگی فرد را تهدید می کند بنابراین باید سریعاً عفونت خون را تشخیص داده و در جهت درمان آن اقدام کنند که تشخیص دادن عفونت خون نیاز به انجام آزمایش خون دارد.

زمانی که فرد مبتلا به عفونت خون می‌شود سیستم ایمنی بدن وی باعث ایجاد التهابات قوی به دلیل وجود عفونت میشود که اختلالاتی را در خونرسانی بدن به وجود می آورد که نتیجه ی آن شوک سپتیک‌ و ایجاد مشکلاتی در اندام‌ های بدن است.

علائم عفونت خون چیست؟

از جمله علائمی که عفونت خون با خود به همراه دارد می توان موارد زیر را عنوان نمود:

• باعث به وجود آمدن تغییراتی در وضعیت روانی فرد می‌شود.
• باعث ایجاد تغییراتی در فشار خون سیستولیک می‌شود.
• باعث می‌شود که تنفس بالای ۲۲ بار در دقیقه انجام شود.

علائم شوک سپتیک چیست؟

• میزان فشار خون فرد بسیار کاهش یافته به گونه ای که عملکرد سلول ها را مختل کرده و مشکلاتی را برای ایجاد انرژی ایجاد می کند.
• موجب نیاز داشتن به دارو برای حفظ کردن فشار خون سیستولیک می گردد.
• باعث بالا رفتن سطح اسید لاکتیک خون می‌شود.

سپسیس معمولا زمانی رخ می دهد که فرد در بیمارستان است و یا تازه از بیمارستان مرخص شده است.

زمانی که بیمار در قسمت مراقب های ویژه قراردارد بیشتر از دیگر بیماران در معرض عفونت خون قرار دارد.

سپسیس و خطرات آن

سپسیس یک واکنش سیستم ایمنی به یک عفونت شدید است که می تواند منجر به التهاب در سراسر بدن شود.

این وضعیت زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی به جای مبارزه با عفونت، به خود بدن حمله می کند و در صورت عدم درمان سریع، ممکن است منجر به از کار افتادن اندام های حیاتی و حتی مرگ شود.

خطرات سپسیس شامل مشکلات جدی مانند شوک سپتیک است که در آن فشار خون به طور خطرناکی پایین می آید و می تواند منجر به نارسایی کلیه ها، قلب، ریه ها و سایر اندام ها شود.

سایر عوارض شامل انعقاد داخل عروقی منتشر (DIC) است که باعث لخته شدن خون در سراسر بدن و در نهایت خونریزی داخلی می شود.

در بیماران مبتلا به سپسیس شدید، حتی با درمان مناسب، مرگ و میر بالاست.

بازماندگان ممکن است دچار مشکلات مزمن مانند ضعف عضلانی، خستگی یا اختلال شناختی شوند.

تشخیص زودهنگام و درمان سریع با آنتی بیوتیک ها، مایعات و مراقبت های حمایتی می تواند نقش حیاتی در کاهش خطرات مرتبط با سپسیس داشته باشد.

عفونت های رایج قابل انتقال از طریق خون

به غیر از سپسیس عفونت های زیر جزو عفونت های رایج و قابل انتقال از طریق خون هستند:

عفونت MRSA

این عفونت ناشی از باکتری استافیلوکوک است و به دلیل وجود در خون فرد، به قلب، ریه ها و مفاصل فرد منتقل می گردد و آنها را تحت تاثیر قرار می دهد.

تب دنگی

عفونت قابل انتقال از طریق پشه آئدس است که باعث انتقال ویروس به فرد می گردد و به رگ ها آسیب می رساند  و مانع لخته شدن خون می‌شود.

ایدز

بیماری عفونی است که موجب ایجاد نقص در سیستم ایمنی بدن می گردد.

هپاتیت B،A،C

افرادی که در معرض ابتلا به هپاتیت هستند باید بدانند که هپاتیت به بیماری ویروسی می گویند که از طریق خون و سرنگ و رابطه جنسی منتقل می گردد.

عواملی که باعث ایجاد عفونت خون می‌شوند

از جمله عواملی که موجب ایجاد عفونت خون می‌شود می ‌توان موارد زیر را بیان کرد:

• عفونت‌ های موجود در دستگاه گوارش
• عفونت ناشی از نیش حشرات آلوده
• عفونت ناشی از کاتتر دیالیز و یا کاتتر مخصوص شیمی درمانی
• عفونت ناشی از کشیدن دندان در دندانپزشکی که آلوده بوده است.
• عفونت ناشی از عوض نکردن پانسمان ها بعد از عمل جراحی
• عفونت ناشی از قرار گرفتن زخم ها در معرض محیطی آلوده
• عفونت ناشی از مقاومت باکتری ‌ها در برابر استفاده از داروها
• عفونت موجود سیستم ادراری چون کلیه و مثانه فرد
• عفونت موجود در ریه چون عفونت ناشی از داشتن سینه پهلو و یا ذات الریه
• به دلیل عفونت ‌های پوستی
• عفونت باکتریایی خون که به آن عفونت باکتریمی نیز می ‌گویند.

ممکن است که عفونت خون به دلیل عفونت های ناشی از انگل، عفونت های ناشی از قارچ و ویروس و همچنین عفونت استخوان که نام آن استئومیلیت است نیز رخ دهد.

افرادی که بیشتر در معرض ابتلا به عفونت خون قرار دارند

از جمله افرادی که ریسک ابتلای آنها به عفونت خون بالاتر است عبارتند از:

• افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند از جمله افراد مبتلا به بیماری ایدز و یا سرطان
• نوزادان و همچنین افراد مسن
• افرادی که عمل ‌های جراحی انجام داده ‌اند و یا دندانپزشکی رفته اند.
• افرادی که دارای بیماری دیابت هستند.
• افرادی که معتاد هستند و مواد را از طریق تزریق استفاده می‌ کنند.
• افرادی که بهداشت مربوط به دهان و دندان خود را رعایت نمی ‌کنند.
• افرادی که از سوند استفاده می ‌کنند.
• افرادی که در محیط ‌های آلوده به ویروس باکتری مثل محیط بیمارستان حضور دارند.

عفونت خون در بارداری

عفونت خون در بارداری یک بیماری بسیار خطرناک است که می تواند تهدیدی جدی برای مادر و جنین باشد.

در بارداری تغییرات ایمنی و فیزیولوژیکی بدن زنان را بیشتر در معرض عفونت قرار می دهد.

اگر عفونت موضعی (مانند عفونت ادراری یا عفونت رحم) کنترل نشود، می تواند منجر به عفونت خون شود.

علل عفونت خون در بارداری

از علت های عفونت خون در بارداری می توان به موارد زیر اشاره کرد.

عفونت های دستگاه ادراری:

زنان باردار به دلیل تغییرات هورمونی و فشاری که رحم بر مثانه وارد می کند بیشتر مستعد ابتلا به عفونت ادراری هستند که در صورت عدم درمان ممکن است منجر به سپسیس شود.

عفونت های مرتبط با جفت یا مایع آمنیوتیک:

عفونت های مرتبط با جفت یا کیسه آمنیوتیک (مانند کوریوآمنیونیت) ممکن است باعث سرایت عفونت به مادر شود.

آندومتریت پس از زایمان:

التهاب یا عفونت رحم پس از زایمان می تواند یکی از علل مهم سپسیس در زنان پس از زایمان باشد.

علائم عفونت خون در بارداری:

• تب بالا (بیش از 38.5 درجه سانتیگراد)
• لرز و تعریق شدید
• تپش قلب سریع
• تنفس سریع
• فشار خون پایین
• درد و ناراحتی شدید در ناحیه شکم یا لگن

عوارض عفونت خون در بارداری:

سپسیس در بارداری می تواند منجر به شوک سپتیک، نارسایی اندام های حیاتی مادر و همچنین زایمان زودرس یا مرگ جنین شود.

به همین دلیل تشخیص و درمان زودهنگام عفونت های بارداری بسیار مهم است.

آزمایش کشت خون برای تشخیص عفونت خون

آزمایش کشت خون که به B/C&S نیز معروف است برای تشخیص دادن عفونت خون مورد استفاده قرار می‌ گیرد.

شناسایی عفونت موجود در خون بسیار مهم است زیرا چنانچه خون دارای عفونت باشد می‌ تواند به راحتی به اندام ‌های مختلف بدن منتقل شده و موجب شدید شدن بیماری شود.

برای انجام دادن آزمایش کشت خون نمونه خون فرد را از بازوی فرد گرفته و در ظرف مخصوص می‌ریزند و برای مدت زمان دو الی سه روزه به آن فرصت می دهند تا باکتری و قارچ‌ های موجود در آن رشد کرده و مشخص شوند.

گاهی اوقات یک سری از باکتری‌ ها نیاز به ۱۰ روز زمان دارند و سپس از طریق میکروسکوپ و انجام تست‌ های شیمیایی باکتری و قارچ موجود در آن را شناسایی می ‌کنند.

چنانچه در این مدت زمان باکتری و قارچ رشد نکرده باشد نتیجه آزمایش منفی خواهد بود ولی چنانچه نتیجه حاصل از آزمایش مثبت باشد شخص باید تست حساسیت آنتی بیوتیکی را داده تا داروی مناسب برای درمان او مشخص گردد.

آزمایشات تاییدی برای تشخیص عفونت خون

برای تشخیص عفونت خون، چندین آزمایش مختلف برای تایید وجود عفونت و ارزیابی شدت آن انجام می شود.

برخی از آزمایشات اصلی عبارتند از:

آزمایش اندوتوکسین

اندوتوکسین نوعی سم است که به دلیل وجود قسمتی از باکتری متلاشی شده در داخل خون ایجاد میشود.

یافت شدن اندوتوکسین در داخل خون، نشانه ای از وجود باکتری و عفونت در خون است.

آزمایش PCT

نام دیگر این آزمایش پروکلسی‌ تونین است که نوعی پروتئین بوده که چنان چه عفونت در خون وجود داشته باشد میزان آن افزایش پیدا می کند.

آزمایش MDW

این آزمایش به توزیع مونوسیت نیز معروف است.

مونوسیت گلبول های سفیدی هستند که چنان چه عفونت وجود داشته باشد مقدار آنها در خون زیاد میشود.

کاربرد آزمایش خون مربوط عفونت خون

با انجام دادن آزمایش خون برای بررسی عفونت اقدام به شناسایی ویروسی که باعث ایجاد عفونت شده می‌ کند و از طریق بررسی خون نوع ویروس و یا قارچی که باعث ایجاد عفونت شده را مشخص می‌کند با مشخص شدن نوع ویروس و یا قارچ می‌ توانند درمان لازم برای رفع عفونت خون را به کار گیرند‌.

نحوه انجام دادن آزمایش خون برای بررسی عفونت خون

• تکنسین موجود در آزمایشگاه نمونه ادرار و خون فرد مورد نظر را جمع آوری کرده و آن را در ظرف مخصوص قرار می‌دهد.
• نمونه خون جمع آوری شده را در ظرف مخصوص محیط کشت خون قرار می ‌دهند تا باعث رشد باکتری و یا قارچ موجود در خون شوند.
• نمونه خون برای مدت زمانی ۲۴ الی ۴۸ ساعته در انکوباتور قرار می گیرد تا میکروب موجود در آن سریع تر رشد کند.
• بعد از انجام انکوباسیون، میکروب شناس نمونه را بررسی برای وجود باکتری و یا قارچ بررسی می کند.
• در صورت وجود باکتری آن را شناسایی کرده و حساسیت آن به آنتی بیوتیک بررسی شده و آنتی بیوتیک مناسب برای درمان آن مشخص می‌شود.

معایب استفاده از آزمایش خون برای بررسی عفونت خون

• مدت زمانی چند روزه برای مشخص شدن نتیجه ی وجود عفونت لازم است و نمی توان نتیجه ای سریع را اینگونه حاصل نمود.
• بعضی میکروب ها هستند که از طریق کشت مشخص نمی‌شوند.
• آنتی بیوتیک مشخص شده ممکن است که روی همه ی میکروب ها و باکتری های موجود اثر نگذارد.

عوارض عفونت خون

عوارض عفونت خون می تواند بسیار شدید باشد و در صورت عدم درمان به موقع منجر به نارسایی اندام و حتی مرگ شود.

برخی از عوارض اصلی عبارتند از:

نارسایی اندام ها:

سپسیس می تواند بر عملکرد اندام های حیاتی مانند کلیه ها، کبد، قلب و ریه ها تأثیر بگذارد.

اگر عفونت به اندام های حیاتی سرایت کند، ممکن است منجر به نارسایی کلیه، نارسایی تنفسی یا آسیب قلبی شود.

شوک سپتیک:

در موارد شدید، سپسیس می تواند منجر به شوک سپتیک شود که یک وضعیت خطرناک است که باعث افت شدید فشار خون و نارسایی اندام می شود.

این وضعیت نیاز به درمان اورژانسی دارد.

لخته شدن خون:

سپسیس می تواند باعث ایجاد لخته های کوچک در رگ های خونی شود که جریان خون را به اندام ها کاهش می دهد و باعث مرگ بافت و آسیب اندام می شود.

سندرم نارسایی ارگان های متعدد (MODS):

اگر چندین اندام به دلیل عفونت از کار بیفتند، فرد دچار MODS می شود که بسیار کشنده است.

عوارض دراز مدت:

پس از بهبودی از سپسیس، برخی از افراد ممکن است مشکلات طولانی مدتی مانند ضعف فیزیکی، خستگی مزمن، اختلال شناختی، اضطراب و افسردگی را تجربه کنند.

مرگ:

عفونت خون در موارد شدید و درمان نشده، به ویژه در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا شرایط پزشکی زمینه‌ای دارند، می‌تواند به سرعت کشنده باشد.

تشخیص زودهنگام و درمان مناسب برای کاهش عوارض سپسیس ضروری است.

دوران نقاهت عفونت خون

دوره نقاهت عفونت خون بسته به شدت بیماری، وضعیت سلامت عمومی فرد و سرعت دریافت درمان مناسب می تواند متفاوت باشد.

عفونت ها معمولاً به دوره نقاهت طولانی تری پس از درمان بیمارستانی نیاز دارد، به ویژه در بیماران مبتلا به سپسیس شدید یا شوک سپتیک.

عوامل مؤثر در دوران نقاهت:

عواملی موثر که دوران نقاهت در افراد را بالاتر می برند شامل موارد زیر هستند.

شدت عفونت و درمان سپسیس:

بیماران مبتلا به سپسیس شدید که نیاز به بستری در ICU دارند ممکن است به زمان بهبودی بیشتری نیاز داشته باشند.

نارسایی اندام:

اگر سپسیس باعث نارسایی یکی از اندام های حیاتی مانند کلیه، قلب یا ریه شده باشد، دوره نقاهت پیچیده تر و طولانی تر خواهد بود.

سن و وضعیت سلامت عمومی:

افرادی که مسن تر هستند یا مشکلات پزشکی زمینه ای مانند دیابت، مشکلات قلبی یا سیستم ایمنی ضعیف دارند، دوره بهبودی طولانی تر و چالش برانگیزی خواهند داشت.