یکی از اجزای اصلی سیستم دفاعی بدن.

سیستم کمپلمان است که دارای سه نوع مکانیزم به شرح زیر است:

• تشخیص از طریق Clq، Clr، Cls
• فعال سازی از طریق C4، C2، C3
• حمله از طریق C5، C6، C7، C8، C9

کمپلمان C4 پروتئینی است که در داخل خون و سلول های بدن یافت می گردد.

فاکتور C4  جزو ۶۰ پروتئینی محسوب میشود که باعث تشکیل سیستم کمپلمان می گردد و نقش موثری در عملکرد سیستم ایمنی بدن دارد.

کماکان باعث کمک به مبارزه بدن در برابر باکتری ها، ویروس ها و همچنین حذف شدن سلول های مرده بدن می شود.

پایین بودن مقدار C4 ناشی از نقص های ارثی، اکتسابی یا مصرف کردن کمپلمان است.

زمانی که میزان C4 کم باشد اما مقدار C2 و C3 نرمال باشد نشانه ای از وجود نقص و کمبود مقدار پروتئین C4 است.

میزان پروتئین C4 را زمانی که فردی دارای علائم مربوط به بیماری خود ایمنی لوپوس است اندازه‌ گیری می کنند.‌

لوپوس دارای علائمی به شرح زیر است:

• داشتن درد در عضله ها
• وجود درد در مفاصل
• داشتن خستگی زیاد از حد
• وجود ضعف در عضلات بدن
• بروز فلج عضلانی
• کم شدن ناگهانی وزن بدن

با استفاده از آزمایش C4 و تست های کمپلمان اطلاعات مفیدی در رابطه با مقدار اثربخشی درمان های فعلی بر روی بیماری خودایمنی موجود بدست می آید و روند درمان بیمار را می توان ارزیابی کرد.

چگونگی انجام آزمایش C4

آزمایش C4 را با استفاده از آزمایش خون انجام می دهند و نمونه خون مورد استفاده برای آن را خیلی ساده و از طریق ورید داخل آرنج یا ورید پشت دست تهیه می کنند.

انجام این آزمایش به آمادگی خاصی احتیاج ندارد.

چنان چه فرد از دارو یا مکمل خاصی استفاده می کند باید پزشک خود را در جریان آنها بگذارد تا در صورت نیاز پیش از آزمایش مصرف آنها قطع گردد.

دلیل استفاده از آزمایش C4

آزمایش C4 جزو آزمایشات پرکاربرد سیستم کمپلمان است و از طریق آن وجود برخی بیماری ها تشخیص داده می‌شود.

چنان چه در شخصی علائم مربوط به بیماری های خود ایمنی مشاهده گردد برای تشخیص قطعی ابتلا به آن عارضه از آزمایش C4 استفاده می کنند.

همچنین از طریق آزمایش C4 میزان سطح پروتئین را در افرادی که مبتلا به بیماری خودایمنی هستند، اندازه گیری می کنند.

پزشکان در رابطه با روند درمان و اثر بخشی آن نیز اطلاعات مفیدی را به دست می آورند.

بالا بودن مقدار C4

بالا بودن سطح پروتئین C4 بستگی به عوامل مختلفی دارد.

مثلا به صورت معمول مقدار C4 خون بعد از بروز عفونت یا صدمه دیدن به مقدار خیلی زیادی افزایش می یابد.

میزان بالای کمپلمان C4  در افرادی که مبتلا به سرطان یا برخی بیماری های التهابی چون کولیت زخمی هستند نیز دیده میشود.

افرادی مبتلا به بیماری لوپوس دارای مقدار پایین C4 در بدن خود هستند، مخصوصا آن زمان که بیماری در بدن فعال بوده و التهاب را ایجاد کرده باشد.

بالا بودن C4 در بدن می تواند نشانه ای از موفق بودن درمان لوپوس در فرد مبتلا به آن باشد، یعنی بدن فرد بیمار به درمان به خوبی جواب داده است.

البته باید این نکته را هم ذکر کنیم که تفسیر شدن نتیجه آزمایش بستگی به فاکتور هایی چون سن، عامل های ژنتیکی، جنسیت، سابقه های مربوط به بیماری ها ‌و … دارد.

از این رو برای تفسیر آن باید به پزشک مراجعه کرد تا چنان چه مقدار نتیجه آزمایش غیر نرمال بود اقدامات درمانی لازم انجام شود.

بالا بودن C4 را در ادامه این مقاله از سایت آزمایشگاه خسروشاهی برایتان آورده ایم که به قرار زیر است:

• وجود التهاب در بدن که ناشی از موارد زیر است، موجب افزایش سطح کمپلمان C4 در بدن می گردد.
• ابتلا به انواع سرطان
• ابتلا به بیماری کرون و بیماری کولیت اولسراتیو
• چاق بودن
• ابتلا به بیماری آرتریت روماتوئید
• ابتلا به بیماری آرتریت پسوریاتیک
• وجود التهاب و نارسایی در کلیه ها
• باردار بودن موجب افزایش سطح کمپلمان C4 میشود.
• استفاده از برخی دارو ها چون داروی سایمتیدین میزان پروتئین C4 را در خون افزایش می دهد.
• در صورت داشتن عفونت یا صدمه دیدن هم مقدار پروتئین C4 در داخل خون افزایش می یابد.

پایین بودن مقدار C4

کاهش مقدار C4 می تواند ارثی یا اکتسابی باشد.

زمانی که تنها مقدار پروتئین C4 کاهش یافته باشد و دیگر گزینه های کمپلمان دارای رنجی نرمال باشند.

ریسک وجود اختلال ژنتیکی بالا است. معمولا چند جزء از سیستم کمپلمان به صورت همزمان کاهش می یابد که در این شرایط، اختلال رخ داده به صورت اکتسابی می باشد.

زمانی که مقدار آزمایش C4 کمتر از ۱۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد نشانه ای از وجود بیماری های زیر است:

• وجود سوءتغذیه
• وجود عفونت های باکتریایی
• ابتلا به بیماری های کبدی چون هپاتیت یا سیروز
• ابتلا به آنژیوادم ارثی که جزو بیماری های نادر است و موجب متورم شدن قسمت های مختلف بدن می گردد.
• وجود اختلال ژنتیکی
• ابتلا به بیماری لوپوس اریتماتوز سیستمیک، این بیماری جزو بیماری های خودایمنی است که بر روی عضلات، مفصل ها، پوست، کلیه و … اثر می گذارد.
• ابتلا به بیماری های مربوط به دوران کودکی چون بیماری دیابت شیرین و همچنین بیماری Henoch-Shonlein purpura که باعث التهاب رگ های خونی می گردد.
• ابتلا به بیماری گلومرولونفریت که نوعی بیماری کلیوی است.

گاهی مواقع پایین بودن مقدار C4 ممکن است نشانه ای از ذخیره یا منتقل شدن نمونه خون شما به صورت نامناسب باشد.

بالا بودن سطح C4 بر روی بدن چه اثرات احتمالی دارد؟

بالا بودن مقدارC4 باعث بروز سندروم متابولیک می گردد.

سندروم متابولیک گروهی از عوامل است که همراه با هم اتفاق می افتد و ریسک ابتلا به بیماری های قلبی، سکته کردن و بروز دیابت را بالا می برند.

طبق تحقیقات انجام شده بالا بودن سطح C4 ریسک ابتلا به سندروم متابولیک را افزایش می دهد.

همچنین بالا بودن سطح C4 موجب افزایش ریسک سکته قلبی و حملات قلبی می گردد.

چگونگی کاهش سطح کمپلمان C4

برای کاهش کمپلمان C4 در دراز مدت، می توان میزان التهاب های مزمن را از طریق راهکار های زیر کاهش داد:

• کم کردن وزن بدن برای رسیدن به وزنی نرمال
• داشتن رژیم غذایی که ضد التهاب است.
• داشتن خوابی کافی و به اندازه
• ورزش کردن
• کاهش دادن میزان استرس