آزمایش Interferon Gamma Release Assays آزمایشی است که از آن جهت تشخیص دادن بیماری سل یا ارزیابی منتشر شدن اینترفرون سل استفاده می کنند.

اینترفرون سل بیماری است که دارای عاملیت باکتریایی با نام مایکوباکتریوم توبرکلوزیس می باشد و در اولین مرحله خود، ریه ها را مورد هدف قرار می دهد.

زمانی که فردی به این بیماری مبتلا می‌شود با دو حالت عفونت فعال و عفونت نهفته روبرو می‌شود.

استفاده از تست های حساسیت پوستی سل باعث مشخص شدن عفونت توبرکلوزیس از نوع فعال می‌شود.

این تست ممکن است در صورت تزریق کردن واکسن سل (B.C.G)  نتیجه ای کاذب را نشان دهد.

آزمایش Interferon Gamma Release AssaysI یا IGRA نوعی آزمایش خون است که برای تشخیص دادن نوع آشکار و نهفته بیماری سل به کار گرفته میشود و FDA آن را تایید کرده است.

باکتری هایی که به این ویروس آلوده هستند ابتدا به ریه های فرد حمله می کنند.

اما اگر آلودگی و ویروس موجود به موقع تشخیص داده نشود و پیگیری و درمان نشود، به جریان خون فرد بیمار منتقل می‌شود و در اعضای مختلف بدن چون مغز، غدد موجود در بدن، نخاع و قسمت های شکم گسترش یافته و آنها را هم درگیر می کند.

زمانی که مایکو باکتریوم توبرکلوزیس در بدن وجود داشته باشد لنفوسیت های T که قسمتی از سیستم ایمنی بدن هستند و توسط سیستم ایمنی بدن ترشح میشوند.

باعث تولید پروتئینی به نام اینترفرون شده که از طریق آزمایش قابل شناسایی می باشد.

آزمایش IGRA با ارزیابی کردن اینترفرون ترشح شده توسط لنفوسیت T، در مورد آلودگی ناشی از باکتری سل و مثبت و منفی بودن آن، نتایجی را ارائه می دهد.

این آزمایش در این زمینه از دقت بسیار بالایی برخوردار است و هر دو حالت نهفته و فعال این بیماری را نشان می دهد.

برای اینکه این دو حالت نهفته و آشکار را از هم تفکیک کرد باید از آزمایشات دیگری چون آزمایش PPD کمک گرفت.

از طریق آزمایش IGRA می توان به صورت قطعی وجود این باکتری و عفونت در داخل بدن را تایید نمود. این تست هیچ نتیجه کاذبی ندارد و در هر صورت وجود باکتری سل در دو حالت نهفته و فعال را نشان می دهد‌.

عفونت سل نهفته

زمانی که باکتری‌ سل در بدن وجود داشته باشد، اما سیستم ایمنی بدن از ابتلا فرد به این بیماری جلوگیری نماید، می گویند فرد مبتلا به عفونت سل نهفته است.

این عفونت هیچ گونه علائمی ندارد و به دیگران منتقل نمی گردد.

ریسک تبدیل این عفونت به بیماری سل بسیار کم است و معمولا در کودکان خردسال و افراد مسن و آن دسته افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، دیده میشود.

با تکثیر باکتری سل و ایجاد علائمی چون تب، سرفه مداوم و کاهش وزن به صورت غیر منتظره، بیماری سل به وجود آمده است.

با استفاده از آنتی بیوتیک می توان عفونت نهفته سل را درمان کرد و مانع از پیشرفت و تبدیل آن به بیماری سل شد.

عفونت فعال سل

عفونت سل فعال وضعیتی است که در آن باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس در بدن به صورت فعال وجود داشته و در حال تکثیر است و علائمی را در شخص ایجاد می کند که باعث انتقال این باکتری به دیگران می‌شود.

علائم بیمار در این شرایط شامل داشتن سرفه های مکرر و طولانی مدت، تب داشتن، وجود تعریق های شبانه، وجود درد در قفسه سینه، لرز داشتن، کم شدن ناگهانی وزن بدن و وجود ضعف عمومی بدن است که با استفاده کردن از آنتی بیوتیک می توان تا حدودی این علائم را بهبود بخشید.

برای انجام آزمایش Interferon Gamma Release AssaysI یا IGRA چه شرایطی لازم است؟

برای اینکه آزمایش IGRA را انجام دهید به شرایط خاصی احتیاج نیست و پیش از اینکه آن را انجام دهید به ناشتا بودن نیاز ندارد.

درست است که تزریق کردن واکسن B.C.G  بر روی نتیجه این تست اثری ندارد اما توصیه می‌شود پیش از انجام آزمایش در مورد تزریق این واکسن و بیماری هایی که دارید با تکنسین آزمایشگاه یا پزشک صحبت کنید.

پزشک و تکنسین آزمایشگاه باید در جریان بیماری های سرکوب کننده سیستم ایمنی و دارو هایی که برای سیستم ایمنی مورد استفاده است، قرار بگیرد‌.

آزمایش IGRA برای کودکانی که سنی زیر ۵ سال دارند مناسب نیست و انجام نمی‌شود.

مراحل انجام آزمایش IGRA

برای انجام این تست ابتدا تکنسین آزمایشگاه خسروشاهی نمونه خون بیمار را دریافت کرده و بعد از دریافت نمونه خون آن را به آزمایشگاه می ‌فرستند تا مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرد.

در داخل آزمایشگاه نمونه خون تهیه شده در معرض آنتی ژن های خاص قرار می گیرد و طی چند روز نتیجه حاصل از تست مشخص میشود.

تست Interferon Gamma Release Assays برای چه کسانی تجویز می گردد؟

پزشکان آزمایش IGRA  را برای بیمارانی که شرایط زیر را دارند تجویز می کنند:

• افرادی که به نوعی بیماری خاص که تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن است مبتلا بوده و از دارو های سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن، استفاده می کنند.
• افرادی که با محیط آلوده به ویروس سل یا فردی که به این ویروس آلوده است، ارتباط داشته اند.
• افرادی که اخیرا عمل پیوند عضو داشته اند.
• افرادی که قصد انجام کورتون درمانی دارند.
• آن دسته افرادی که در آزمایشگاه ها، کلینیک ها، بیمارستان ها و مراکز بهداشتی مشغول به کار هستند.
• افرادی که می خواهند غربالگری سلامت را انجام بدهند.
• افرادی که اخیرا اقدام به تزریق واکسن سل (B.C.G) کرده اند.
• افرادی که نتیجه تست سل پوستی آنها مثبت یا مشکوک بوده است.
• آن دسته افرادی که در مناطقی با شیوع بالای سل قرار داشته اند.
• افرادی که نمی توانند آزمایش حساسیت پوستی سل را تکرار کنند و دوباره انجام بدهند.

تفسیر آزمایش Interferon Gamma Release Assays

تفسیر آزمایش IGRA  و درک نتیجه آن در ارزیابی بیمار و مداخله مناسب و به موقع دارای اهمیت است.

زمانی که نتیجه تست IGRA مثبت باشد یعنی فرد در معرض باکتری های ایجاد کننده بیماری سل قرار گرفته است.

با انجام آزمایشات متعدد چون عکس برداری از قفسه سینه می توان ابتلا به بیماری سل را تایید نمود.

در صورت مثبت بودن نتیجه بدون وجود سل فعال، باید در جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری سل اقدامات لازم صورت بگیرد.

چنان چه نتیجه آزمایش IGRA منفی باشد یعنی باکتری های ایجاد کننده سل در بدن وجود نداشته و فرد مبتلا به این عارضه نیست.

معایب و محدودیت های آزمایش IGRA

• آزمایش IGRA در افرادی که با نقص سیستم ایمنی مواجه هستند همراه با یکسری محدودیت است.
• نمونه خون مورد نیاز برای این تست باید در مدت زمان ۳۰-۸ ساعت بعد از اینکه جمع آوری شد یعنی در زمانی که گلبول سفید خون زنده است مورد بررسی قرار بگیرد.
• در صورت وجود خطا در نمونه جمع آوری شده، انتقال آن و همچنین خطا در اجرا و تفسیر سنجش، میزان دقت این آزمایش کمتر میشود.
• برای اینکه بررسی شود چه کسانی به بیماری سل در آینده مبتلا می‌شوند این تست داده های محدودی را ارائه می دهد.
• برای کودکان زیر ۵ سال و افرادی که با نقص سیستم ایمنی مواجه هستند هزینه بالایی دارد.

مزایای استفاده از آزمایش Interferon Gamma Release Assays

استفاده از آزمایش IGRA برای شخص همراه با یکسری مزایا است که این مزایا به قرار زیر هستند:

• به صورت اختصاصی ترشح اینترفرون را نشان می دهد.
• دارای دقت بسیار بالایی است و از حساسیت زیادی برخوردار است به صورتی که دارای کنترل مثبت یا منفی در کیت این آزمایش است.
• دیگر پارامتر ها در نتیجه این تست تاثیری ندارند.
• در مدت زمان کوتاهی که بین ۲۴ ساعت الی ۴۸ ساعت است نتیجه تست مشخص میشود.
• تزریق واکسن در نتیجه آزمایش تاثیری ندارد.
• نیاز به یکبار مراجعه کردن فرد به آزمایشگاه دارد.
• به تست های تاییدی چون انجام سونوگرافی و … بعد از کسب نتیجه احتیاج ندارد.
• نتیجه تست به تفسیر خاصی احتیاج ندارد و خواندن آن راحت است‌.