یکی از آزمایشات کاربردی و تخصصی برای بررسی مشکلات مربوط به تغییرات ادرار آزمایش ph ادرار است.

آیا تاکنون مشکلاتی مثل سوزش ادرار یا درد کلیه را تجربه کرده اید؟ یا متوجه شده اید که رنگ ادرار به طور ناگهانی از حالت طبیعی تیره تر شده است؟

قطعاً چنین تغییراتی در بدن نشان دهنده یک آسیب یا عارضه جدی است که برای بررسی آن متخصصان انجام آزمایش ph ادرار را ضروری دانسته و به این واسطه می توانند بیماری های متعددی را تشخیص دهند.

نتایج به دست آمده از آزمایش ph ادرار لزوماً به این معنا نیست که فرد با بیماری های جدی مواجه است.

با انجام این آزمایشات موارد مهم و فاکتور هایی که مد نظر پزشک است بررسی می شود و متخصصان به طور دقیق علت عارضه پیش آمده را بررسی خواهند کرد.

اساساً ادرار انسان شامل مواد زائدی است که کلیه ها از خون جدا می کنند.

بخش قابل توجهی از ادرار را آب تشکیل می دهد و علاوه بر آن سایر مواد زائد و نمک نیز به این واسطه از بدن دفع می شود.

شاخص اندازه گیری اسیدی بودن هر مایع را ph می نامند که بین اعداد 0 تا 14 متغیر است. هر چقدر عدد به دست آمده به صفر نزدیک تر باشد به معنی اسیدی بودن و هر چه به 14 نزدیک تر باشد به معنای قلیایی بودن مایع است.

هدف از انجام آزمایش ph ادرار اندازه گیری میزان اسیدی یا قلیایی بودن ادرار است.

اساساً این آزمایشات زمانی انجام می شود که فرد مورد نظر مشکوک به بیماری های کلیوی یا مشکلات ادراری باشد.

زمانی که صحبت از ph ادرار می شود اکثر افراد به دنبال محدوده نرمال ph ادرار هستند.

به طور طبیعی این عدد بین 6 تا 7.5 است، البته در برخی موارد ممکن است اعداد به دست آمده از این آزمایش در محدوده 4.5 تا 8 باشد که دلیل برای نگرانی وجود ندارد.

به طور قطعی می توان گفت که بهترین ph ادرار در محدوده خنثی یا 7 قرار دارد.

تفسیر آزمایش ph ادرار

همانطور که گفته شد میزان اسیدی و قلیایی بودن ادرار هر فرد به واسطه آزمایش ph ادرار اندازه گیری می شود و برای حد نرمال و خنثی عدد 7 را در نظر می گیرند.

گاهی اوقات در تفسیر نتایج به دست آمده متوجه میشوید که این عدد از محدوده نرمال بالاتر است.

اگر میزان ph ادرار از حد طبیعی بالاتر باشد نشان می دهد که افراد با مشکلات نارسایی کلیه یا عفونت مجاری ادراری مواجه هستند.

بالا بودن این عدد ممکن است مربوط به استفراغ، پمپاژ معده یا عملکرد نامناسب کلیه ها باشد.

زمانی که کلیه اسید را به خوبی دفع نکند نتیجه این آزمایش از حد نرمال بالاتر می رود.

در موارد دیگر پایین بودن ph ادرار نیز نشانه ای از مشکلات جسمانی است.

به عنوان مثال اگر افراد با کمبود شدید انسولین مواجه باشند مقدار قابل توجهی کتون در بدن آزاد می شود که همزمان با انجام این آزمایش، ph ادرار از حد نرمال پایین تر نشان داده می شود.

پایین بودن ph ادرار ممکن است مربوط به گرسنگی یا افت قند خون باشد، موارد دیگر از جمله اسهال و اسید زیاد در مایعات بدن نیز می تواند باعث پایین بودن ph ادرار شود.

تاثیر رژیم غذایی بر ph ادرار

یکی از موارد تاثیرگذار بر اسیدی یا قلیایی بودن ادرار مواد غذایی است که به صورت روزانه استفاده می کنید.

به عنوان مثال اگر به طور مرتب از غذاهای حاوی پروتئین حیوانی یا غلات استفاده کنید اسیدی شدن ادرار حتمی است.

مصرف انواع میوه ها و سبزیجات قلیایی باعث می شود تا ph ادرار کاهش پیدا کرده و در محدوده قلیایی قرار بگیرد.

اگر شما هم علاقمند به شناخت مواد غذایی موثر بر ph ادرار هستید در ادامه مطلب چند مورد از مهمترین خوراکی هایی که باعث تغییر در میزان ph ادرار می شود را برایتان شرح خواهیم داد:

• از مهمترین مواد غذایی که باعث اسیدی شدن ادرار می شود باید به گوشت و لبنیات، حبوبات، نوشابه گازدار و تخم مرغ اشاره کرد.
• مواد غذایی که باعث قلیایی شدن ادرار می شوند شامل آجیل، میوه ها و سبزیجات هستند.

مراحل بررسی ph ادرار

اگر در پی بروز سایر آسیب ها و اختلالات جسمانی، متخصصان انجام آزمایش ph ادرار را برای شما ضروری می دانند حتماً در شرایط گفته شده برای انجام این تست، اقدام نمایید.

بعد از تحویل ظرف آزمایش ادرار به آزمایشگاه مراحل آزمایش و بررسی نمونه انجام می پذیرد این مراحل به شرح زیر است:

بررسی ظاهری

اولین اقدام برای ارزیابی ph ادرار بررسی ظاهری نمونه دریافت شده است.

در این مرحله رنگ ادرار مورد ارزیابی قرار می گیرد و وجود هرگونه خون نیز به طور دقیق بررسی خواهد شد.

البته در این مرحله کف آلود بودن ادرار نیز مورد بررسی قرار می گیرد.

بررسی میزان اسیدی بودن

برای بررسی اسیدی یا قلیایی بودن ادرار از کاغذی به نام تورنسل استفاده می شود.

قرار گرفتن این کاغذ در نمونه ادرار با تغییر رنگ آن همراه است که به این واسطه میزان اسیدی و قلیایی بودن ادرار مشخص می شود.

البته موارد کاذب نیز در این مورد باعث تغییر رنگ کاغذ می شود که شامل گلوکز  گلبول های سفید، بیلیروبین یا پروتئین است.

بررسی میکروسکوپی

پس از طی کردن مراحل مقدماتی برای بررسی نمونه ادرار در آخرین تکنیک تخصصی از میکروسکوپ استفاده می شود.

مقدار کمی از ادرار در زیر میکروسکوپ قرار گرفته تا ذراتی مثل گلبول قرمز، کریستال ها یا گلبول‌های سفید در ادرار بررسی شوند.

چگونگی انجام آزمایش ph ادرار

اگر طبق نظر پزشک نیاز است که آزمایش ph ادرار را انجام دهید حتما نکات مهم را پیش از این آزمایش رعایت کرده تا نتیجه تست کاملاً دقیق و بدون خطا باشد.

نکته قابل توجه در مورد این آزمایش این است که ضرورتی برای ناشتا بودن بیمار وجود ندارد.

البته در این مورد نظر پزشک را پرسیده تا با اطمینان در زمان مناسب برای انجام تست اقدام نمایید.

چند مورد از مهمترین نکاتی که باید پیش از آزمایش ph ادرار رعایت کنید را در این مطلب برایتان خواهیم گفت تا با رعایت این نکات ساده آزمایشی دقیق و کاربردی داشته باشید.

• قبل از رفتن به آزمایشگاه ۱ یا ۲ لیوان آب بنوشید، در این صورت مقدار ادرار افزایش پیدا کرده و برای جمع آوری نمونه به مشکل نخواهید خورد.
• پس از دریافت ظرف نمونه پیش از جمع کردن نمونه ادرار دست های خود را به خوبی شسته و به هیچ عنوان بخش داخلی ظرف نمونه گیری را لمس نکنید.

همچنین مهم است که قبل از اقدام به جمع آوری نمونه، ناحیه تناسلی را به خوبی شسته و خشک کنید.

• پیش از انجام آزمایش ph ادرار، در محیط آزمایشگاه پزشک یا مسئول آزمایشگاه از شما در مورد داروهای مصرفی سوال می کنند.
  اگر از مکمل هایی مثل ویتامین c، آنتی بیوتیک، مترونیدازول، متوکاربامول و آنتراکینون استفاده کرده باشید قطعاً بر نتیجه آزمایش اثر می گذارند.
• برای جمع آوری نمونه ادرار بهتر است که در ابتدای روز به آزمایشگاه مراجعه کنید و مهم است که بخش میانی ادرار را برای نمونه در ظرف مناسب قرار دهید.
• اگر برای آزمایش ph ادرار مستقیماً به آزمایشگاه مراجعه می کنید بعد از برداشت نمونه ادرار درب ظرف را بسته و در محفظه مشخص قرار دهید.

اگر نمونه گیری از سالمندان در منزل انجام می‌ دهید باید خیلی زود نمونه را به آزمایشگاه برسانید، در غیر این صورت فقط ۸ ساعت زمان دارید که نمونه را در یخچال نگهداری کنید.

بعد از این تایم نمونه کاربردی نداشته و باید نمونه دیگری از ادرار را جمع آوری کنید.