سفلیس یک عفونت مقاربتی است که توسط باکتری ترپونما پالیدوم ایجاد می‌شود. این بیماری بسیار واگیردار است و با تماس پوستی طی رابطه جنسی انتقال می‌یابد. علائم آن نیز شامل زخم‌های بدون درد و متورم در اطراف لب و دهان و دستگاه تناسلی، بثورات پوستی، تب و خستگی هستند. اگر سیفلیس درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی‌تری مانند آسیب به مغز، قلب و سایر اندام‌ها را به دنبال داشته باشد.

سفلیس چیست؟

سیفیلیس به انگلیسی Syphilis یکی از انواع بیماری های مقاربتی است. عامل سفلیس باکتری ترپونما پالیدوم است. این بیماری در مراحل اولیه قابل درمان است. اما اگر درمان انجام نشود با ناتوانی جنسی، مشکلات عصبی (سیستم اعصاب) و حتی مرگ همراه خواهد بود. این بیماری به شدت مسری و واگیردار است و بیشتر از طریق روابط جنسی منتقل می‌شود.

مراحل عفونت سفلیس

سیفلیس ۴ مرحله دارد که عبارت‌اند از:

• اولیه
• ثانویه
• نهفته
• سوم

سیفلیس در دو مرحله اول بیشتر عفونی است. هنگامی‌که این بیماری در مرحله پنهان یا نهفته است، بیماری فعال باقی می‌ماند اما اغلب علائمی ایجاد نمی‌کند. سیفلیس درجه سوم خطرناک‌ترین نوع سفلیس است.

راه انتقال بیماری سفلیس چیست؟

سیفلیس از طریق ارتباط نزدیک (پوست به پوست) منتقل می‌شود. شما ممکن است طی روابط جنسی دهانی، مقعدی و واژنیِ حفاظت‌نشده با فردی که در دو مرحله ابتدایی بیماری قرار دارد، به مرض سفلیس مبتلا شوید. وقتی زخم یا جوش‌ها به وجود بیایند، به شدت واگیردار می‌شود.

مادران باردار نیز می‌توانند این بیماری را در حین بارداری یا هنگام تولد به نوزاد خود منتقل کنند. اگر چه خونی که در انتقال خون استفاده می‌شود معمولا از نظر وجود بیماری بررسی می‌شود، اما امکان انتقال آن همچنان از طریق خون آلوده وجود دارد.

علائم سفلیس چست؟

شما ممکن است مبتلا به سفلیس شوید ولی تا سال‌ها متوجه علائم آن نباشید زیرا نشانه‌های بیماری سیفیلیس بسیار گسترده و متفاوت هستند. مهم‌ترین علایم بیماری سیفلیس عبارتند از:

• زخم‌های کوچک در قسمت‌های مختلف بدن
• گلودرد، تب و درد عضلانی
• زگیل یا تبخال در کنار لب و دهان، مقعد و دستگاه تناسلی
• ریزش موی سکه‌ای
• تورم غدد لنفاوی
• کاهش وزن ناگهانی
• خستگی و کوفتگی بدن

علل شایع سفلیس چیست؟

عامل بیماری سفلیس یک باکتری به نام ترپونما پالیدوم بوده و رایج‌ترین راه انتقال آن نیز، ارتباط پوستی با زخم‌های یک فرد آلوده در رابطه جنسی است. این باکتری از طریق بریدگی‌های کوچک یا خراش پوستی غشای مخاطی وارد بدن شما می‌شود. مریضی سیفلیس در مراحل اولیه و ثانویه و گاهاً در مرحله نهفته واگیردار است.

• انتقال سفلیس از راه لب امکان پذیر است؟

سفلیس به میزان خیلی کم می‌تواند از راه تماس حفاظت نشده از نزدیک با زخم فعال (به عنوان مثال در هنگام بوسیدن) نیز منتقل شود.

• انتقال سفلیس از طریق توالت، وان و لباس و ظروف مشترک امکان پذیر است؟

باید توجه داشت که بیماری از طریق استفاده مشترک از توالت، وان، لباس یا ظروف یا دستگیره‌های در و استخر منتقل نمی‌شود.

• سفلیس و سفیدی زبان و دهان

در بعضی از بیماران، مهم‌ترین علت سفیدی روی زبان (در کنار علائمی مانند گلودرد)، ابتلا به بیماری سفلیس است. سیفلیس می‌تواند علائم متعددی از جمله تظاهرات دهانی مانند زبان و دهان سفید را ایجاد کند. در مرحله ثانویه نیز با بثورات و زائده‌هایی در دهان، گلو و روی زبان همراه خواهد بود. .

• رابطه‌ی میان سفلیس و ایدز چیست؟

اگر شما تست سفلیس با نتیجه مثبت داشتید، باید آزمایش ایدز نیز بدهید. از عوارض جانبی ابتلا به بیماری‌های مقاربتی از جمله سفلیس افزایش احتمال مبتلا شدن به بیماری ایدز است. این اتفاق به این دلیل رخ می‌دهد که زخم حاصل از سیفلیس ورود دیگر عوامل بیماری‌زا از جمله ایدز به بدن را بسیار آسان می‌کنند.

افراد در معرض خطر سیفلیس چه کسانی هستند؟

کسانی که واجد شرایط زیر هستند در معرض خطر سیفلیس هستند و باید در مواقع لزوم یا با مشاهده‌ی زخم روی بدن نسبت به انجام تست سفلیس اقدام نمایند.

• کسانی که رابطه‌ی جنسی محافظت نشده با فرد مبتلا به سیفلیس داشته‌اند.
• خانم‌های باردار، به‌خصوص اگر قبلاٌ به سفلیس مبتلا شده‌اند.
• خانم‌ها و آقایانی که سابقه‌ی ابتلا به سفلیس را دارند.
• افرادی که شرکای جنسی متعدد دارند.
• کسانی که در زندان هستند یا به تازگی آزاد شده‌اند.
• کسانی که مبتلا به ایدز هستند.
• مردان همجنسگرا
• کارگران جنسی

روش تشخیص سیفلیس

با یک آزمایش خون می‌توان به‌طور قطعی مشخص کرد که به این بیماری مبتلا هستید یا خیر. گاهی نیز متخصصان با تست‌های دیگری تعیین می‌کنند که بیماری تا چه بخش‌هایی از بدن گسترش پیدا کرده است. به عنوان مثال ممکن است پزشک بخواهد از مایع مغزی نخاعی شما تست برداردتا بداند آیا بیماری به سیستم عصبی شما راه پیدا کرده یا نه.

آزمایش سیفلیس چیست؟

یکی از آزمایش‌های تشخیص سیفلیس، آزمایش خون است. همچنین نمونه برداری از محل زخم نیز می‌تواند ابتلا به سیفلیس را تایید یا رد نماید.

یکی دیگر از آزمایش‌هایی که برای تشخیص سیفلیس استفاده می‌شود، آزمایش مایع مغزی نخاعی برای تشخیص سفلیس عصبی است. با روشی به نام پونکسیون کمری از فرد بیمار نمونه تهیه می‌شود.

در صورت باردار بودن فرد مبتلا، سیفلیس غربالگری و و پیشگیری از آلوده شدن جنین از طریق مادر ضروری است. زیرا سیفلیس مادرزادی موجب آسیب به نوزاد و در مواردی حتی مرگ وی می‌شود.

آزمایش سیفلیس برای ازدواج لازم است؟

یکی از مواردی که در آزمایش خون قبل ازدواج لحاظ می‌شود، در کنار آزمایش ادرار برای تست اعتیاد، تست تالاسمی و بیماری‌های مقاربتی مانند سفلیس است. آزمایش سفلیس نیازی به ناشتایی ندارد.

روش های درمان بیماری سفلیس کدامند؟

معمولا این بیماری با یک دوره کوتاه مصرف آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود. درمان به موقع سیفلیس بسیار مهم است زیرا به خودی خود بهبود نمی‌یابد و مشکلات زیادی را به دنبال خواهد داشت.

پزشکان روش درمان را با توجه به مدت زمان ابتلا به بیماری تعیین می‌کنند که شامل موارد زیر می‌شود:

• اگر کمتر از ۲ سال بیماری وجود داشته باشد: برای درمان یکبار تزریق پنی سیلین کافی است. در صورت حساسیت به پنی سیلین دوره ۱۰ تا ۱۴ روزه دارو و آنتی بیوتیک برای سیفلیس تجویز می‌شود.
• اگر بیشتر از ۲ سال از شروع بیماری گذشته باشد: معمولا با تزریق ۳ دوز پنی سیلین به صورت هفتگی (هر هفته یک دوز) یا ۲۸ روز مصرف قرص‌های آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود. یکی از مهم‌ترین آنتی‌بیوتیک‌هایی که سفلیس را درمان می‌کند، قرص اریترومایسین است.
• موارد حاد تر و شدیدتر بیماری سفلیس نیز با تزریق روزانه پنی سیلین به مدت ۲ هفته یا ۲۸ روز مصرف قرص درمان می‌شود.

عوارض بیماری سیفیلیس چیست؟

عوارض و علائم سفلیس بسته نوع و مرحله آن متفاوت است. مثلا سفلیس عصبی علاوه بر موارد گفته شده می‌تواند منجر به سکته مغزی، مننژیت، کاهش حس درد، ناتوانی جنسی در مردان، بی‌اختیاری ادرار و خارش و سوزش دستگاه تناسلی شود.

مشکلات عصبی

سیفلیس مشکلات عصبی متعددی ایجاد می‌کند، ازجمله:

• سردرد
• سکته
• مننژیت
• از دست دادن شنوایی
• مشکلات بینایی ازجمله نابینایی
• زوال عقل
• از دست دادن احساس درد و دما
• اختلال عملکرد جنسی در مردان
• بی‌اختیاری مثانه

مشکلات قلبی عروقی

مشکلات قلبی عروقی سیفلیس شامل برآمدگی و تورم آئورت (شریان اصلی بدن) و سایر رگ‌های خونی باشد. علاوه بر این سفلیس ممکن است به دریچه‌های قلب نیز آسیب برساند.

نحوه پیشگیری از سیفلیس چگونه است؟

تنها راه قطعی جلوگیری از ابتلای به بیماری سفلیس دوری از هر نوع رابطه جنسی محافظت نشده است. رعایت موارد زیر به جلوگیری از ابتلا بیماری سفلیس کمک می‌کند:

• بودن در رابطه طولانی مدت با یک فرد (سیستم تک همسری) که هر دو تست داده و نتیجه آن منفی بوده است.
• استفاده از کاندوم و دیگر راه‌های حفاظتی به شکل صحیح که از تماس مستقیم با سطح زخم‌ها جلوگیری می‌کنند.
• به طور منظم برای سفلیس یا دیگر بیماری‌های مقاربتی تست و آزمایش داده شود.
• عدم استفاده از سوزن، سرنگ یا لوازم تزریقات مشترک با فردی دیگر.
• انجام تست سفلیس در حین بارداری (انجام این تست به مادران باردار توصیه می‌شود).