بیماری روماتیسم و تشخیص آن
بیماری روماتیسم به بیماری می گویند که موجب درگیری مفصل ها می شود. این بیماری نوعی بیماری التهابی مزمن می باشد که در صورت حمله سیستم ایمنی بدن به بافت های خود بروز می یابد.
ابتلا به بیماری روماتیسم مفصلی با علائمی چون ایجاد التهاب، تورم و قرمزی، کم شدن دامنه حرکتی مفصل ها، وجود درد در نواحی آسیب دیده و تغییر شکل و ناهنجاری مفصل همراه است.
علت ابتلا به این بیماری هنوز مشخص نیست ولی عامل هایی چون ژنتیک، عفونت، سیگار کشیدن و همچنین آلودگی در ابتلا به این بیماری تاثیرگذار هستند.
برای تشخیص این بیماری پزشک سوابق بیمار را بررسی کرده و معاینات فیزیکی را انجام می دهد.
در معاینات پزشکی، پزشک معالج به دنبال وجود تورم و داغی مفصل، وجود توده هایی در زیر پوست، بدشکل شدن مفصل و … است.
بعد از انجام معاینات فیزیکی توسط پزشک، برای تشخیص نهایی، از آزمایش روماتیسم نیز استفاده می شود از جمله:
- آزمایش خون جهت شناسایی کردن پادتن روماتوئید
- عکس برداری هایی چون سی تی اسکن و ام آر آی برای مشخص شدن بیماری
راهکار های درمانی بیماری روماتیسم
درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، ولی با استفاده از برخی راهکار های درمانی می توان علائم آن را کاهش داده و بهبود عملکرد مفاصل را فراهم نمود.
از جمله راه های درمان این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
درمان های دارویی روماتیسم
دارو های مختلفی هستند که برای درمان این بیماری مورد استفاده قرار می گیرند از جمله مسکن ها، دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی، استروئید ها و قرص برای روماتیسم مفصلی که اصلاح‌کننده بیماری هستند.
- دارو های مسکن موجب تسکین درد ناشی از بیماری شده و به عنوان تنها راه درمان به کار گرفته نمی شوند زیرا التهابات و تورم را کاهش نمی دهند.
- دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی مقدار درد و التهاب را کاهش می دهند اما موجب درمان و رفع بیماری روماتیسم نمی شوند.
از این رو این دارو باید در کنار دیگر دارو ها و راهکار های درمانی به کار گرفته شود.
از جمله دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی می توان به ایبوپروفن و ناپروکسن اشاره نمود. - در شرایط حاد بودن روماتیسم مفصلی و وجود علائم ناشی از آن، پزشک از استروئید ها استفاده می کند تا درد و سختی موجود کمتر شود.
استفاده از این دارو ها باید کوتاه مدت باشد. دارو های استروئیدی موقتا باعث رفع علائم شده و از عود کردن بیماری جلوگیری می نمایند. - داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری، موجب مهار سیستم ایمنی بدن شده و از پیشرفت بیماری روماتیسم جلوگیری می کنند و آن را بهبود می بخشند.
معمولا در ابتدا متوترکسات تجویز می گردد و چنان چه اثر نگذاشت از هیدروکسی کلرین، لفلونوماید و توفاسیتینیب برای بیمار استفاده می شود.
درمان های بدون دارو بیماری روماتیسم
راهکار های درمانی بدون دارو روماتیسم مفصلی عبارتند از:
استراحت کردن
التهاب ایجاد شده در مفصل باعث آسیب دیدن بافت ها و اندام های مجاور می شود، از این رو باید با استراحت کردن موجب استراحت مفاصل آسیب دیده شد.
استفاده از فیزیوتراپی و انجام کاردرمانی
استفاده از فیزیوتراپی و انجام کاردرمانی باعث کم شدن مقدار التهاب و درد در شخص مبتلا به این بیماری شده و با حفظ ساختار و عملکرد مفاصل همراه است.
فیزیوتراپیست با توجه به وضعیتی که بیمار دارد برنامه درمانی برای وی اختصاص داده تا موجب کاهش درد ایجاد شده در مفاصل و افزایش عملکرد مفصل ها در شخص بیمار شود.
در کلینیک های فیزیوتراپی با استفاده از درمان هایی چون ورزش درمانی، استفاده از حرکت های کششی، استفاده از اولتراسوند و رادیوفرکوئنسی و همچنین انجام درمان های دستی اقدامات لازم را در جهت درمان بیماری روماتیسم انجام می دهند.
متخصص فیزیوتراپی با آموزش دادن راهکار های کاهش التهاب، اصلاح کردن وضعیت اندام ها و استفاده از الگو های حرکتی به بیمار، فشار موجود بر روی مفصل ها و اندام های اطراف را کمتر می کند.
استفاده از طب سوزنی
طب سنتی از درمان های سنتی چین می باشد که با مسدود کردن مسیر جریان انرژی، میزان درد مفاصل را کاهش می دهد.
انجام ماساژ درمانی
انجام ماساژ درمانی موجب بهتر شدن میزان انعطاف پذیری و وضعیت عمومی بیمار می شود و ورم و التهاب مفصل ها را کاهش می دهد.
استفاده از پی آر پی
پی آر پی روش درمانی است که از طریق پلاسمای غنی از پلاکت درمانی صورت می گیرد.
برای انجام آن نمونه خون بیمار گرفته شده و با قرار دادن در دستگاه، محلول پلاکتی که حاوی پروتئین های فاکتور رشد است را جدا کرده و به محل مورد نظر تزریق می کنند.
پروتئین های موجود در پلاکت خون باعث کاهش درد روماتیسم، تسریع در رفع آسیب و بازسازی بافت های بدن می شود.
جراحی کردن
در صورت آسیب دیدن جدی مفاصل و وجود درد و التهاب بسیار شدید و غیرقابل تحمل ممکن است که پزشک از روش جراحی جهت درمان بیماری استفاده کند.
معمولاً برای عمل جراحی ناشی از این بیماری، بیمار تا سن ۵۰ سالگی صبر می کند زیرا مفصل مصنوعی جایگزین شده در بدن وی ۱۵ الی ۲۰ سال بیشتر دوام نمی‌آورد و شروع به ساییدگی می کند.
بیشترین قسمت هایی که برای آنها از مفصل های جایگزین استفاده می کنند قسمت شانه، زانو و ران است.
درمان روماتیسم در خانه
می توان با استفاده از راهکار هایی در منزل خود باعث تسکین درد و التهاب ناشی از روماتیسم مفصلی شد.
از جمله راهکار های استفاده در منزل می توان موارد زیر را نام برد:
ورزش کردن
وجود درد در مفصل ها و گرفتگی های موجود باعث بی تحرکی شخص مبتلا می شود و این بی تحرکی با گذشت زمان باعث از دست رفتن عضلات و ایجاد گرفتگی در آنها می شود و نهایتا کم شدن پایداری مفصل و فرسوده شدن آن را به همراه دارد.
به همین منظور بهتر است ورزش کرد و از تمرینات تقویتی و استقامتی استفاده نمود. استفاده از ورزش هایی چون شنا، پیاده روی و دوچرخه سواری در این شرایط مناسب هستند.
داشتن خواب کافی
نداشتن خواب کافی و به اندازه، باعث افزایش درد مفاصل می شود.
بهتر است که فرد بیمار هر شب سر ساعت مشخصی خوابیده و سر ساعت مشخصی از خواب بیدار شود و هر روز ورزش کند.
در زمان خواب نیز توصیه می شود تلویزیون، گوشی و کامپیوتر خاموش گردد تا خواب مفید و موثری فراهم شود.
استفاده از سرد کردن و گرم کردن مفاصل
استفاده از کمپرس سرد و سرد کردن باعث کم کردن التهاب و تورم می شود.
برای مدت زمان ۱۵ الی ۲۰ دقیقه کمپرس سرد را بر روی مفصل مورد نظر گذاشته و سپس آن را بردارید و این کار را نیم ساعت بعد دوباره تکرار کنید.
به کار گرفتن کمپرس گرم نیز باعث آرام شدن ماهیچه ها شده و میزان جریان خون را افزایش می دهد از این رو بهتر است که حوله گرم را در نواحی که درد وجود دارد قرار داده یا از دوش آب گرم استفاده نمایید.
مصرف کردن دارچین
جزو گیاهان ضد التهابی بوده که برای بیماری روماتیسم مناسب می باشد.
مخلوط کردن نصف قاشق پودر دارچین با عسل و مصرف آن می تواند در درمان این بیماری موثر باشد.
استفاده کردن از زنجبیل
زنجبیل به دلیل داشتن خاصیت ضد التهابی برای درمان بیماری روماتیسم مناسب بوده و درد ناشی از این بیماری را کاهش می دهد.
استفاده کردن از زردچوبه
زردچوبه به دلیل داشتن خاصیت تسکین دهنده برای رفع درد های ناشی از بیماری روماتیسم مناسب می باشد و بهتر است روزانه مصرف شود.
مصرف کردن ماهی های چرب چون ماهی سالمون
ماهی های چرب دارای اسید های چرب امگا ۳ زیاد بوده و با ایجاد انسداد در گیرنده های التهابی موجب رفع التهاب می گردد.
مصرف کردن سبزیجاتی با برگ های سبز مثل کلم بروکلی و اسفناج
استفاده از سبزیجات سبز رنگ باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و در مقاومت بدن نسبت به التهاب بسیار موثر است و روند پیشرفت کردن بیماری روماتیسم را کاهش می دهد.
استفاده از آجیل ها و دانه ها
آجیل ها و دانه ها حاوی پروتئین های گیاهی بوده و خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی دارند و در درمان روماتیسم موثر می باشند.
