بیماری های ویروسی و باکتریایی روده

عفونت روده و دستگاه گوارش به دلیل وجود باکتری و ویروس رخ داده و با بروز اسهال و استفراغ همراه است.

عفونت های باکتریایی بروز یافته می تواند ناشی از مواد غذایی آلوده و مسمومیت های غذایی باشد و از منابع بروز آن می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• Salmonella
• Escherichia Coli
• Listeria
• Clostridium perfringens
• Staphylococcus

هر گونه ماده غذایی ممکن است عفونت های باکتریایی روده را ایجاد کند اما در میان مواد غذایی، مواد غذایی زیر دارای ریسک بیشتری در بروز این عارضه هستند:

• استفاده از مرغ و گوشت خام و نیمه پز
• مصرف تخم مرغ نیمه پز و خام
• استفاده از آب های آلوده
• استفاده از لبنیات غیر پاستوریزه
• استفاده از آبمیوه های غیر پاستوریزه
• مصرف میوه ها و سبزیجات نشسته یا به ‌صورت خام
• استفاده از گوشت های اغذیه فروشی ها
• استفاده از مواد غذایی که در یخچال به خوبی نگهداری نمی‌ شوند.

عفونت های باکتریایی می تواند از طریق تماس با مواد غذایی آلوده، به دیگران هم منتقل شود.

عفونت های ویروسی روده و دستگاه گوارش جزو عفونت های شایعی هستند که بیشتر با عنوان آنفولانزا معده معروف می باشند‌.

نوروویروس ها هر سال موجب ابتلا افراد زیادی به آنفولانزا معده می شوند.

با به کار گرفتن برخی واکسن ها می توان از ابتلا به عفونت های ویروسی دستگاه گوارش پیشگیری نمود.

علائم بیماری های ویروسی و باکتریایی روده

اکثر بیماری های روده که ناشی از باکتری و ویروس هستند علائم مشابهی دارند و این علائم به قرار زیر هستند:

• اسهال داشتن
• داشتن حالت تهوع و استفراغ
• نداشتن اشتها
• تب کردن
• وجود گرفتگی در معده
• وجود نفخ و گاز در معده
• داشتن درد های عضلانی
• کم شدن وزن به صورت ناگهانی و ناخواسته
• نداشتن تعادل در الکترولیت ها

بیماری های ناشی از ویروس معمولا ناگهانی رخ داده و برای یک هفته به طول می انجامد (امکان اینکه طولانی تر شود وجود دارد) و بیماری های ناشی از باکتری موجب تب و اسهال خونی می‌ شوند.

آزمایشات تشخیصی بیماری های روده

آزمایشات مختلفی وجود دارد که از طریق آن می توان بیماری های ویروسی و باکتریایی روده را تشخیص داد.

از جمله این آزمایشات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

انجام آزمایش کشت مدفوع

از طریق آزمایش مدفوع وجود عفونت های باکتریایی و ویروسی مشخص می شود.

زمانی که دستگاه گوارش با مشکلی مواجه شود پزشک انجام آزمایش کشت مدفوع را تجویز می‌ نماید.

آزمایش کشت مدفوع جزو روش ‌های تشخیصی است که از طریق آن می ‌توان نوع باکتری و ویروسی که در دستگاه گوارش و روده‌ ها وجود دارد را شناسایی نمود.

انجام این آزمایش سریع و بدون درد بوده و با نام کشت پاتوژن روده نیز معروف است.

باکتری ‌ها ویروس ‌های مختلفی هستند که می‌ توانند باعث عفونت روده و دستگاه گوارش شوند از این رو پزشک با تجویز آزمایش کشت مدفوع می ‌خواهد که نوع باکتری و ویروس را مشخص نماید.

در آزمایش خون بین باکتری‌ هایی که طبیعی هستند و باکتری‌ های بیماری‌زا تمایزی وجود داشته و با انجام آن پزشک می‌خواهد در رابطه با اینکه بیماری گوارشی ایجاد شده ناشی از یک باکتری است یا خیر اطلاعات لازم را کسب نماید.

آزمایش کشت مدفوع با آزمایش مدفوع متفاوت بوده و نمونه مورد نظر روی یک صفحه‌ای مخصوص که حاوی ژل است قرار می گیرد.

صفحه مورد نظر محیطی برای رشد باکتری‌ ها است و با رنگ آمیزی باکتری ‌ها می‌ توان باکتری مورد نظر را تشخیص داد.

کشت مدفوع را با نام اختصاری s/c نشان می دهند.

از شایع‌ترین علائم مربوط به عفونت‌ های باکتریایی می‌ توان به وجود اسهال خونی، داشتن درد در قسمت شکم و حالت تهوع، وجود مخاط در داخل مدفوع و اسهال های طولانی مدت اشاره نمود که با کم آبی و عدم تعادل در الکترولیت ها همراه هستند.

با انجام آزمایش کشت مدفوع باکتری مورد نظر مشخص شده و با توجه به آن اقدامات درمانی لازم صورت می‌ گیرد.

آزمایش کشت مدفوع گونه ‌های باکتری زیر مشخص می گردد:

• کمپیلوباکتر که در داخل گوشت ‌های خام و نیمه پز و شیرهای غیر پاستوریزه وجود دارد.
  با سرایت کردن باکتری به خون خطر جدی در کمین شخص است و می‌ تواند با ایجاد آرتریت که از عوارض طولانی مدت آن است همراه شود.
• سالمونلا که در داخل گوشت مرغ، تخم مرغ و سبزیجات خام وجود دارد و امکان انتقال از فردی به فرد دیگر را دارا است.
• شیگلا که در داخل غذا و آب ‌های آلوده به مدفوع وجود داشته و از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود از این رو در مهد کودک ‌ها و خانه سالمندان بیشتر شیوع دارد.

اگر نتیجه کشت مدفوع منفی شود یعنی هیچگونه باکتری یا ویروسی در داخل مدفوع وجود ندارد، اما نتیجه کشت مثبت نشان دهنده وجود باکتری و ویروس در داخل مدفوع بوده و نوع باکتری موجود مشخص گردیده است.

پزشک با توجه به نتیجه تست نوع داروی مناسب بیمار را تجویز کرده و در جهت درمان آن اقدامات لازم را انجام می‌ دهد.

انجام کولونوسکوپی

از طریق کولونوسکوپی به صورت مستقیم روده بزرگ مورد بررسی قرار می گیرد و التهابات، زخم ها و تومور های موجود مشخص می شود.

از طریق کولونوسکوپی دلایل ایجاد درد در قسمت شکم، وجود خونریزی روده  و اسهال ها و یبوست های مزمن مشخص می گردد.

انجام این روش تشخیصی با تزریق آرام بخش صورت گرفته و پزشک لوله ای که کولونوسکوپ نام دارد و دارای دوربین است را از راه مقعد وارد روده می کند تا قسمت های مختلف روده مورد بررسی قرار بگیرد.

انجام آندوسکوپی

از طریق آندوسکوپی قسمت های مختلف دستگاه گوارش مورد بررسی قرار می گیرد و زخم ها و دیگر علائم بروز یافته در روده ها مشخص می شود.

بیماری های روده دارای انواع مختلف بوده که از طریق آندوسکوپی می توان داخل روده را بررسی کرده و چنان چه التهاب، زخم، خونریزی یا … وجود دارد آن را مشخص نمود.

برای انجام آندوسکوپی لوله ای منعطف که دارای دوربین است را از راه مقعد وارد کرده و روده را بررسی می کنند.

انجام سی تی اسکن

از راه سی تی اسکن وضعیت روده ها بررسی شده و مشکلات ساختار بروز یافته در آن و تومور ها مشخص می شود.

زمانی که پزشک مشکوک به وجود عارضه ای باشد انجام سی تی اسکن را تجویز می کند و با وجود اشعه ایکس تصاویری از داخل شکم حاصل می گردد.

وجود سوراخ در روده، ضخیم شدن دیواره های روده و اتساع روده از طریق سی تی اسکن مشخص می گردد.

عوارض ناشی از عفونت روده

عفونت روده با عوارض زیر برای فرد مبتلا همراه است:

کم آب شدن بدن

داشتن اسهال شدید موجب از دست رفتن آب بدن و الکترولیت ها شده و روی سلامتی بدن اثر می گذارد.

نارسایی کلیوی

با کم آب شدن بدن کلیه ها عملکرد درستی نداشته و چون آب بدن را روده ها به دلیل عفونت جذب می کنند، بارگذاری بیشتر کلیه ها صورت گرفته و با افزایش یکدفعه ای در عملکرد کلیه نارسایی کلیه ایجاد می شود.

سوراخ شدن روده

وجود عفونت به پوشش روده ها آسیب وارد کرده و موجب سوراخ شدن و پاره شدن روده ها می شود.

وارد شدن آسیب های زیاد، عفونت را از روده بزرگ به داخل حفره شکمی گسترش داده و عفونت لایه‌ های داخلی شکم را فراهم می ‌کند.

مگاکولون سمی

به دلیل عفونت ناتوانی در دفع گاز و مدفوع ایجاد می ‌شود و این مورد از عارضه‌ های بسیار نادر است.