هپاتیت ب (B) چیست؟

هپاتیت ب (B) به عفونت ویروسی می گویند که باعث ملتهب شدن کبد و وارد شدن آسیب به کبد می گردد.

زمانی که بافت های کبد به دلیل وجود عفونت دچار تورم می‌شوند التهاب رخ می دهد.

علت ابتلا به هپاتیت ب وجود ویروس هپاتیت ب است که از راه داشتن تماس با خون آلوده به ویروس، مایع منی که آلوده است یا تماس پیدا کردن با دیگر مایعات موجود در بدن فرد مبتلا انتقال می یابد و دیگران را درگیر می کند.

می توان با استفاده از راهکار هایی از مبتلا شدن به این بیماری جلوگیری کرد و مانع از ابتلای دیگران به آن شد.

انواع هپاتیت ب

هپاتیت ب دارای انواع مختلف به قرار زیر است:

هپاتیت ب از نوع حاد

هپاتیت ب حاد به عفونت های کوتاه مدتی گفته میشود که علائم ناشی از آن چند هفته ای در بدن فرد مبتلا وجود دارد.

این بیماری ممکن است از طریق مبارزه بدن با ویروس ها از بین برود، اما چنان چه ویروس در بدن باقی بماند و درمان نشود تبدیل به هپاتیت ب مزمن میشود.

معمولا بزرگسالان و کودکانی بالای ۵ سال در صورت ابتلا به این ویروس بهبود می یابد و ویروس در بدن آنها تبدیل به نوع مزمن نمی گردد.

هپاتیت ب از نوع مزمن

هپاتیت ب مزمن به عفونت های طولانی مدتی گفته میشود که فرد را درگیر می کند.

اگر عفونت حاد ایجاد شده برای مدت زمانی بیشتر از ۶ ماه فرد را درگیر کرده باشد تبدیل به نوع مزمن شده است و ممکن است سال ها و حتی تا پایان عمر در بدن بیمار وجود داشته باشد.

در صورتیکه کودک خردسالی به این ویروس مبتلا شود، دارای ریسک بالایی در ابتلای هپاتیت به نوع مزمن است.

عوارض ابتلا به هپاتیت ب

ابتلا به هپاتیت ب با گذشت زمان موجب بروز عوارضی در فرد مبتلا میشود، مخصوصا در شرایطی که تبدیل به نوع مزمن شده یا به صورت فیبروز در کبد ظاهر شده باشد.

از عوارض ناشی از ابتلا به این عارضه می توان موارد زیر را بیان نمود:

ابتلا به سیروز کبدی

سیروز کبدی در صورت وارد شدن آسیب کبدی رخ می دهد و مرحله ای پیشرفته تر از آن است که در صورت جمع شدن فیبروز در کبد بروز می یابد.

این عارضه موجب ایجاد بافت نرم و غیر عملکرد به جای بافت کبد میشود.

مبتلا شدن به پیش آگهی کبدی

در مواقع پیشرفت کردن سیروز کبدی فرد با علائمی چون جمع شدن مایع در شکم یا متورم شدن پا ها مواجه می گردد که از راه های تشخیص هپاتیت b می باشد.

ابتلا به سرطان کبد

افرادی که به هپاتیت ب مزمن مبتلا هستند دارای ریسک بالایی در ابتلا به سرطان کبد هستند زیرا بافت های کبد دچار آسیب شده است.

وجود ترومبوز سیروزی‌

افرادی که به سیروز کبدی مبتلا شده اند دارای ریسک بالایی در ایجاد لخته خون در داخل عروق کبدی خود هستند.

وارد شدن آسیب به دیگر اعضای بدن

عفونت ناشی از هپاتیت ب به اندام ها و اعضای دیگر بدن چون کلیه ها آسیب وارد می کند.

ایجاد نشت کبدی

ایجاد سیروز کبدی باعث بروز نشت کبد میشود به صورتی که مواد سمی را وارد خون می کند و بسیار خطرناک است.

علت ابتلا به هپاتیت ب

بیماری هپاتیت به وسیله ویروس هپاتیت ب بروز می یابد که از راه تماس داشتن با خون، مایع منی فرد آلوده و سایر مایعات موجود در بدن وی انتقال می یابد.

این ویروس از طریق سرفه کردن و عطسه کردن، آب و مواد غذایی، بغل کردن شخص آلوده و گرفتن دست وی، استفاده کردن از قاشق و چنگال شخص آلوده به ویروس و قرار گرفتن در کنار فرد آلوده منتقل نمی‌شود.

انتقال این ویروس به طریق زیر رخ می دهد:

• به صورت مشترک استفاده کردن از سوزن ها و سرنگ هایی که به ویروس آلوده هستند.
• زمانی که با زخم فردی که آلوده به ویروس است‌ یا با خون وی تماس برقرار شود.
• زمانی که سوزن آلوده به ویروس به دست فرد دیگر وارد شود.
• در مواقعی که روابط جنسی با فرد آلوده به ویروس به صورت محافظت نشده انجام می گیرد.
• زمانی که کودکی از مادر مبتلا به هپاتیت ب متولد می‌شود.
• در مواقعی که خالکوبی یا سوراخ کردن گوش با وسایل و ابزار های ضد عفونی شده انجام نمی‌شود.
• در زمان هایی که از ناخن گیر، مسواک آلوده یا تیغ آلوده استفاده شود.

ریسک ابتلا به هپاتیت ب در چه کسانی بیشتر است؟

ریسک ابتلا به هپاتیت ب در افراد زیر بالا است:

• افرادی با شخص آلوده به این ویروس زندگی کرده یا رابطه جنسی برقرار می کنند.
• افرادی که بیشتر از یک شریک جنسی دارند و در ۶ ماه گذاشته دارای سابقه ابتلا به بیماری مقاربتی داشته اند.
• افرادی که از مواد مخدر تزریقی استفاده می کنند.
• افرادی که در محیط کاری خود با سوزن یا مایعات آلوده به ویروس در ارتباط هستند.
• افرادی که در مراکز مراقبت از معلولین کار می کنند یا با آنها زندگی می کنند.
• افرادی که به دیابت مبتلا هستند.
• افرادی که به هپاتیت C مبتلا هستند.
• افرادی که در زندان زندگی یا کار می کنند‌.
• افرادی که دارای سابقه پیوند عضو یا انتقال خون هستند.
• افرادی که به ویروس HIV مبتلا هستند.
• افرادی که دیالیز می شوند.

تفاوت هپاتیت ب با دیگر نوع های هپاتیت

هپاتیت ب و هپاتیت A

هپاتیت A از طریق تماس با مدفوع آلوده یا مصرف کردن آب و غذای آلوده منتقل میشود و دوره کمون آن ۱۵ الی ۵۰ روز است ولی هپاتیت ب از راه برقراری رابطه جنسی و تماس با خون و مایع آلوده به ویروس چون مایع منی به دیگران منتقل میشود و دارای دوره کمون ۲۵ الی ۱۶۰ روز است.

از راه های پیشگیری از هپاتیت A استفاده از واکسن است که از سن ۱ سالگی به بعد تزریق می گردد اما واکسن هپاتیت ب از بدو تولد باید تزریق گردد.

هپاتیت A نیاز به درمان ندارد و امکان دارد خود به خود بهبود یابد اما هپاتیت ب نیاز به درمان و پیگیری دارد.

هپاتیت ب و هپاتیت C

هر دوی این هپاتیت ها از طریق قرار گرفتن در معرض خون آلوده و مایعات آلوده به ویروس منتقل می‌شوند و ریسک ابتلای نوزاد از مادر آلوده در آنها بالا است.

دوره کمون هپاتیت ب ۴۵ الی ۱۶۰ روز و دوره کمون هپاتیت C، چهارده الی ۱۸۰ روز است.

برای پیشگیری از هپاتیت ب واکسن وجود دارد ولی هپاتیت C دارای واکسن جهت پیشگیری نیست و این موجب شده است که ریسک کشنده بودن آن بالا برود.

هپاتیت ب و هپاتیت D

افرادی به هپاتیت D مبتلا می‌شوند که به هپاتیت ب مبتلا شده باشند و درصد ابتلا در آن حدود ۵ درصد است.

شیوع هپاتیت D در مقایسه با هپاتیت ب کمتر است و از طریق تماس با خون آلوده منتقل می گردد.

هپاتیت ب و هپاتیت E

هپاتیت E بیماری است که از راه آب آلوده و غذای آلوده قابلیت انتقال دارد و در منطقه هایی که بهداشت فردی و اجتماعی رعایت نمی‌شود بیشتر دیده می‌شود و دارای علائم ابتلا به هپاتیت A است‌.

انتقال ویروس هپاتیت ب از راه خون، مایع منی و مایعات آلوده به ویروس است‌.

هپاتیت E به کبد آسیب نمی رساند و خود به خود بهبود می یابد ولی هپاتیت ب در صورت مزمن بودن باعث آسیب رسیدن به بافت کبد میشود.