آزمایش اسپرم آزمایشی است که از طریق نمونه مایع منی انجام میشود و برای شمارش اسپرم ها و آنالیز کردن سلامت و زنده بودن آنها صورت می گیرد.
مایع منی دارای اسپرم بوده که در هنگام انجام انزال آزاد می گردد.
در آنالیز مایع منی موارد زیر را مورد بررسی قرار می دهند:
- تعداد اسپرم های موجود در مایع منی
- شکل اسپرم های موجود در مایع منی
- میزان حرکت اسپرم ها که به آن تحرک اسپرم ها می گویند.
پزشکان آنالیز اسپرم را برای ۲ تا ۳ بار و به صورت جداگانه انجام می دهند تا از سلامت اسپرم اطلاعات لازم را به دست بیاورند.
این آزمایشات باید دست کم در فاصله زمانی هفت روز و در مدت زمانی دو الی سه ماهه صورت بگیرد.
شمارش اسپرم به صورت روزانه متفاوت بوده و از میانگین اسپرم ها برای کسب نتیجه قطعی استفاده می کنند.
دلیل انجام آزمایش اسپرم
زمانی که زوجی برای بچه دار شدن با مشکل مواجه شده اند انجام آزمایش اسپرم برای آنها تجویز می گردد.
با انجام این آزمایش پزشک متوجه میشود که مرد نابارور بوده و یا در باروری وی مشکلی وجود ندارد.
همچنین از طریق این آزمایش دلیل ناباروری که ممکن است اختلال در عملکرد اسپرم ها باشد و یا کم بودن تعداد اسپرم، مشخص می گردد.
همچنین مردانی که عمل وازکتومی را انجام داده اند برای اینکه مطمئن شوند در مایع منی اسپرم ندارند از تست آنالیز مایع منی و یا اسپرم استفاده می کنند.
در این عمل لوله انتقال دهنده اسپرم به آلت را بریده و به عنوانی روشی برای پیشگیری از بارداری مورد استفاده قرار می گیرد.
بعد از این عمل برای مدت زمانی ۳ ماهه و طی هر ماه انجام این آزمایش لازم است تا از نبود اسپرم اطمینان لازم کسب گردد و همچنین در صورت نیاز تست بارداری هم انجام می شود.
آماده شده برای آزمایش اسپرم
طریق آماده شدن برای آزمایش اسپرم را پزشک برای شما بیان می کند و برای بدست آوردن نتایجی دقیق باید به نکته های زیر توجه کرد:
- انجام ندادن انزال برای مدت زمانی ۲۴ الی ۷۲ ساعته پیش از انجام آزمایش
- مصرف نکردن الکل، کافئین و کوکائین ۲ الی ۵ روز پیش از آزمایش
- استفاده نکردن از داروهای گیاهی چون خارمریم و همچنین اکیناسه
- مصرف نکردن هرگونه داروی هورمونی و انجام تست های هورمونی
روش های جمع آوری نمونه مایع منی برای انجام آزمایش اسپرم
برای انجام آزمایش اسپرم نیاز به نمونه مایع فرد است که به روش های زیر جمع آوری می گردد:
- از طریق خود ارضایی فرد
- از طریق داشتن رابطه جنسی با استفاده از کاندوم
- داشتن رابطه جنسی با قطع کردن رابطه پیش از انزال
- انزال انجام شده توسط تحریک جریان الکتریسیته
بهترین و ارجح ترین روش برای جمع آوری نمونه مایع منی استفاده از روش خودارضایی است زیرا نمونه ای تمیز را می توان اینگونه تهیه نمود.
از عوامل مهم و اصلی در تهیه نمونه ای خوب، این است که باید منی در دمای بدن نگهداری شده تا نتیجه ای درست حاصل گردد و اینکه باید مدت زمانی ۳۰ الی ۶۰ دقیقه ای بعد از تهیه نمونه، نمونه را به آزمایشگاه تحویل داد.
عواملی که روی نتیجه آزمایش اسپرم تاثیر می گذارد
از جمله مواردی که بر نتیجه آزمایش تاثیر منفی می گذارند عبارتند است از:
- مایع منی که از طریق تماس با اسپرم کش تهیه شده باشد.
- در صورت خطای انجام شده توسط تکنسین حاضر در آزمایشگاه
- در صورت آلوده بودن نمونه گرفته شده
- در زمان بیماری و استرس آزمایش انجام شده باشد.
در صورتی که آنالیز اسپرم نشان دهنده وجود موارد فوق نباشد ولی میزان آن طبیعی نباشد پزشک مواردی چون مصرف الکل، استفاده از کافئین، استفاده از گیاهان دارویی چون خارمریم، مصرف یکسری از داروها چون سایمتیدین و استفاده از مواد مخدر و تنباکو را مورد بررسی قرار می دهد.
نتایج طبیعی حاصل از انجام آزمایش اسپرم
با انجام آزمایش نتایج حاصل در مدت زمانی ۲۴ ساعته الی یک هفتگی تهیه شده و توسط پزشک مورد بررسی قرار می گیرد.
در صورت آنالیز اسپرم بعد از انجام عمل وازکتومی پزشک به دنبال وجود اسپرم در نتیجه آزمایش است.
زمانی که آنالیز به دلیل موضوع باروری باشد پزشک به صورت عمیق تر نتیجه حاصل از آزمایش را مورد بررسی قرار می دهد از جمله:
بررسی کردن حرکت اسپرم ها
برای داشتن متوجه ای طبیعی از انجام آزمایش باید یک ساعت بعد از انزال حدود ۵۰ درصد اسپرم ها حرکت طبیعی داشته باشند.
میزان حرکت و تحرک اسپرم ها برای باروری لازم است زیرا اسپرم مورد نظر باید حرکت کند تا خود را به تخمک آزاد شده برساند.
حرکت اسپرم در بازه ۰ الی ۴ درجه بندی میشود که ۰ نشانه عدم حرکت و ۴ نشانه حرکت خوب اسپرم است.
بررسی کردن شکل اسپرم
باید حدود ۵۰ درصد اسپرم های موجود دارای شکلی طبیعی باشد.
داشتن اسپرم هایی با شکل غیر طبیعی موجب تاثیرگذاری روی باروری فرد میشود و میزان قدرت باروری را کم می کند.
ممکن است ناهنجاری هایی در قسمت سر، دم و بخش میانی اسپرم وجود داشته باشد و اسپرم ها نابالغ بوده و قدرت باروری را نداشته باشند.
بررسی PH
میزان اندازه PH باید بین ۷.۲ و ۷.۸ بوده تا نتیجه ای طبیعی حاصل گردد.
میزان بالاتر PH یعنی بالاتر از ۸ نشان دهنده وجود عفونت توسط اهداکننده اسپرم است و میزان کمتر از ۷ نشانه وجود آلودگی در نمونه اسپرم و یا وجود انسداد در مجاری انزال است.
بررسی حجم مایع منی
میزان اندازه طبیعی حجم مایع منی مقداری بیشتر از ۲ میلی لیتر است.
حجم پایین مایع تعداد اسپرم کمتری را برای باروری نشان می دهد و حجم بالای آن نیز نشانه رقیق بودن اسپرم ها است.
با آزمایش اسپرم چه بیماری هایی شناسایی میشود؟
آزمایش اسپرم موجب شناسایی بیماری های زیر میشود:
- وجود داشتن آنتی بادی هایی که بر علیه اسپرم هستند.
- میزان غیر طبیعی هورمون تستوسترون، FSH، پرولاکتین و همچنین میزان LH
- مشخص شدن میزان گلبول سفید
- انجام آزمایشات ژنتیکی که باروری را مختل می کنند.
سایر آزمایشاتی که در کنار آزمایش اسپرم باید انجام شود؟
چنان چه آزمایش اسپرم نتیجه ای غیر طبیعی داشته باشد ممکن است پزشک انجام آزمایشات زیر را برای فرد تجویز نماید و یا از فرد بخواهد به متخصص اورولوژی مراجعه نماید:
- انجام آزمایش رنگ آمیزی اسپرم که تعداد اسپرم های زنده را مورد بررسی قرار می دهند.
- انجام آزمایش درمورد آنتی بادی های ضد اسپرم در مواردی که به شدت تحرک اسپرم مختل گردیده است.
- انجام کشت مایع منی در شرایطی در اسپرم فرد عفونت وجود داشته باشد.
- انجام تست برای بررسی کردن DNA اسپرم
با انجام این آزمایش ها علت ناباروری در فرد مشخص می گردد و چنان چه احتیاج باشد آزمایشات خون دیگر را هم در کنار اینها انجام می دهند.
در صورتی که تعداد اسپرم کم باشد و یا صفر باشد انجام آزمایش ژنتیکی تجویز می گردد تا از لحاظ کروموزومی مورد بررسی قرار بگیرد.
انجام آزمایش اسپرم و ارزیابی آن در آزمایشگاه خسروشاهی قابل انجام می باشد و شما با مراجعه به این آزمایشگاه می توانید از خدمات آن بهره مند شوید.
