آزمایش عملکرد کبد در چه مواردی ضروری است؟

بزرگترین عضو بدن انسان کبد است که نقش بسیار مهم و حیاتی در سلامت بدن ایفا کرده و هرگونه اختلال در کارکرد کبد می تواند سبب بروز آسیب ها و بیماری های بسیار زیاد شود.

کبد در سمت راست بدن و در حفره شکمی قرار می گیرد و فرآیندهای متابولیکی بدن را به طور کامل بر عهده خواهد گرفت و مسئول بررسی میزان کربوهیدرات، چربی و پروتئین در بدن است که می‌ تواند نقش بسیار زیاد و حیاتی را در بدن اعمال کند.

آنزیم هایی که از کبد ترشح میشوند در سلامت بدن نقش بسیار مهمی ایفا می کنند و یکی از مهمترین اعضایی است که برای انجام فعالیت های متابولیکی باید سوخت مغز، ماهیچه ها و سایر اندام های حیاتی بدن را تامین کند.

گاها به دلایل مختلف ممکن است کبد با آسیب هایی مواجه شود که نیاز به بررسی عملکرد آن باشد.

اینکه چگونه عملکرد کبد باید بررسی شود سوال عموم افراد می باشد.

با ما همراه باشید تا برای شما شرح دهیم که عملکرد کبد چه زمانی باید بررسی شود.

یکی از مهم‌ ترین آزمایشاتی که امروزه انجام میشود بررسی فعالیت کبد است و متخصصان سعی دارند با یک نمونه برداری ساده از خون تشخیص دهند که میزان آنزیم های مربوط به کبد چقدر است و آیا این عضو حیاتی در سلامت کامل می باشد یا خیر.

گاها پزشکان و متخصصان از روی مشکلات ظاهری تشخیص خواهند داد که ممکن است عارضه ای جسمانی پیش آمده مربوط به عملکرد نادرست کبد باشد و با آزمایشات مختلف کارکرد کبد را بررسی کرده تا متوجه آسیب های داخلی شوند.

اگر هورمونی اضافه در خون وجود داشته باشد و این مواد نامناسب طی نمونه گیری خون و پس از بررسی آزمایش مشخص شوند پزشکان به عملکرد درست کبد مشکوک خواهند شد.

البته باید بدانید که کبد باید مواد معدنی و ویتامین ها را در خود ذخیره کرده و در اختیار بدن قرار دهد.

از طرف دیگر تولید کلسترول بالا، پروتئین، آنزیم و صفرا همگی مربوط به کبد می باشد که با یک بررسی ساده متخصصان متوجه خواهند شد که آیا این عضو حیاتی فعالیت خود را به درستی انجام می دهد یا خیر.

متخصصان برای بررسی سطح قند خون و تعادل هورمون ها سعی دارند تا عملکرد کبد را بررسی کنند تا متوجه شوند در سیستم داخلی فرد چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است.

اگر هرگونه آسیب های جسمانی برای فرد اتفاق بیفتد ممکن است پزشک علت آن را عدم سلامت کبد بداند.

علائمی مانند زردی پوست، خستگی و کاهش وزن پی‌ در پی، حالت تهوع، استفراغ، دل درد و هرگونه کبود و خونریزی غیر طبیعی ممکن است نشانه ای از بیماری ناحیه کبدی باشد.

در چنین شرایطی پزشکان تلاش خود را بکار گرفته تا با آزمایش های مختلف عملکرد کبد را بررسی کنند و متوجه شوند که این عضو حیاتی در چه وضعیتی قرار دارد.

‌ گاها دلیل مشکلات پوستی و لکه ها و آکنه هایی که بر روی پوست نمایان میشود مربوط به عملکرد نادرست کبد خواهد بود.

پزشکان سعی دارند که از روی شواهد متوجه شود که چه عارضه متوجه کبد می باشد، با این حال طی انجام آزمایشات خاص برای بررسی عملکرد کبد از سلامت یا عدم کارکرد درست کبد مطمئن خواهند شد.

از مهمترین مواردی که پزشک موظف به تجویز آزمایش کبد می باشد زمانی است که متوجه شود کبد از حالت طبیعی بزرگتر شده و ممکن است وضعیت نامناسبی داشته باشد.

اگر به هر دلیلی در قسمت مرکزی و یا در سمت راست شکم احساس بزرگی و یا تورم دارید باید بدانید که کبد با اختلال مواجه شده و ممکن است در عملکرد آن آسیب‌ های زیادی به وجود آید.

پزشکان توصیه می‌ کنند که هرگونه آزمایشات کبدی که برای شما تجویز میشود را انجام دهید.

زیرا ممکن است نشانه ای خاموش از نارسایی کبدی در بدن شما بروز پیدا کرده باشد و احتمالا شما متوجه حضور آنها نخواهید شد.

البته با این آزمایشات انواع خونریزی های داخلی، علت ضعف های عضلانی و احتباس مایعات در کبد مشخص میشود اما باید بدانید اگر به چاقی، دیابت نوع ۲ و فشار خون بالا مبتلا هستید انجام آزمایش برای بررسی عملکرد کبد شما ضروری می باشد.

همچنین اگر در دوران بارداری قرار دارید و یا کلسترول خون بالا و تخمدان پلی کیستیک را تجربه کرده اید باید حتماً آزمایش مربوط به عملکرد کبد را نیز انجام دهید.

ناگفته نماند که کم کاری تیروئید و عمل و جراحی بای پس معده برای اینکه پزشک مرتبا وضعیت و سلامت کبد را بررسی کند الزامی است.

هرگونه ویروس در بدن می‌ تواند خطرات جدی و جبران ناپذیری را برای اندام های حیاتی مانند کبد به وجود آورد، وجود انواع ویروس و هپاتیت آ در بدن باعث میشود تا عملکرد این عضو حیاتی با آسیب زیادی مواجه شود.

همچنین اگر به طور مکرر از داروهایی مانند آسپرین و داروهای استروئیدی استفاده می کنید انجام آزمایش کبد برای بررسی عملکرد آن ضروری می باشد و بهتر است که تحت نظر متخصصان در دوره های تعیین شده آزمایش کبد را انجام دهید.

برای آزمایش کبد لازم است ناشتا باشیم؟

یکی از مهمترین و حساس ترین آزمایشاتی که همه روزه در سراسر دنیا انجام میشود، آزمایش کبد است که باید تحت شرایطی کاملاً مناسب انجام پذیرد تا پزشک بتواند با بررسی نتیجه آن از عملکرد کبد مطلع شود.

سوالی که پیش روی تمامی افراد وجود دارد این است که برای انجام آزمایش کبد باید به صورت ناشتا به مراکز آزمایشگاهی مراجعه کنند یا خیر.

اگر به صورت تخصصی آزمایش خود را برای بررسی کبد انجام می دهید نیازی به ناشتا بودن نخواهد بود اما بهتر است که حداقل چند ساعت قبل از انجام نمونه برداری از خوراکی های مختلف استفاده نکنید.

طبق تحقیقات انجام شده اگر پیش از انجام آزمایش مربوط به کبد از غذاهای چرب و پرکالری استفاده کنید ممکن است خطای زیادی در نتیجه آزمایش رخ دهد.

متخصصان توصیه می کنند که مصرف الکل پیش از انجام آزمایش کبد  قطعا تعداد و میزان آنزیم های کبدی را با مشکل مواجه کرده و سطح آلکالن فسفاتاز را تا حد چشمگیری افزایش می دهد.

همچنین مصرف برخی از داروها به ویژه محصولاتی که به عنوان ضد صرع استفاده میشوند پیش از انجام آزمایش کبدی ممنوع می باشد و می تواند سطح هورمون های کبدی را تا حد نامتعادلی افزایش دهد.

ناشتا بودن نقش مهمی در آزمایش شما دارد، معمولاً پزشکان در کنار انجام آزمایش کبدی جهت بررسی میزان لیپیدها، ازمایش قند خون و کلسترول چندین آزمایش را به صورت همزمان برای شما در نظر می‌ گیرند که با بررسی چند فاکتور از وضعیت و سلامت کبد مطلع شوند.

بهتر است برای افزایش کیفیت و کمتر شدن میزان خطا در نتیجه آزمایش کبد، به صورت ناشتا به آزمایشگاه مراجعه کنید.

اگر از داروی خاصی استفاده می کنید بهتر است که پیش از انجام آزمایش با پزشک خود در میان گذاشته تا متخصصان میزان اثرگذاری آن را برای وضعیت کبد بسنجند و در صورت نیاز دوز مصرف دارو را یک الی دو روز قبل از انجام آزمایش کبد حذف میشود.

بهتر است آزمایش کبد را با دقت بالا انجام دهید تا هرگونه عارضه کوچک و بزرگ در آزمایش شما مشاهده شود و پزشک با اعتماد به نتیجه ازمایش می تواند روند درمان را برای شما آغاز کند.

آزمایش کبد با نمونه برداری از خون انجام میشود و بهتر است که حتماً شرایط مناسب را قبل از انجام آزمایش فراهم سازید.

قبل از انجام آزمایش کبد نیاز به مراقبت خاص و رعایت اصول کلیدی نخواهد بود اما اگر بتوانید رژیم غذایی خود را کنترل کرده و به صورت ناشتا به آزمایشگاه مراجعه کنید.

بهترین کاری است که می توانید پیش از آزمایش انجام دهید.

البته ناشتا بودن ضروری نمی باشد اما طبق نظر پزشکان بهتر است که برای انجام آزمایش کبدی حداقل چهار الی هشت ساعت از خوراکی‌ های مختلف استفاده نکنید.

اما اگر مجبور شوید که آزمایش کبد را در طول روز و بدون ناشتا انجام دهید بهتر است از خوراکی‌ های چرب، سنگین و حجیم استفاده نکنید.

زیرا پرخوری قبل از انجام آزمایش کبد ممکن است در صدی خطا در آزمایش نشان دهد که قطعاً جواب نامتعارف آن موجب نگرانی بیشتر شما خواهد بود.

هر چند که ممکن است اطلاعات ثبت شده در نتیجه آزمایش بر اثر مصرف غذاهای ناسالم کاذب باشد.

همواره پزشکان توصیه می‌ کنند که برای انجام آزمایشات داخلی به ویژه نمونه برداری خون حتما به صورت ناشتا به کلینیک ها و مراکز مربوطه مراجعه نمایید.

زیرا در این شرایط وضعیت هورمون ها در حد متعادل تری بوده و هیچگونه مواد اضافه مانند قند و چربی مازاد در خون شما وجود نخواهد داشت.

البته بهتر است که برای انجام چنین ازمایشاتی از نظر جسمانی و روحی آمادگی لازم را برای آزمایش داشته باشید.

متخصصان توصیه می‌ کنند که برای انجام چنین آزمایشات بهتر است حداقل ۸ تا ۱۲ ساعت ناشتا باشید و بلافاصله پس از بیدار شدن خود را به آزمایشگاه برسانید تا بتوانید آزمایشی دقیق و بدون نقص را به انجام برسانید.

هرگونه فعالیت اضافه، تنش، خواب نامناسب شبانه، اضطراب و عصبانیت باعث میشود تا حداقل میزانی خطا در نتیجه آزمایش شما اتفاق بیفتد.

از آنجا که میزان آنزیم ها در آزمایش کبد بررسی میشود ضروری است که این فرآیند کاملا اصولی و بی نقص انجام شود و از نکات مهم به شمار می‌ آید.

با این حال نباید هیچ کدام از توصیه های پزشک خود را نادیده بگیرید و توصیه می‌ کنیم که این آزمایش حساس و دقیق را تحت شرایط مناسب انجام داده تا پزشک بتواند با بررسی نتیجه آزمایش هرگونه آسیب و اختلال احتمالی مربوط به این عضو حیاتی را تشخیص دهد.

حتی اگر عارضه ای متوجه کبد باشد سریع تر شناسایی شده و با دارو درمانی به سرعت کنترل میشود و از عوارض بیشتر و آسیب های جسمانی خطرناک‌ تر جلوگیری خواهد شد.

توجه داشته باشید که کبد عضوی مهم و حیاتی در بدن هر شخص می باشد و اگر کوچکترین اختلال در کارکرد آن به وجود آید سایر اندام های حیاتی بدن با آسیب جدی مواجه میشوند.

پس بهتر است که این آزمایش را در فواصل زمانی مشخص شده از طرف پزشک خود انجام داده و تمامی شرایط و قوانینی را که برای شما شرح می دهند به طور دقیق رعایت نمایید.

آزمایش عملکرد کبد شامل چه مواردی می شود؟

زمانی که پزشکان و متخصصان انجام آزمایش کبدی را برای شخصی الزامی می دانند، ممکن است این سوال به وجود آید که در آزمایش کبد چه فاکتورهایی بررسی میشود و پزشک با بررسی چه عواملی می تواند به وجود آسیب های کبدی پی ببرد.

توجه داشته باشید که در صورت داشتن بیماری‌ های زمینه‌ ای و حتی علائم ظاهری انجام آزمایش کبد برای شما الزامی میشود و متخصصان و پزشکان در این آزمایش میزان آنزیم ها، پروتئین و موادی که توسط کبد تولید و یا دفع میشوند را به صورت جزئی اندازه گیری کرده و مورد بررسی قرار می‌ دهند.

آزمایش عملکرد کبد مربوط به موارد متفاوت است که در ادامه مطلب چند مورد از کاربردی ترین آنها را برایتان توضیح خواهیم داد.

در مرحله اول پزشکان سعی دارند که در تفسیر آزمایش مقدار آلانین آمینوترانسفراز را بررسی نمایند که در این وضعیت پزشکان متوجه خواهند شد که از هر مقدار آنزیم تا چه حدی در کبد موجود بوده و آیا بیماری های کبدی برای فرد اتفاق افتاده است یا خیر.

از طرف دیگر پزشکان مقدار آسپارتات آمینوترانسفراز را بررسی می‌ کنند که مربوط به نوعی آنزیم کبدی است که حاوی گلبول های قرمز خون بوده و راهی جهت بررسی عملکرد قلب و سایر عضلات می باشد.

این فاکتور در موارد دیگر هم بررسی میشود و پزشکان زمانی که می خواهند بیماری های کبدی و مجاری صفراوی و یا سیروز کبدی را بررسی کنند این آیتم را مورد ارزیابی قرار داده و با بررسی مقدار آن متوجه خواهند شد که چه نوع عارضه ای در بدن شخص وجود دارد.

ناگفته نماند که سطح بسیار زیاد اسپارتات نشان دهنده بروز هپاتیت است که نوعی عفونت ویروسی می باشد. شما میتوانید با انجام ازمایش هپاتیت متوجه آن شوید.

پزشکان و متخصص در طی انجام ازمایش کبد، آلکالین فسفاتاز را بررسی کرده تا متوجه شوند که این آنزیم تا چه حدی در استخوان ها، کبد و روده یافت میشود، مقدار نرمال آن در برگه آزمایش مشخص میشود و البته مقدار آن در خون افراد متغیر خواهد بود.

از طرف دیگر پزشکان مقدار بیلی روبین را در خون و البته کبد بررسی کرده تا متوجه میزان کم خونی همولیتیک شوند.

توجه داشته باشید که میزان زیاد بیلی روبین در خون معمولاً سبب انسداد مجاری کبدی شده و می‌ تواند آسیب‌ هایی را برای سایر بخش های بدن به وجود آورد.

در این شرایط احتمال تشکیل سنگ صفرا افزایش پیدا می کند، حد نامتعادل تمامی موارد ذکر شده بر عملکرد درست کبد تاثیر منفی خواهد داشت.

در طی انجام آزمایش های تخصصی برای بررسی عملکرد کبد، میزان آلبومین هم بررسی میشود و پزشکان می توانند سایر بیماری های کبدی، کلیوی و گوارشی را نیز مورد ارزیابی قرار دهند.

اگر مقدار آلبومین در آزمایش شما بیش از حد طبیعی نشان داده شود معمولا بدن با کمبود آب شدید مواجه است، البته یکی از مهمترین دلایل کاهش سطح آلبومین وجود بیماری‌های کبدی شدید و کنترل نشده خواهد بود.

اگر پزشک انجام آزمایش کبد را برای شما تجویز کند قطعاً یکی از اهداف آن بررسی میزان گاما گلوتامین ترانسفراز است.

این آنزیم یکی از مهمترین فاکتورهایی است که برای بررسی و تشخیص مشکلات مجاری صفراوی مورد ارزیابی قرار می‌ گیرد.

استعمال انواع دخانیات و هرگونه بیماری های کبدی و نارسایی های قلبی می تواند سطح گاما گلوتامیل را افزایش دهد.

همچنین مصرف داروهای ضد بارداری به طور محسوسی مقدار این آنزیم را کاهش داده و در موارد دیگر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، داروهایی که برای کاهش چربی خون استفاده میشوند و انواع آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد قارچ، داروهای ضد تشنج و ضد افسردگی و انواع هورمون تستسترون می تواند سبب افزایش بسیار زیاد این آنزیم شود.

به همین دلیل است که پزشکان و متخصصان انجام این آزمایش در شرایط کاملا ایده آل الزامی می دانند.

تمامی فاکتورهای ذکر شده در طی انجام آزمایش کبد بررسی خواهند شد و هر کدام از آنها اگر اعداد نامناسبی داشته باشند می توانند نشانه ای از وجود بیماری خطرناک و جدی برای سلامت شما باشند.

با این حال پزشکان متخصص در زمینه کبد پس از بررسی نتیجه آزمایش می توانند مقدار این آنزیم ها را بررسی کرده و اگر مشکلاتی متوجه سلامت شما و اندام های حیاتی باشد قطعاً به شما گوشزد خواهند کرد.

می توانند روش های مناسب را برای کنترل عوارض پیش آمده در پیش بگیرند تا بتوانند بیماری فرد را به طور کامل بهبود ببخشند.

بهتر است که انجام آزمایش کبدی را حتما در وضعیت مناسب انجام دهید تا هرگونه اختلال و خطا در نتیجه آزمایش شما به حداقل رسیده و هرگونه آسیب های داخلی پنهان و خاموش سریعا مشخص خواهند شد و شما از خطرات جدی محفوظ می مانید.

بهتر است سالانه حداقل یک بار این آزمایش تخصصی را انجام داده و به نتیجه آزمایش خود توجه ویژه ای داشته باشید اگر مقدار داروهای مصرفی شما افزایش یا کاهش پیدا می‌ کند بهتر است که به طور دقیق به دوز مصرفی داروها اهمیت دهید تا بتوانید ضمن انجام این آزمایش از سلامت خود به خوبی محافظت کنید.

رایج ترین تست های عملکرد کبد

آزمایش ها و تست هایی وجود دارند که جهت بررسی عملکرد کبد انجام میشوند، ما در زیر آنها را به شما معرفی می کنیم:

آزمایش آلانین ترانس آمیناز‌ (ALT)

آلانین ترانس آمیناز موجب میشود که بدن شما متابولیزه کردن پروتئین را به خوبی انجام دهد.

زمانی که کبد به خوبی کار نکند ALT در خون آزاد شده و آزمایش خون میزان زیاد آن را نشان می دهد.

چنان چه ALT در آزمایش زیاد باشد نشان دهنده ی این است که کبد آسیب دیده است.

تست آسپارتات آمینوترانسفراز (AST )

این آنزیم (AST) در قلب، کبد و عضله ها دیده میشود و این تست را همراه با تست ALT انجام می دهند زیرا AST به اندازه ی ALT روی آسیب کبد تاثیر ندارد‌.

تست آلکالین فسفاتاز (ALP)

این آنزیم(ALP) در کبد، استخوان ها و مجاری صفراوی وجود دارد.

این تست را همراه با یکسری تست دیگر انجام می دهند و در صورت بالا بودن آن نشان از التهاب در کبد و وجود انسداد در مجرای صفرایی است.

آزمایش (PT)

با این آزمایش مدت زمانی که جهت منعقد شدن خون لازم است را بررسی می کنند و اگر این زمان طولانی باشد نشان از وجود اختلال در کبد دارد.

اگر در فاکتور های موجود برای انعقاد خون اختلال وجود داشته باشد زمان انعقاد خون نیز بیشتر میشود.

از جمله این فاکتور ها پروترومبین است که به وسیله ی کبد ساخته میشود.

آزمایش گاما گلوتامیل ترانس پپتیداز (GGT)

به وسیله ی این آزمایش میزان آنزیم GGT مورد ارزیابی قرار گرفته و چنان چه زیاد باشد نشان دهنده ی وجود مشکل و صدمه در کبد می باشد.

آزمایش آلبومین

آلبومین پروتئینی است که کبد برای مبارزه کردن با میکروب‌ ها آن را تولید می کند و بدن حتما به این پروتئین احتیاج دارد.

آزمایش بیلی روبین

زمان تجزیه ی گلبول قرمز این ماده ساخته میشود و میزان بالای آن نشان دهنده ی وجود آسیب در کبد است.

مزایا انجام آزمایش کبد

انجام آزمایش کبد دارای چندین مزیت است که می تواند به تشخیص سریع و موثر بیماری ها و اختلالات کبدی کمک کند.

یکی از مهم ترین مزایای این آزمایش ها شناسایی مشکلات کبدی در مراحل اولیه است.

بسیاری از بیماری های کبدی مانند هپاتیت، کبد چرب و سیروز در ابتدا علائم خاصی ندارند و ممکن است فرد تا مراحل پیشرفته بیماری از آن بی اطلاع باشد.

آزمایشات عملکرد کبد می تواند به پزشکان اجازه دهد تا اختلالات کبدی را در مراحل اولیه تشخیص دهند و درمان های مناسب را برای جلوگیری از پیشرفت بیماری تجویز کنند.

یکی دیگر از مزایای آزمایش کبد، توانایی ارزیابی وضعیت کلی کبد و عملکرد آن است.

این آزمایش ها می توانند نشان دهند که کبد چقدر خوب کار می کند و آیا در فرآیندهای متابولیک یا سم زدایی اختلالاتی دارد یا خیر.

اطلاعات حاصل از آزمایش ها می تواند به پزشکان کمک کند تا درمان های خاصی را برای بهبود سلامت کبد تجویز کنند، مانند تغییرات رژیم غذایی، داروها یا توصیه هایی برای کاهش مصرف الکل.

این نوع ارزیابی ها برای پیگیری بیمارانی که تحت درمان بیماری های کبدی هستند نیز بسیار مفید است.

در نهایت، انجام آزمایش کبد برای افرادی که در معرض عوامل خطر بیماری های کبدی هستند بسیار مهم است.

افرادی که چاق هستند، دیابت نوع 2 دارند یا الکل زیاد مصرف می کنند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری کبدی هستند و آزمایشات منظم می تواند به تشخیص زودهنگام مشکلات کبدی کمک کند.

به این ترتیب، آزمایش های کبدی می تواند نقش مهمی در جلوگیری از آسیب جدی کبد، بهبود کیفیت زندگی و کاهش خطر ابتلا به بیماری های پیچیده کبدی در آینده ایفا کند.

دلیل آزمایش کبد چیست؟

آزمایش های کبدی برای ارزیابی عملکرد کبد و تشخیص مشکلات یا بیماری های مرتبط انجام می شود.

این آزمایش ها شامل یک سری اندازه گیری های بیوشیمیایی است که سلامت کبد و مجاری صفراوی را نشان می دهد.

آنزیم ها و پروتئین هایی مانند آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، آلکالین فسفاتاز (ALP) و بیلی روبین معمولاً در این آزمایش ها آزمایش می شوند.

افزایش یا کاهش غیرطبیعی این شاخص ها می تواند نشانه اختلالاتی مانند هپاتیت، کبد چرب، سیروز یا انسداد مجاری صفراوی باشد.

همچنین، آزمایش های کبدی می توانند اطلاعاتی در مورد اثرات داروها، الکل یا سایر مواد سمی بر روی کبد ارائه دهند.

این‌ها برای بیماری‌هایی که برای آزمایش‌هایی مانند مزمن، پوست زردی و چشم، درد شکمی، تغییر رنگ زخم و مدفوع هستند، توصیه می‌شوند.

همچنین، افرادی که در معرض خطر مصرف زیاد الکل، بیماری‌های مشابه بیماری‌های بیماری، یا نیاز به ابتلا به ویروس‌های هپات قرار می‌گیرند، ممکن است به‌صورت دوره‌ای برای انجام این آزمایش‌ها وجود داشته باشد.

پزشکان از نتایج این آزمایشات برای ارزیابی شدت بیماری و تعیین روش درمانی مناسب استفاده می کنند.

به طور کلی، آزمایش های کبدی ابزار مهمی در حفظ سلامت عمومی و جلوگیری از ابتلا به بیماری های جدی کبدی است.

علائم اختلال کبدی

وجود نارسائی و اختلال در کبد می توان به صورت حاد و یا مزمن باشد و با علائم زیر برای بیمار همراه است:

• داشتن اسهال و حالت تهوع
• داشتن احساس خستگی زیاد از حد
• داشتن سرگیجه
• کم شدن‌ و از دست دادن اشتها در فرد
• داشتن حالت گیجی
• وجود زردی در رنگ پوست و چشم های فرد
• وجود درد در سمت راست شکم فرد و متورم بودن آن
• داشتن حس خواب آلودگی
• داشتن ادراری تیره رنگ
• وجود مدفوع کم رنگ
• کم شدن‌ یهویی وزن
• خشک شدن دهان و چشم
• ایجاد اختلال در تمرکز فرد

خطرات آزمایش عملکرد کبد

انجام آزمایش خون و گرفتن خون از بیمار معمولا عارضه های جانبی را به همراه ندارد ولی باز هم از جمله خطراتی که گرفتن نمونه خون می تواند ایجاد کند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ایجاد خونریزی در زیر پوست بیمار و یا هماتوم
• به وجود آوردن خونریزی زیاد از حد برای بیمار
• غش کردن بیمار
• ایجاد عفونت

چنان چه زمان گرفتن خون دچار ضعف و بی حالی شدید باید کمی در آزمایشگاه استراحت کرده و بعد آنجا را ترک کنید.

خواندن آزمایش کبد و تفسیر آن

یکی از مهم ترین و کاربردی ترین آزمایشاتی که ممکن است در دوره های مختلف پزشک برای شما تجویز کند، آزمایش کبد است که باید حتماً با انجام این آزمایشات تخصصی از وضعیت کبد خود مطلع شوید.

بعد از انجام نمونه گیری زمانی که نتیجه آزمایش حاصل میشود و به دست شخص می رسد گاها از روی کنجکاوی تمایل دارند که وضعیت سلامتی خود را بررسی کنند.

شما می توانید تا حدودی پیش از مراجعه به پزشک با کسب اطلاعات کاربردی نتیجه آزمایش را تفسیر کرده و متوجه عوارض و یا سلامت خود خواهد شد.

البته تنها پزشکان و متخصصان می‌ توانند نتیجه آزمایش شما را به طور دقیق بررسی کنند و به شما اعلام خواهند کرد که آسیب و عارضه ای ممکن است سلامتی شما را تهدید کند یا خیر.

قبل از هر چیز باید بدانید که در نتیجه آزمایش شما چندین فاکتور اساسی درج میشود که هر کدام به صورت تخصصی بررسی شده و اعداد نرمال و عدد به دست آمده از وضعیت کبد شما در این صفحات کاغذی درج خواهد شد.

در مرحله اول باید بدانید که آلانین آمینوترانسفراز در آزمایش کبدی بررسی میشود که معمولاً نوع طبیعی آن در مردان بین ۵ تا ۴۰ است و برای خانم ها بین ۵ تا ۳۵ واحد در نظر گرفته میشود.

اگر به هر دلیلی بر اثر وجود بیماری های کبدی و مصرف داروهای مختلف و یا مصرف بیش از حد الکل و یا وجود بیماری هپاتیت در بدن این عدد برای شما متغیر باشد متخصصان سریعا متوجه علت آن خواهند شد.

باید بدانید که در آزمایش کبدی چندین نوع پروتئین و آنزیم ارزیابی میشود که از مهمترین آنها می توان به آلانین آمینوترانسفراز اشاره کرد.

فاکتورهای دیگر مانند اسپارتات ترانسفراز نیز بررسی میشود که حد طبیعی آن برای آقایان ۵ تا ۳۵ بوده و برای خانم ها ۵ تا ۳۰ واحد استاندارد در نظر گرفته میشود.

توجه داشته باشید که اگر شخصی به هپاتیت مبتلا باشد سطح نرمال آن با اختلال مواجه شده و البته ممکن است نشأت گرفته از بیماری های صفراوی باشد و البته پزشک می‌ تواند با تجزیه و تحلیلی که به صورت تخصصی انجام می‌ دهد علت، شدت و میزان عارضه را متوجه شود.

با این حال اگر سطح آسپارتات آمینوترانسفراز بسیار بالا باشد معمولا در موارد خاص به هپاتیت حاد مربوط خواهد شد که نوعی عفونت ویروسی به شمار می آید.

در برگه آزمایش شما نوع دیگری از آنزیم ها به نام آلکالین فسفاتاز بررسی خواهد شد، که این آنزیم در روده ها و استخوان و کبد یافت میشود.

این آنزیم در افراد بزرگسال بین ۳۰ تا ۱۱۰ واحد نرمال اعلام میشود.

توجه داشته باشید که مقادیر بسیار زیاد این آنزیم می تواند نشان دهنده انسداد در مجاری صفراوی باشد هر چند که بیماری های مربوط به رشد استخوان نیز بر سطح آن اثر گذار بوده و اگر این آنزیم برای کودکان در سطح بالاتر از نرمال قرار بگیرد کاملا طبیعی می باشد و مربوط به استخوان های در حال رشد آنها می باشد.

با این حال اگر قبل از انجام آزمایش از وعده های غذایی بسیار چرب استفاده کنید، ممکن است همین آنزیم کمی افزایش پیدا کند.

انواع آنتی بیوتیک و داروهایی که مربوط به روان درمانی میشود را پیش از آزمایش مصرف نکنید تا سطح آلکالین به طور کاذب افزایش پیدا نکند.

در تفسیر آزمایش شما بخشی مربوط به بیلی روبین خواهد بود، با این حال باید بدانید که بیلی روبین باید در مقادیر مشخص در خون شما وجود داشته باشد و کاهش و افزایش آن قطعا نشان دهنده اختلالات کبدی و کم خونی همولیتیک خواهد بود.

بیلی روبین به صورت مستقیم و غیرمستقیم در خون وجود دارد، اگر میزان آن به صورت مستقیم افزایش پیدا کند مربوط به آسیب‌ های شدید کبدی خواهد بود.

البته ممکن است این تغییرات در اعداد ذکر شده مربوط به داروهای مصرفی و یا مصرف الکل باشد.

اما اگر مقدار آن به صورت غیرمستقیم افزایش پیدا کند نشان دهنده اختلالی با نام تجزیه گلبول های قرمز خون است.

اگر بیلی روبین در نوزادان افزایش پیدا کند قطعاً خطرناک بوده اما قابل کنترل است.

این عارضه اگر درمان نشود سلول های مغزی کودک را با آسیب های جبران ناپذیر مواجه کرده و ممکن است باعث عقب ماندگی ذهنی و یا مشکلات جسمانی و نابینایی شود.

فاکتور دیگری که در آزمایش کبد به صورت تخصصی بررسی میشود و نتیجه آن در تفسیر آزمایش قابل مشاهده خواهد بود آلبومین است، که نوعی پروتئین در پلاسمای خون می باشد و افزایش ناگهانی میزان آن منجر به بروز بیماری های کبدی، کلیوی و مشکلات گوارش خواهد شد.

همچنین بیماری های التهابی و سوختگی و دفع بیش از حد پروتئین از سیستم گوارشی و هر گونه بیماری های روده ای می تواند سبب کاهش میزان این فاکتور شود.

از طرف دیگر در نتیجه آزمایش کبد، مقدار گاما گلوتامیل نیز مشخص خواهد شد که در مردان حد طبیعی آن بین ۵ تا ۵۰ واحد است و در بانوان بین ۵ تا ۳۵ واحد استاندارد خواهد بود.

اگر داروی نامناسبی مصرف شود و خوراک و تغذیه ناسالمی پیش از آزمایش داشته باشید ممکن است اعداد و ارقام تمامی فاکتورهای ذکر شده به طور کاذب دچار افزایش و کاهش شود.

به همین دلیل است که پزشکان توصیه می کنند حتما نکات ذکر شده را رعایت کنید تا نتیجه آزمایش شما به طور دقیق حاصل شود و پزشکان با بررسی و تفسیر آن متوجه وضعیت و سلامت شما خواهند شد.

انواع بیماری های کبدی

یکی از مهمترین و خطرناک ترین آسیب هایی که می تواند سلامت بدن را با مشکل مواجه کند، بیماری های کبدی می باشد.

کبد یکی از اعضای حساس اما پیچیده بدن است که اگر بیمار شود و یا در عملکرد آن نقصی به وجود آید در موارد زیاد منجر به بروز بیماری های خطرناک و حتی مرگ خواهد شد.

چند نمونه از بیماری های کبدی را برای شما شرح خواهیم داد تا سطح آگاهی شما نسبت به این عوامل آسیب رسان افزایش پیدا کند.

یکی از بیماری‌ های کبدی فاسیولیوز نام دارد که مربوط به حمله نوعی انگل به ساختار کبد بوده که ممکن است حتی ماه ها و سال ها بیماری خاموش باقی بماند و سبب بروز آسیب در سطح کبد میشود.

یکی دیگر از مشکلات کبدی سیروز نامیده میشود، ضمن بروز این آسیب بافت اسکار جایگزین سلول های اصلی کبدی شده و می تواند فعالیت آن را با اختلال مواجه کند و نهایتاً منجر به بروز نارسایی های کبدی خواهد شد.

یکی از مهم‌ ترین عفونت های عمومی که ممکن است برای کبد اتفاق بیفتد هپاتیت نامیده میشود، هپاتیت نوعی آسیب است که نتیجه خود ایمنی بوده و می‌ تواند سبب ایجاد التهاب در کبد شود.

البته بیماری کبد الکلی به دلیل مصرف بیش از حد الکل اتفاق می‌ افتد و کم کم به کبد چرب تبدیل شده و نهایتاً فرد دچار سیروز کبدی خواهد شد.

اگر التهاب مجاری صفراوی اتفاق بیفتد قطعاً عاملی قطعی برای نابودی کبد خواهد بود، با این حال بهتر است بدانید که تمامی بیماری ها ذکر شده نوعی خود ایمنی شناخته میشود که سیستم ایمنی بدن اعضای اصلی و مهم را دشمن فرض می‌ کند و مورد تهاجم قرار می گیرند.

یکی از آسیب ها و بیماری هایی که معمولاً در جامعه امروزه عموم افراد با آن مواجه هستند کبد چرب است، کبد چرب در صورت داشتن رژیم غذایی ناسالم اتفاق افتاده و سبب بروز نارسایی های کبدی خواهد شد.

اگر این عارضه سریعاً درمان و کنترل نشود منجر به سرطان کبد شده و می‌ تواند عامل مهمی برای مرگ و میر افراد باشد.

البته سندروم گیلبرت نوعی اختلال ژنتیکی است که در شمار بیماری های شایع کبد قرار می گیرد.

نوع دیگر کبد چرب هم مربوط به دوران بارداری می باشد که پزشک بروز آن را برای برخی از بانوان طبیعی دانسته و نهایتا منجر به نارسایی های کبدی، کلیوی و یا عفونت شدید و خونریزی خواهد شد.

بخش عمده‌ ای از  آسیب ها و بیماری های مربوط به کبد در این مطلب برای شما بازگو شد اما بهتر است که با علائم و نشانه های بیماری های کبدی نیز آشنا شوید.

اگر احساس می کنید که رنگ پوست شما زرد شده و یا درد و تورم را در ناحیه شکم تجربه می کنید باید به بروز آسیب در ناحیه کبد مشکوک شوید.

البته خارش پوست، ادرار تیره، حالت تهوع و استفراغ همگی از نشانه های بروز بیماری های کبدی می باشد.

خستگی های مزمن، مدفوع خونی یا تورم در مچ دست ها و پاها می تواند عاملی برای شناسایی نارسایی های کبدی باشد.

این افراد معمولا اشتهای خود را از دست داده و از حالت طبیعی خارج میشوند.

توجه داشته باشید که مشکلاتی مانند چاقی، دیابت، مصرف برخی از داروها، خالکوبی و مصرف بیش از حد الکل تاثیر مستقیم و البته مخربی بر سلامت کبد دارد و به هیچ عنوان نباید از رژیم غذایی ناسالم پیروی کنید.

توجه داشته باشید که میزان زیاد کربوهیدرات و مصرف انواع غذاهای چرب و پرکالری به مرور زمان سبب ایجاد بیماری‌ های کبدی میشود و تمامی عوارض ذکر شده یک به یک برای شما اتفاق خواهد افتاد و قطعاً شرایطی ناخوشایندی برای افراد بوده که ممکن است هرگز سلامت کبد بازنگردد.

چرا به تست های عملکرد کبد نیاز داریم؟

تست های عملکرد کبد به منظور ارزیابی وضعیت سلامت کبد و تشخیص مشکلات آن انجام می شود.

کبد یکی از اندام های حیاتی بدن است که وظایف مهمی مانند تصفیه سموم، تولید پروتئین های ضروری و ذخیره مواد مغذی را بر عهده دارد.

اگر کبد به هر دلیلی آسیب ببیند، عملکرد آن تحت تاثیر قرار می گیرد و می تواند منجر به تجمع سموم در بدن، اختلال در فرآیندهای متابولیک و مشکلات دیگر شود.

تست های عملکرد کبد با اندازه گیری آنزیم ها و پروتئین های خاصی که از کبد ترشح می شوند، اطلاعات دقیقی در مورد وضعیت کبد به پزشک می دهد و می تواند علائم اولیه اختلالات کبدی را تشخیص دهد.

این آزمایش‌ها برای افرادی که در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های کبدی هستند، مانند کسانی که سابقه مصرف زیاد الکل دارند، هپاتیت دارند یا از داروهای خاصی استفاده می‌کنند، ضروری است.

همچنین در افرادی که علائمی مانند زردی پوست و چشم، درد شکم یا تغییر در ادرار و مدفوع دارند، آزمایشات عملکرد کبد می تواند به شناسایی مشکلات احتمالی کمک کند.

این آزمایش‌ها برای تشخیص و پیگیری بیماری‌های کبدی مانند سیروز، کبد چرب و هپاتیت مزمن ضروری هستند و به پزشکان در تعیین روش‌های درمانی مؤثرتر کمک می‌کنند و در آزمایشگاه های پیشرفته همانند آزمایشگاه خسروشاهی انجام می گیرد.

سوالات متداول

در ادامه به بررسی سوالات متداول شما می پردازیم:

چه عواملی می‌توانند نتایج آزمایش کبدی را تحت تأثیر قرار دهند؟

عوامل مختلفی مانند مصرف داروها (مانند مسکن‌ها یا داروهای ضد التهاب)، مصرف الکل، تغذیه نادرست، چاقی، یا عفونت‌های ویروسی می‌توانند نتایج آزمایش کبدی را تحت تأثیر قرار دهند.

همچنین، شرایطی مانند ورزش شدید یا بیماری‌های دیگر نیز ممکن است نتایج را تغییر دهند.

چه آزمایش‌هایی برای تشخیص کبد چرب انجام می‌شود؟

برای تشخیص کبد چرب معمولا از تست های عملکردی برای کبد انجام می شود شامل اندازه گیری آنزیم های ALT و AST می شود.

برای بررسی میزان کبد چرب در افراد، تصویربرداری، سونوگرافی یا حتی ام آر آی نیز توصیه می شود.

چه زمانی باید آزمایش عملکرد کبد را انجام دهم؟

اگر علائمی مانند زردی پوست و چشم، درد در قسمت بالای راست شکم، خستگی مزمن یا تغییر در رنگ ادرار و مدفوع دارید، پزشک ممکن است آزمایش کبدی را توصیه کند.

همچنین، افرادی که سابقه مصرف الکل زیاد، دیابت نوع 2 یا چاقی دارند، باید به‌طور منظم آزمایش‌های کبدی انجام دهند.