آزمایش هورمون مردانه مهم است زیرا اطلاعات مربوط به سطوح پایه تستوسترون، DHEA و DHT می تواند نشان دهنده مشکلات بالقوه سلامتی، میل جنسی و ثبات ذهنی باشد.

آنها همچنین برای کمک به تشخیص و درمان تستوسترون پایین (T پایین) مهم هستند.

T پایین می تواند بر شکل بدن، توده عضلانی و تراکم مواد معدنی استخوان تأثیر بگذارد.

برای مردان مسن خطرناک است زیرا می تواند منجر به بیماری قلبی و پوکی استخوان شود.

تفسیر نتایج آزمایش هورمون مردانه

هورمون	مقدار طبیعی
free testosterone	90 تا 300 میلی لیتر
total testosterone	270 تا 1070 میلی لیتر
5a-DHT	30 تا 85 میلی لیتر
FSH	1 تا 12 میلی لیتر
LH	2 تا 12 میلی لیتر
Prolactin	2.5 تا 17 میلی لیتر

آزمایش هورمونی برای زنان

آزمایش هورمون شامل گرفتن نمونه خون برای تعیین سطح هورمون های تولید مثلی است.

آزمایش هورمونی زنان باید بین روز سوم تا پنجم قاعدگی انجام شود.

آزمایش هورمونی نیازی به ناشتا بودن ندارد.

مقدار هر یک از این هورمون ها با توجه به سیکل ماهانه (قبل و بعد از قاعدگی) متفاوت است.

تفسیر نتایج آزمایش هورمون زنانه

هورمون	مقدار طبیعی
FSH	3 تا 9 میلی لیتر
LH	2 تا 10 میلی لیتر
TSH	0.2 تا  4.7 میلی لیتر
Estradiol	27 تا 161 میلی لیتر
Progesterone	5 تا 20 میلی لیتر
Prolactin	0 تا 20 میلی لیتر
AMH	0.7 تا 3.5 میلی لیتر

چه آزمایش هایی برای هورمون های زنانه انجام می شود؟

• هورمون ذخیره تخمدانی(AMH)
• استرادیول
• هورمون محرک فولیکول (FSH)
• تیروکسین آزاد (fT4)
• هورمون جسم زرد (LH)
• پرولاکتین
• هورمون محرک تیروئید (TSH)

آزمایش هورمونی زنان چه زمانی تجویز می شود؟

سلامت عمومی بدن افراد به تعادل هورمونی آنها بستگی دارد.

در صورت عدم تعادل هورمونی ممکن است شرایط و علائم خاصی در بدن ایجاد شود و منجر به اختلالات و بیماری های مختلفی شود.

اهمیت تست هورمونی زنانه و استفاده از آن در اینجا مشخص می شود، با بررسی سطح هورمون های زنانه، سطح سلامت و تعادل هورمونی فرد بررسی می شود و بیمار از نوع اختلال و روند درمان در آن مطلع می شود.

ممکن است افراد علائم زیر را دارا باشند:

• افسردگی
• ناباروری
• تنبلی تخمدان
• پریود نامنظم
• مشکلات خواب
• خستگی مفرط
• یائسگی زودرس
• چاقی و لاغری مزمن
• عقب افتادن پریود
• اضطراب بیش از حد
• تغییرات خلقی نامنظم
• مشکلات حاد پوستی و آکنه
• افزایش غیر طبیعی رشد موهای زائد

بهترین موقع برای انجام آزمایش هورمونی چه زمانی است؟

آزمایش هورمونی با صلاح دید پزشک و با توجه به علائم فرد که نشان دهنده ی اختلالات هورمونی است، درخواست داده می شود.

برای انجام آزمایش هورمونی روز سوم پریودی، همانطور که از نام آن پیداست، در روز سوم شروع خونریزی پریودی این آزمایش انجام می شود.

در صورت وجود پرولاکتین در لیست آزمایشات بهتر از ۳ تا ۴ ساعت بعد از بیدار شدن از خواب، نمونه گیری انجام شود.

۲۴ ساعت قبل از نمونه گیری نوک سینه تحریک نشده باشد یا رابطه ی جنسی نداشته باشید.

بهترین زمان انجام آزمایش هورمونی زنان

اغلب بهترین زمان انجام آزمایش هورمونی زنان در روز سوم پریود برای پیشگیری و حتی تشخیص و درمان برخی اختلالات هورمونی در خانم ها توسط پزشک تجویز می شود.

شامل فاکتورهای LH، FSH، پرولاکتین، پروژسترون و استروژن می باشد.

باید بدانید که برای انجام آزمایش هورمونی در روز سوم پریود حتما باید ناشتا باشید اما نوشیدن آب قبل از این آزمایش هورمونی اشکالی ندارد.

به طور کلی بهتر است خانم هایی که مشکل خاصی مانند تیروئید یا سندرم تخمدان پلی کیستیک ندارند همزمان با چکاپ سالانه آزمایشات هورمونی نیز انجام دهند.

نقش هورمون های جنسی در مردان و زنان

• رشد جنسی و بلوغ
• تولید مثل
• میل جنسی
• تنظیم رشد استخوان و ماهیچه
• پاسخ های التهابی
• تنظیم میزان کلسترول
• افزایش رشد مو
• توزیع چربی بدن

عواملی تاثیرگزار بر سطح هورمون های جنسی زنانه

• سن
• قاعدگی زنان
• بارداری
• یائسگی
• فشار
• داروها
• محیط

علت عدم تعادل هورمونی چیست؟

• سندرم تخمدان پلی کیستیک
• نارسایی اولیه تخمدان
• کنترل بارداری هورمونی
• درمان جایگزینی هورمونی
• اضافه وزن بدن
• سرطان تخمدان
• فشار

نشانه های عدم تعادل هورمونی

از مواردی که در سلامت عمومی مهم است تعادل هورمونی می باشد.

سطح هورمون ها به طور متداول در حال نوسان است.

عدم تعادل طولانی مدت می تواند منجر به تعدادی از علائم و شرایط شود.

• دوره های نامنظم
• موهای زائد بدن و صورت
• آکنه
• خشکی واژن
• میل جنسی کم
• حساسیت سینه
• مشکلات گوارشی
• گرگرفتگی
• عرق شبانه
• افزایش وزن
• خستگی
• تحریک پذیری و تغییرات خلقی نامنظم
• اضطراب
• افسردگی
• مشکل در خوابیدن

بررسی اجزا و شرایط آزمایش هورمونی

در زیر به بررسی اجزای آزمایش هورمونی می پردازیم:

آزمایش استروژن

استروژن ها گروهی از استروئیدها هستند که مسئول رشد و عملکرد اندام های تولید مثلی و تشکیل خصوصیات جنسی ثانویه در زنان هستند. استروژن همراه با پروژسترون، به تنظیم چرخه ی قاعدگی کمک می کند.

در رشد پستان ها و رحم نقش دارد و به حفظ یک بارداری سالم کمک می کند.

اگرچه استروژن هورمون اصلی جنسی زنان در نظر گرفته می شوند اما در مردان نیز یافت می شود.

آزمایش استروژن، یکی از سه جز استرون (E۱)، استرادیول (E۲) یا استریول (E۳) را اندازه گیری می کند.

آزمایش هورمونی اندازه گیری استروژن، می تواند شرایط زیر را تشخیص دهد:

• تشخیص بلوغ زودرس در دختر جوان که زودتر از حد انتظار ویژگی های جنسی ثانویه پیدا کرده اند
• تشخیص تاخیر در بلوغ (تاخیر در بروز خصوصیات جنسی ثانویه یا تاخیر در شروع قاعدگی)
• بررسی ناهنجاری های قاعدگی مانند پریود نشدن (آمنوره)، ناباروری و خونریزی غیرطبیعی از واژن
• ارزیابی عملکرد تخمدان ها
• تشخیص نارسایی تخمدان ها
• اندازه گیری سریالی استرادیول، رشد فولیکول در تخمدان ها را در روزهای قبل از لقاح تشخیص می دهد
• درمان جایگزینی هورمون که برای درمان ناباروری انجام می شود
• درمان جایگزینی هورمون یائسگی که برای کاهش علائم مرتبط با کمبود استروژن انجام می شود
• تشخیص تومورهای تولید کننده ی استروژن
• درمان ضد استروژن برای کنترل سرطان سینه

آزمایش پروژسترون

پروژسترون یک هورمون استروئیدی است که نقش اصلی آن کمک به آماده سازی بدن خانم ها برای بارداری است.

از آنجا که سطح پروژسترون در طول چرخه ی قاعدگی متغیر است، می توان از اندازه گیری های متعدد (سریالی) برای تشخیص دقیق تر استفاده کرد.

سطح پروژسترون معمولا با آزاد شدن تخمک از تخمدان یا با شروع بارداری، افزایش می یابد و برای چند روز بالا می ماند.

با کاهش پروژسترون قاعدگی آغاز می شود.

پروژسترون در آزمایش هورمونی، برای کمک به تشخیص موارد زیر اندازه گیری می شود:

• تعیین علت ناباروری
• نظارت بر تخمک گذاری
• کمک به تشخیص حاملگی خارج رحمی یا سقط مکرر جنین (می توانید این موضوع را با آزمایشات سقط مکرر نیز بررسی کنید)
• نظارت بر درمان با پروژسترون
• نظارت بر سلامت جفت و جنین در بارداری

در طی ارزیابی ناباروری، برای بررسی تخمک گذاری طبیعی، این آزمایش ممکن است چند بار در طول چرخه ی قاعدگی خانم ها انجام شود تا تغییر غلظت پروژسترون ارزیابی شود.

برای مشخص کردن زمان تخمک گذاری و تجویز داروهای القای تخمک گذاری سطح پروژسترون اندازه گیری می شود.

در صورت تجربه ی علائمی مانند درد شکم و لکه بینی، که نشان می دهند مادر باردار در معرض حاملگی خارج رحمی یا سقط جنین است، اندازه گیری پروژسترون می تواند کمک کننده باشد.

هنگامی که یک خانم برای کمک به حفظ بارداری خود به طور منظم به درمان جایگزین با پروژسترون نیاز دارد.

آزمایش تستوسترون

تستوسترون هورمون آندروژن تولید شده توسط بیضه ها در مردان و تخمدان ها در زنان است.

این هورمون اغلب به عنوان هورمون جنسی اولیه مردانه مطرح می شود.

تستوسترون ویژگی های جنسی مرد مانند موی بدن و رشد ماهیچه را تحریک می کند و در تولید اسپرم ضروری است.

در زنان نقش مهمی در توسعه تخمک و تخمک گذاری دارد.

از کاربردهای اندازه گیری تستوسترون می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• برای کنترل سطح تستوسترون در افرادی که تحت هورمون درمانی هستند.
• بررسی اختلالات هیپوتالاموس یا هیپوفیز.
• مردان: کمک به تشخیص علت علائمی مانند اختلال نعوظ، ناباروری، تومورهای بیضه، کاهش میل جنسی، بزرگی پستان در مردان (ژنیکوماستی)
• زنان: کمک به تشخیص علت بروز ویژگی های جسمی مردانه، رشد موهای زائد بدن (هیرسوتیسم)، ناباروری، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCO)، بررسی علت خونریزی رحم غیر طبیعی و عدم قاعدگی (آمنوره)
• کودکان: کمک به تعیین علت تاخیر در بلوغ یا بلوغ زودرس، علت ایجاد دستگاه تناسلی مبهم در نوزادان

آزمایش هورمون لوتئینه کننده (LH) و هورمون محرک فولیکول (FSH)

هورمون لوتئینیزه کننده (LH) و هورمون محرک فولیکول (FSH)، هورمون هایی هستند که توسط غده ی هیپوفیز در مغز تولید می شوند و با تولید مثل مرتبط هستند.

این هورمون ها باعث تحریک تخمدان یا بیضه شده و منجر به آزاد شدن تخمک از تخمدان در خانم ها یا تولید تستوسترون در مردان می شود.

این هورمون ها در آزمایش هورمونی قابل اندازه گیری هستند.

از این هورمون برای تشخیص موارد زیر استفاده می شود:

• ارزیابی باروری
• ارزیابی سلامت اندام های تولید مثلی (تخمدان ها یا بیضه ها)
• برای تعیین زمان تخمک گذاری
• برای ارزیابی عملکرد هیپوفیز
• برای ارزیابی بلوغ زودرس یا تاخیر در بلوغ در کودکان
• برای بررسی علت قاعدگی نامنظم یا خونریزی بیش از حد در قاعدگی
• بررسی کاهش تعداد اسپرم، کاهش توده ی عضلانی یا کاهش میل جنسی در مردان

پرولاکتین هورمونی است که توسط غده ی هیپوفیز در مغز تولید می شود.

نقش اصلی آن تقویت تولید شیر مادر (شیردهی) است.

به طور معمول در زنان در دوران بارداری و درست پس از زایمان سطح پرولاکتین افزایش می یابد.

سطح آن در مردان و زنان غیر باردار پایین است.

اندازه گیری این هورمون نیز بخشی از آزمایش هورمونی است.

از کاربردهای اندازه گیری پرولاکتین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تشخیص و نظارت بر تومور هیپوفیز که پرولاکتین تولید می کند
• بررسی جریان غیر قابل توضیح شیر مادر (گالاکتوره)
• ترشح غیر طبیعی از نوک پستان
• پریود نشدن
• ناباروری در زنان
• کمک به تشخیص علت کاهش میل جنسی مردان
• تشخیص علت اختلال نعوظ

آزمایش کورتیزول

کورتیزول هورمونی است که توسط غدد فوق کلیوی ترشح می شود و در متابولیسم پروتئین ها، لیپیدها و کربوهیدرات ها نقش دارد.

این هورمون، سطح گلوکز خون را تحت تاثیر قرار می دهد، به حفظ فشار خون کمک می کند و به تنظیم سیستم ایمنی بدن کمک می کند.

تولید هورمون توسط هیپوتالاموس و هیپوفیز در مغز، به وسیله ی هورمون آزاد کننده ی کورتیکوتروپین (CRH) تنظیم می شود.

این هورمون غده ی هیپوفیز را به سمت تولید ACTH (هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک) هدایت می کند.

ACTH غدد فوق کلیه را تحریک کرده تا کورتیزول را تولید و آزاد کنند.

به گروهی از علائم و نشانه ها که به علت افزایش غیر طبیعی سطح کورتیزول مشاهده می شوند، سندروم کوشینگ گفته می شود.

شرایط بیمار قبل از آزمایش کورتیزول باید بررسی شود.

قیمت آزمایش هورمونی

هزینه آزمایش هورمونی با توجه به نوع و تعداد فاکتورهای مورد بررسی تعیین می‌شود.

ممکن است پزشک نیاز به بررسی تمامی هورمون‌های بدن داشته باشد و یا فقط تعدادی از هورمون‌ها را بررسی کند.

به همین دلیل نمی‌توان قیمت دقیق این آزمایش را اعلام کرد.

برای تعیین هزینه دقیق آن باید نسخه پزشک را به آزمایشگاه نشان دهید.

هر کدام از فاکتورهای مورد بررسی می‌تواند بین ۵۰۰۰ تا ۴۰،۰۰۰ تومان هزینه داشته باشد.

برای انجام آزمایش هورمونی می‌توانید از خدمات بیمه درمانی استفاده کنید.

بیمه مقداری از هزینه آزمایش شما را تحت پوشش قرار می‌دهد.

• تست TSH: حدود ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان
• تست T۳: حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان
• تست T۴: حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان
• تست Anti TPO: حدود ۱۵۰ هزار تومان
• تست آنتی بادی گیرنده تیروتروپین: حدود ۱۴۰ هزار تومان
• تست DHEA: حدود ۱۳۰ هزار تومان
• تست Tstosteron: حدود ۱۳۰ هزار تومان
• تست Prolactin: حدود ۷۰ هزار تومان
• تست DHT: حدود ۱۲۰ هزار تومان
• تست LH: حدود ۶۰ هزار تومان
• تست FSH: حدود ۶۰ هزار تومان
• تست GH: حدود ۷۰ هزار تومان

عکس آزمایش هورمونی مردان

عکس آزمایش هورمونی زنان