هلیکوباکترپیلوری Helicobacter pylori چیست؟

به باکتری که باعث آلودگی معده افراد می‌شود Helicobacter pylori می گویند که باعث وارد شدن آسیب به بافت معده و همچنین بخش ابتدایی روده کوچک فرد میشود.

این باکتری با نام اچ پیلوری نیز معروف است و قرمزی، التهاب و درد را نیز به همراه دارد‌ و ممکن است زخم هایی را در دستگاه گوارش فوقانی افراد ایجاد نماید.

این باکتری در بین مردم بسیار شایع بوده و افراد زیادی را درگیر می کند.

اکثر افراد مبتلا به زخم معده دچار نمی‌شوند ولی جزو عامل های اصلی زخم معده محسوب میشود‌.

Helicobacter pylori برای زنده ماندن اسیدیته محیط را کم کرده و به دیواره های معده به جهت مارپیچی بودن نفوذ می کند و مشکلات معده را ایجاد می نماید‌.

این باکتری به پوشش معده که باعث حفاظت از آن می‌شود نفوذ نموده و با ترشح کردن اوره‌آز که نوعی آنزیم است این پوشش را از بین برده و اسید های معده را خنثی می کند‌.

خنثی شدن اسید های معده در از بین رفتن پوشش معده تاثیرگذار است.

Helicobacter pylori بیشتر در زمان کودکی معده افراد را درگیر می کند و عفونت ناشی از آن معمولا علائمی به همراه ندارد ولی در یکسری افراد باعث ایجاد زخم معده و گاستریت می‌شود.

چگونگی بیمار شدن افراد با Helicobacter pylori

مخاط موجود در داخل معده موجب حفاظت از بافت معده در مقابل اسید معده می‌شود.

با وارد شدن باکتری Helicobacter pylori به معده افراد، حمله به پوشش معده صورت می گیرد و با وارد شدن آسیب به معده، اسید به پوشش معده رسیده و چون سلول های معده در مقابل اسید نمی توانند مقاومت کنند، زخم معده و التهاب به وجود می آید.

این زخم ها امکان عفونی شدن داشته و ممکن است مانع حرکت غذا به دستگاه گوارش فرد گردد.

انتقال این باکتری ممکن است از طریق آب، غذا و یا ظرف آلوده باشد و معمولا در کشورهایی که آب تمیز ندارند زیاد است.

علائم Helicobacter pylori

این باکتری در بدن افراد زیادی با علائم همراه نیست و ممکن است فرد سال ها به آن مبتلا بوده ولی متوجه وجود این باکتری در معده خود نشده باشد.

وجود این باکتری و آسیب به پوشش داخلی معده موجب زخم معده در فرد شده و علائم ناشی از زخم معده به قرار زیر است:

• وجود درد در قسمت معده
• وجود سوزش در معده فرد
• وجود حالت تهوع و استفراغ در فرد
• داشتن نفخ
• کم شدن غیر طبیعی وزن بدن
• داشتن میزان اشتهای کم
• آروغ زدن فرد
• داشتن ورم در قسمت معده

چنان چه علائمی را مشاهده کردید بهتر است به دکتر گوارش مراجعه نمایید و با دیدن موارد زیر سریعا تحت درمان قرار بگیرید:

• به وجود آمدن مشکل در بلع فرد
• ایجاد شدن کم خونی
• دیدن خود در مدفوع
• داشتن استفراغ و یا مدفوع سیاه رنگ

عوارض عفونت Helicobacter pylori

از جمله عوارضی که عفونت Helicobacter pylori به همراه دارد می توان به موارد زیر اشاره نمود:

باعث ایجاد زخم معده می‌شود.

زخم های ایجاد شده توسط Helicobacter pylori به پوشش معده و همچنین روده کوچک افراد آسیب وارد کرده و با وجود این موضوع، اسید معده موجب ایجاد زخم در معده می شود.

۱۰ درصد از افراد مبتلا به Helicobacter pylori دچار زخم معده می‌شوند.

موجب ایجاد التهاب در پوشش معده می‌شود.

عفونت Helicobacter pylori باعث تحت تاثیر قرار دادن پوشش معده شده و تحریک و تورم را به همراه دارد که به آن ورم معده و گاستریت می گویند.

موجب ابتلا به سرطان معده می‌شود.

وجود عفونت Helicobacter pylori بسیار خطرناک بوده و عاملی در ابتلا به انواع سرطان معده است.

تشخیص Helicobacter pylori

در صورت داشتن علائم ابتلا به بیماری گوارشی ممکن است پزشک انجام آزمایش Helicobacter pylori را برایتان تجویز نماید تا از لحاظ وجود این باکتری در بدن شما مطمئن گردد.

از طریق به کار گرفتن آزمایشاتی آنتی بادی های Ab lgM، Ab lgA، Ab lgG مورد ارزیابی قرار می گیرد.

از جمله راه های تشخیص وجود این باکتری می توان به موارد زیر اشاره نمود:

انجام دادن آزمایش خون

از راه های تشخیص وجود Helicobacter pylori انجام آزمایش خون و بررسی کردن آنتی بادی موجود علیه هلیکوباکترپیلوری در خون فرد است.

این تست جزو اولین راه های تشخیصی‌ است که پزشک متخصص تجویز می نماید‌.

انجام آزمایش مدفوع برای بررسی Helicobacter pylori

از راه های تشخیص دیگر وجود Helicobacter pylori انجام آزمایش مدفوع است.

پزشک متخصص از آزمایشات مدفوع مختلفی برای این منظور استفاده می کند از جمله:

انجام آزمایش آنتی ژن مدفوع

رایج ترین نوع آزمایش مدفوع جهت تشخیص این باکتری آزمایش آنتی ژن مدفوع است.

در این آزمایش پروتئین یا همان آنتی ژنی که با هلیکوباکترپیلوری مرتبط است مورد بررسی قرار می گیرد.

انجام PCR مدفوع یا واکنش زنجیره ای پلیمراز مدفوع

از طریق انجام PCR مدفوع وجود عفونت هلیکوباکتر را شناسایی می کنند.

با انجام این آزمایش جهش هایی که موجب مقاوم شدن باکتری در مقابل آنتی بیوتیک شده است را می توان مشخص کرد.

هزینه انجام این آزمایش بیشتر از آزمایش آنتی ژن مدفوع است و همه جا در دسترس نیست.

انجام تست تنفس یا تست تنفس اوره

برای انجام این تست با بلعیدن مایع و یا پودینگی‌ که دارای مولکول کربن است، وجود عفونت هلیکوباکتر با آزاد شدن کربن توسط محلول مشخص می‌شود.

کربن آزاد شده به وسیله تست تنفس مورد سنجش قرار می گیرد و با بازدم در داخل کیسه می توان میزان مولکول های کربن را از طریق دستگاهی خاص اندازه گیری نمود.

انجام آندوسکوپی فوقانی

پزشک از طریق انجام آندوسکوپی فوقانی وجود زخم و یا ورم ناشی ازHelicobacter pylori را شناسایی می کند.

برای انجام این کار لوله ای که دارای دوربین است را از طریق گلو و مری وارد معده فرد کرده و محیط را بررسی می کنند.

ممکن است همراه با این آزمایش بیوپسی را هم انجام دهند.

شرایط انجام آزمایش خون و مدفوع هلیکوباکترپیلوری

برای انجام این آزمایش و به دست آوردن نتیجه ای درست باید یکسری شرایط را مورد توجه قرار داد از جمله:

• استفاده از دارو های آنتی بیوتیکی که روی نتیجه آزمایش تاثیر می گذارد را باید چند روز پیش از آزمایش قطع کرد.
• ‌ استفاده از غذا های تند و اسیدی که نتیجه آزمایش را تحت تاثیر قرار می دهد را باید چند روز پیش از آزمایش قطع نمود.
• اگر بیوپسی و یا آندوسکوپی انجام داده اید به پزشک خود اطلاع دهید.
• دستورات پزشک پیش از آزمایش را حتما رعایت کنید.

شرایط انجام آزمایش  H pylori Ab lgA و تفسیر آن

این آزمایش به مراقبت های خاصی احتیاج نداشته و از طریق نمونه خون و مدفوع صورت می گیردو جزو آزمایش های خون ناشتا نیست.

با منفی بودن نتیجه این آزمایش فرد بیمار نبوده و آنتی بادی در رابطه با این باکتری در بدن وی پیدا نشده است.

مقدار نرمال این آزمایش کمتر از میزان 20 U/Ml است‌ و در صورت بالا بودن این عدد از 30 U/Ml شرایط بحرانی است.

وجود نتیجه مثبت این آزمایش نشانه گاستریت است.

شرایط انجام آزمایش H pylori Ab lgM و تفسیر آن

این آزمایش به ناشتایی ۸ الی ۱۲ ساعته احتیاج دارد ولی می توان آب نوشید و مسواک زد.

در صورتی که میزان عدد این آزمایش از  10 U/Ml کمتر باشد نشانه نرمال بودن وضعیت است و بالا بودن عدد از 12 U/Ml نشانه مثبت بودن آزمایش و ابتلای فرد به این باکتری بوده است.

شرایط انجام آزمایش H  pylori Ab IgG و تفسیر آن

این آزمایش نیاز به ناشتایی ۸ تا ۱۲ ساعت دارد و از طریق تست خون انجام می‌شود و دریافت نتیجه تا ۳ روز زمان لازم دارد.

چنان چه نتیجه این تست کمتر و یا مساوی 30 u/ml باشد نشانه منفی بودن است  و وجود عدد بالای 40 u/mL نشانه مثبت بودن تست و ابتلا به هلیکوباکترپیلوری است.