یکی از مهمترین موادی که در بدن انسان ها تا حد مشخص و محدودی کاربرد فراوان دارد و برای سلامتی مناسب است انواع لیپید هایی هستند که در سراسر بدن حضور دارند.
اما معمولا سطح مناسب و متعادلی از چربی در خون وجود دارد که اگر این تعادل برهم بخورد فرد با عارضه ای به نام چربی خون مواجه میشود.
به طور کلی دو گروه از انواع چربی به نام کلسترول و تری گلیسیرید در خون وجود دارد که به واسطه مواد خوراکی که همه روزه استفاده می کنید وارد بدن خواهند شد.
لازم است بدانید که تری گلیسیرید باید همیشه در حد نرمال و یا پایین تر از سطح تعیین شده باشد، این چربی مربوط به غذاهای پرکالری است که از طریق مواد خوراکی به بدن وارد شده و می تواند به صورت چربی های ذخیره ای در عروق قرار بگیرد.
اما اگر تری گلیسیرید از حد نرمال بالاتر باشد وضعیت سلامت شخص به خطر افتاده و می تواند عوارضی مانند چربی خون را به همراه آورد.
اما نوع دیگری از چربی در بدن وجود دارد که در خون حل نمیشود و به آن کلسترول می گویند که به صورت طبیعی در تمامی ارگان ها و و اندام های حیاتی وجود خواهد داشت.
کلسترول خوب و بد دارد و نوع بد آن خطرات زیادی به همراه داشته اما نوع خوب باید در مقادیر مناسب در بدن وجود داشته باشد تا مانع از مشکلات قلبی شده و در صورت بروز به هرگونه آسیب در عروق مختلف سبب پیشگیری از شدت گرفتن آن شده و می تواند به ترمیم رگ ها کمک زیادی کند.
همین امر سبب میشود تا سلامت افراد با خطرات جدی مواجه نشود.
اما باید بدانید که امروزه متخصصان به واسطه انجام نوعی آزمایش تمامی موارد ذکر شده را به طور دقیق بررسی کرده و تشخیص می دهند که وضعیت شخص در چه حدی می باشد، با این شرایط می توانید در صورت بروز هر کدام از موارد ذکر شده درمان را آغاز کرده تا مشکلات جدی برای فرد بروز پیدا نکند.
در ادامه این مقاله با اهمیت انجام آزمایش چربی خون آشنا خواهید شد و برای شما توضیح می دهیم که چه عواملی می تواند خطر ابتلا به چربی خون را افزایش داده و چه نوع آزمایشاتی برای کنترل این آسیب مناسب است.
هرچند که روش های کاربردی و تخصصی از جمله دارو درمانی و اصلاح رژیم غذایی را به شما آموزش خواهیم داد تا بتوانید همواره از سلامت خود محافظت نمایید.
انواع تست هایی که برای سنجش چربی خون انجام میشود؟
متخصصان و پزشکان بر این باور که اگر میزان چربی خون افزایش پیدا کند خطر ابتلا به بیماری های قلبی بیشتر شده و سکته های قلبی و مغزی برای افراد در سنین مختلف اتفاق می افتد.
متخصصان اگر احساس کنند که سلامت شخص با مشکل مواجه شده است و مربوط به میزان کلسترول بسیار زیاد است آزمایش چربی خون را تجویز کرده تا بتوانند فرد را از وضعیت خود آگاه نمایند.
در انجام این تست چند فاکتور اساسی مانند کلسترول و تری گلیسیرید را بررسی می نمایند، به طور کلی تست چربی خون با چندین روش انجام شده تا متخصصان بتوانند چند فاکتور اصلی را به طور دقیق مشاهده نمایند.
در آزمایش چربی خون کلسترول کلی بدن اندازه گیری خواهد شد که قطعاً شامل کلسترول مثبت یا اچ دی ال و کلسترول منفی ال دی ال خواهد بود.
اگر کسترول منفی سطح بدن زیاد باشد به عروق خونی و شریان های اصلی نفوذ کرده و باعث مسدود شدن آنها خواهد شد و نهایتاً بیماری های قلبی اتفاق می افتد.
اما قطعا کلسترول اچ دی ال و خوب به سلامت بدن کمک کرده و برای ترمیم بافت های آسیب دیده و عروق مختلف استفاده میشود.
اما باید بدانید که تری گلیسیرید نوعی چربی است که طریق مواد غذایی وارد خون میشود به همین دلیل است که پس از مصرف غذاهای پرچرب و پرکالری احساس ناخوشایندی برای شما اتفاق افتاده و روند هضم آن دیرتر انجام میشود.
اگر تری گلیسیرید در آزمایش بررسی شود و حجم آن زیاد باشد سبب بروز بیماری های قلبی عروقی و نهایتا التهابات داخلی به ویژه مشکلات مربوط به پانکراس خواهد شد.
چرا انجام آزمایش چربی خون اهمیت دارد؟
زمانی که به پزشکان و متخصصان مراجعه می کنید انجام آزمایشات تکمیلی را برای شما تجویز خواهند کرد و معتقدند که با یک آزمایش کلی می توانید از سیستم داخلی بدن مطلع شده و هر گونه عوارض احتمالی را شناسایی خواهند کرد.
در اکثر مواقع بروز بیماری های قلبی و عروقی و بروز سکته ها و گرفتگی های عروقی مربوط به مصرف بیش از حد چربی و تجمع چربی های مضر در بدن خواهد بود.
به همین دلیل است که آزمایش چربی خون برای تمامی افراد تجویز شده تا متخصصان از وضعیت داخلی آنها مطلع شوند.
با گذر از ۴۰ سالگی اهمیت آزمایش چربی خون دو چندان شده و اگر پزشک انجام چنین فرآیندی را به شما توصیه می کند حتماً باید در شرایط مناسب آن را انجام دهید.
اما مسئله این است که آزمایش چربی خون چرا اهمیت دارد، به این دلیل است که پزشکان تنها راه اطلاع از وضعیت عروقی و قلبی افراد را انجام آزمایش چربی خون می دانند.
زیرا می توانند با دقت بسیار زیاد و بدون خطا میزان کلسترول و تری گلیسیرید و دیگر فاکتورهای بدن را اندازه گیری کرده و متوجه خواهند شد که آیا سلامت شخص با خطر مواجه است یا خیر.
اگر شما هم به دلایل مخالف در معرض مشکلات قلبی قرار دارید و وزنتان بالا بوده و مستعد بیماری چربی خون می باشید بهتر است هرچه سریع تر اقدامات لازم را برای چکاپ های اولیه انجام دهید.
این آزمایش از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و می تواند خیلی آسان و سریع شما را از وضعیت سلامتیتان مطلع نمایند.
پزشکان نمی توانند از روی شواهد و یا گفته های بیمار تشخیص دهند که فرد با چربی خون مواجه است یا خیر.
اما با انجام آزمایش چربی خون می توانند تشخیص قطعی خود را با اطمینان اعلام کنند.
با این حال انجام آزمایش چربی خون اهمیت پیدا کرده و با انجام آن و دریافت نتیجه درست پزشک متوجه خواهد شد که فرد در چه وضعیتی قرار دارد.
قطعا وجود بیش از حد کلسترول بد در خون می تواند خطرات و عوارض زیادی به همراه داشته باشد و اگر آزمایش چربی خون در فاصله زمانی درست و اصولی انجام شود هرگز خطراتی جدی سلامت شخصی را تهدید نکرده و مشکلی نگران کننده را به همراه نخواهد داشت.
اگر بیماری های خاص در موارد اولیه شناسایی شوند به راحتی قابل کنترل و درمان می باشند.
در آزمایش چربی خون چه چیزی اندازه گیری می شود؟
متخصصان و پزشکان اغلب انجام آزمایش چربی خون را برای افراد تجویز می کنند اما سوالی که برای افراد مختلف به وجود می آید این است که در این آزمایش چه فاکتورهایی بررسی و اندازه گیری میشود.
بخش از بدن انسان از درصد لیپی تشکیل شده و اگر این درصد از حد متعادل بیشتر شود سبب تجمع چربی در خون شده و سبب بروز آسیب ها و بیماری های مختلف میشود.
اگر شما آزمایش چربی خون را انجام دهید چندین فاکتور اصلی در بدن شما مورد بررسی قرار می گیرد که از مهم ترین البته خطرناک ترین آنها می توان به تری گلیسیرید اشاره کرد که به هیچ عنوان در خونه حل نشده و دائما در عروق جریان پیدا می کند.
اگر این چربی به طور مداوم از رگ های اصلی شما عبور کند سبب گرفتگی و نهایتاً بروز بیماری های قلبی میشود.
در این آزمایش میزان تری گلیسیرید اندازه گیری میشود و پزشک تشخیص می دهد که آیا شخص در وضعیت نرمال قرار دارد یا خیر.
نکته مهمتر این است که بعد از اندازه گیری تری گلیسیرید که همه ما کم و بیش با آن آشنایی داریم در این آزمایش کاربردی کلسترول نیز بررسی خواهد شد، کلسترول به سه دسته کلسترول خوب، کلسترول بد و کلسترول طبیعی تقسیم می شود.
هر کدام از این موارد ذکر شده در بدن وظیفه خاصی داشته و باید در مقدار مشخصی در خون وجود داشته باشند.
کلسترول بد همان طور که از اسمش پیداست ممکن است در سایر شریان ها و عروق رسوب کرده و باعث ایجاد گرفتگی های خطرناک میشود.
همچنین کلسترول طبیعی در حد معمول در خون وجود داشته و مقدار آن بسیار محدود و ناچیز است.
اما اگر در آزمایش ناشتا بالا بودن کلسترول طبیعی مشاهده شد باید بدانید که این چربی سبب بروز اختلال در عملکرد متابولیسم و سوخت و ساز بدن خواهد شد و سبب میشود تا چربی ها بیش از پیش و به سرعت بالاتر در بدن تجمع پیدا کنند.
نوع دیگری از انواع کلسترول در آزمایش خون اندازه گیری میشود که کلسترول خوب نام دارد که به سلامت بدن کمک کرده و وجود آن تا حد مناسبی الزامی و ضروری می باشد، این نوع چربی به ترمیم عروق آسیب دیده کمک کرده و سبب افزایش انعطاف پذیری آنها خواهد شد.
آزمایش چربی خون بهترین روش برای اندازه گیری موارد ذکر شده می باشد و هیچ راهی مطمئن تر از این آزمایش وجود ندارد.
عوامل خطرناک چربی خون بالا چیست؟
متخصصان و پزشکان بر این باورند که از عوامل مهم بروز چربی خون می توان به چند نکته ساده اما اساسی و کلیدی اشاره کرد، یکی از مسائلی که به هیچ عنوان قابل کنترل نمی باشد مسئله وراثت است.
اگر به طور ژنتیکی اختلالات چربی خون را در خانواده نزدیک داشته باشید ممکن است به احتمال بسیار زیاد در معرض این آسیب قرار بگیرید.
از دیگر عوامل بسیار موثر بر بروز چربی خون می توان به رژیم غذایی ناسالم اشاره کرد.
اگر به طور پیوسته از غذاهایی که میزان چربی زیاد دارند و یا فست فودی هستند استفاده می کنید اطمینان داشته باشید که در آینده نچندان دور چربی خون شما افزایش پیدا کرده و با مشکلات قلبی و عروقی مواجه خواهید شد.
به همین دلیل متخصصان توصیه می کنند که همواره رژیم غذایی کم چربی داشته باشید و از مواد خوراکی سالم و کاربردی استفاده کنید.
در کنار تمامی این عوامل کم تحرکی و تنبلی بسیار زیاد عاملی برای بروز قطعی چربی خون خواهد بود.
بهتر است که هنگام غذا خوردن در حد متعادل از مواد غذایی سالم استفاده کنید و به هیچ عنوان بعد از صرف غذا دراز نکشید و اجازه دهید که مدتی نشسته یا ایستاده با تحرک کم از زمان صرف غذا بگذرد.
اگر به سلامت خود اهمیت ندهید ممکن است اختلالات و مشکلاتی پنهان و خاموش مانند کم کاری تیروئید برای شما اتفاق بیفتد که همین امر نشات گرفته از چربی خون و قند خون بالا بوده که به مرور بر روی هم تاثیر گذاشته و عاملی برای پیدایش یکدیگر هستند.
متخصصان چربی خون را از بیماری های خطرناک دانسته که بدون علامت و نشانه می تواند اختلالات زیادی را در بدن شما اعمال کند و در صورت عدم آگاهی از این آسیب قطعاً به صورت غافلگیرانه با سکته های مغزی و قلبی مواجه شده و ممکن است سلامت شما به طور جدی با خطرات جبران ناپذیری مواجه شود.
آیا لازم است قبل از آزمایش خون ناشتا بود؟
یکی از مهمترین سوالاتی که پیش از انجام آزمایش خون مطرح میشود این است که فرد باید برای انجام نمونه گیری چربی خون به صورت ناشتا به آزمایشگاه مراجعه کنند یا خیر.
متخصصان توصیه می کنند که هنگام انجام آزمایش خون باید چند نکته را رعایت کنید، در مرحله اول برای انجام این آزمایش به صورت ناشتا باید به مراکز مربوطه مراجعه نمایید و ۸ الی ۱۲ ساعت به هیچ عنوان از مواد غذایی مختلف و مایعات طعم دار استفاده نکنید، در این دوره مصرف آب به تنهایی هیچ موردی نداشته و اختلالی در نتیجه آزمایش به وجود نمی آورد.
برخی افراد تصور می کنند که مصرف خوراکی هایی مانند جویدن آدامس و انواع قرص ها و محصولات که طعم دهنده و یا خوشبو کننده هستند مشکلی نخواهد داشت.
اما این مسئله حائز اهمیت است و به هیچ عنوان نباید حتی از چنین خوراکی هایی در ۱۲ ساعت پیش از آزمایش استفاده کنید.
قبل از انجام آزمایش ناشتا بودن به اندازه ۱۲ ساعت کفایت نمی کند بلکه حداقل یک روز قبل از آن باید رژیم غذایی مناسبی داشته باشید و بهتر است که آخرین وعده قبل از آزمایش که شام شب می باشد را کاملاً سبک و از مواد غذایی مناسب استفاده کنید.
نکته حائز اهمیت این است که برای آزمایش خون باید ناشتا باشید اما این زمان نباید بیش از ۱۶ ساعت ادامه پیدا کند زیرا می تواند نتیجه آزمایش را با اختلال مواجه کند.
در زمانی که ناشتا هستید می توانید از آب کاملا خالص استفاده کرده و ممنوعیت برای مسواک زدن وجود ندارد، مصرف هرگونه چای، قهوه، آبمیوه، جویدن آدامس و انجام حرکات ورزشی زیاد و البته استعمال دخانیات برای افراد ممنوع می باشد.
بهتر است که این شرایط آسان را به راحتی انجام داده تا روند آزمایش شما با کمترین میزان خطا طی شود و نتیجه مناسب به دست آید.
تفسیر نتایج آزمایش چربی خون
برخی افرار تصور می کنند که تفسیر نتیجه آزمایش در خانه کار بسیار آسانی می باشد و نیاز به تخصص خاصی ندارد، این باور کاملا اشتباه است این متخصصان هستند که می توانند برگه آزمایش شما را به طور دقیق بررسی کرده و متوجه شوند که وضعیت سلامت شما چگونه می باشد.
شما می توانید با حداقل میزان اطلاعات برگه آزمایش چربی خون خود را مطالعه کرده و متوجه خواهید شد که در در بدن شما چه خبر است و میزان چربی خون در چه وضعیتی قرار دارد.
باید بدانید که هنگام تفسیر آزمایش چربی خون باید ابتدا با اصطلاحاتی که به صورت مختصر در مورد کلسترول ها و تری گلیسیرید ثبت میشود آشنا باشید و بدانید که اعداد و ارقام برای بانوان و آقایان با یکدیگر متفاوت است.
در هر صورت مقدار تقریبی و مطلوب چربی در بدن کمتر از ۱۰۰ میلی گرم می باشد اما معمولاً این مقدار برای بانوان ۵۰ میلی گرم نرمال بوده و برای آقایان ۴۰ میلی گرم در دسی لیتر مناسب خواهد بود، بالاتر از حد مطلوب و بین ۱۰۰ تا ۱۲۹ میلی گرم فرد در مرز قرار دارد و باید تا مقدار طبیعی کاهش یابد.
میزان کلسترول خوب، تری گلیسیرید و کلسترول منفی هم برای هر شخص متفاوت است اما در برگه آزمایش شما چندین ستون وجود دارد، عدد اول مربوط به میزان چربی خون شما بوده و ستون های بعدی مربوط به مقدار طبیعی، مرز و یا بالاتر از حد طبیعی خواهد بود، در هر صورت کلسترول باید کمتر از ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد و برای آقایان و بانوان ثابت است.
اما اگر عدد ۲۰۰ به بالا اعلام شود باید بدانید که این مقدار در حد مرز بوده و باید هرچه سریعتر کنترل شود، اما اعدادی مانند ۲۴۰ میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر از آن نشان دهنده وجود کلسترول زیاد در خون شما بوده که قطعاً باید روش های مناسب و دارو درمانی را آغاز کنید.
تری گلیسیرید نیز با همین شیوه بررسی میشود مقدار طبیعی از ۱۵۰ میلی گرم بالا تر نبود و بلکه باید کمتر باشد، اگر عددی در حدود۱۵۰ تا ۱۹۹ برای تری گلیسیرید اعلام شود قطعا شخص در معرض بیماری قرار گرفته و از ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر بالاتر فرد کلسترول بسیار زیادی را در خون دارا می باشد که متخصصان می توانند با دارو درمانی اقدامات لازم را برای کنترل آن انجام دهند.
بخشی از آزمایش مربوط به کلسترول مثبت می باشد معمولاً این عدد در بیماران قلبی و یا افراد دیابتی کمتر از ۱۰۰ بوده و در حالت ایده آل باید کمتر از ۷۰ میلی‌گرم در دسی لیتر باشد اما اگر این عدد با ۱۳۰ نمایش داده شد بدانید که بدن در وضعیت خطرناکی قرار گرفته و در صورتی که این عدد ۱۶۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد فرد با خطر جدی مواجه شده است.
اگر بتوانید برگه آزمایش خود را تا حدودی مطالعه کنید پیش از مراجعه به پزشک تا حدی این مسئله برای شما روشن خواهد شد که وضعیت چربی خون در چه محدوده ای قرار دارد و می توانید تا حد مناسبی از سلامت خود مراقبت کنید.
اما توصیه می شود که حتماً برگه آزمایش را به یک متخصص نشان دهید تا این افراد بتوانند با تفسیر درست از شرایط شما، روش های مناسب را برای کنترل و درمان چربی خون انجام دهند.